Аляксандрас Стульгінскіс

Аляксандрас Стульгінскіс (па-летувіску: Aleksandras Stulginskis; 26 лютага 1885, Куталяй, Расіенскі павет, Расейская імпэрыя (цяпер Шылельскі раён, Летува) — 22 верасьня 1969, Коўна) — летувіскі дзяржаўны дзеяч, другі прэзыдэнт Летувіскай Рэспублікі ў чэрвені-сьнежні 1920 (выконваў абавязкі) і 21 сьнежня 1922 — 7 чэрвеня 1926.

Аляксандрас Стульгінскіс
па-летувіску: Aleksandras Stulginskis
прэзыдэнт Летувіскай Рэспублікі
19 чэрвеня 1920 — 7 чэрвеня 1926
Папярэднік	Антанас Сьмятона
Наступнік	Казіс Грынюс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	26 лютага 1885(1885-02-26) Куталяй[d], Расіенскі павет[d], Ковенская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр:	22 верасьня 1969(1969-09-22) (84 гады) Коўна, Летувіская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Партыя:	Летувіскія хрысьціянскія дэмакраты[d]
Адукацыя:	Інсбруцкі ўнівэрсытэт[d] Kaltinėnai Aleksandras Stulginskis Gymnasium[d] Лібаўская гімназія[d]
Аляксандрас Стульгінскіс у Вікісховішчы

Дзяржаўная дзейнасьць

Адзін з заснавальнікаў Партыі хрысьціянскіх дэмакратаў, старшыня яе Цэнтральнага камітэту; фактычны заснавальнік і першы старшыня Саюзу сельскіх гаспадароў Летувы.

Удзельнічаў у Летувіскай канфэрэнцыі 18 — 22 верасьня 1917 году ў Вільні. Быў абраны ў Літоўскую Тарыбу (па-летувіску: Lietuvos Taryba, Раду Летувы). Падпісаў, разам зь іншымі чальцамы тарыбы, Акт незалежнасьці Летувы 16 лютага 1918 году. Кіраваў камісіяй па вяртаньні палонных і сасланых Дзяржаўнай рады.

У кабінэце міністраў з (26 сьнежня 1918 па 12 сакавіка 1919 быў міністрам без партфэля. Ва ўрадзе Пранаса Давідайціса (12 сакавіка 1919 — 12 красавіка 1919) намесьнік прэм’ер-міністра і міністар унутраных спраў, харчаваньня і грамадзкіх работ. Ва ўрадзе Мікаласа Сьляжавічусу 12 красавіка 1919 — 6 кастрычніка 1919 міністар сельскай гаспадаркі і дзяржаўнай маёмасьці.

Сябра Ўстаноўчага сойму (1920 — 1922), яго старшыня і выканаўца абавязкаў прэзыдэнта. I Сэйм (1922) абраў яго прэзыдэнтам Летувіскай Рэспублікі, II Сэйм пераабраў прэзыдэнтам (з чэрвеня 1923 па чэрвень 1926).

Вайсковы пераварот у Летуве

Асноўны артыкул: Вайсковы пераварот у Летуве (1926)

Старшыня III Сэйму (сьнежань 1926 — красавік 1927), распушчанага прэзыдэнтам Антанасам Сяметанам, у гэтай якасьці фармальна выконваў абавязкі прэзыдэнта на працягу некалькіх гадзін 17 сьнежня 1926 паміж адстаўкай папярэдняга старшыні Сэйму Ёнаса Стаўгайцісу і прызначэньнем на пасаду Сьмятоны.

Апошнія гады

З 1927 сышоў ад палітычнага жыцьця. Займаўся сваёй гаспадаркай у Крэтынскім павеце. Быў сябрам рады каапэратываў «Летукіс», «Лінас».

13 чэрвеня 1941 году арыштаваны савецкімі ўладамі. Высланы ў Сыбір (станцыя Рэшоты Краснаярскага краю). У 1952 асуджаны на 25 гадоў зьняволеньня, два гады праз вызвалены. Працаваў у Комі АССР кладаўшчыком, камэндантам леспрамгасу, пазьней аграномам у саўгасе.

У 1956 вярнуўся ў ЛССР. Працаваў старшым навуковым супрацоўнікам на садаводчых-агародніцкіх выпрабавальнай станцыі (1957 — 1959).

Пахаваны ў Коўна.