Актаў Бэнчылэ
Актаў Бэнчылэ (па-ангельску: Octav Вăncilă; 27 студзеня 1872, в. Корні, паблізу Баташані, Аўстра-Вугоршчына — {ДН|3|4|1944}}, Бухарэст) — выбітны румынскі жывапісец. Мастак-рэаліст, прадстаўнік дэмакратычнага кірунку ў румынскай мастацтве першай трэці ХХ стагодзьдзя.
Актаў Бэнчылэ | |
 | |
| Дата нараджэньня | 4 лютага 1872[1][2] або 27 студзеня 1872[3] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 3 красавіка 1944[1] (72 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | маляр, актывіст |
| Навуковая сфэра | малярства |
| Жанры | партрэт |
| Плынь | рэалізм[d] |
| Пад уплывам | Франц фон Ленбах[d], Heinrich von Zügel[d], Леапольд фон Калькройт[d], Фрыц Макензен[d] і Fritz von Uhde[d] |
| Подпіс | 
|
Жыцьцяпіс
рэдагавацьЗастаўся сіратой ва ўзросьце 4 гадоў, выхоўваўся ў сям'і старэйшай сястры ў Ясах, якая заахвочвала яго талент і запал да мастацтва. Пасьля заканчэньня пачатковай школы, у 1887-1893 навучаўся ў Школе прыгожых мастацтваў у Ясах (цяпер Яскі ўнівэрсытэт мастацтваў Джорджэ Энэску).
Атрымаўшы стыпэндыю для працягу вучобы за граніцай, у 1894-1898 гадах жыў у Італіі, Францыі і Нямеччыне, вучыўся ў Мюнхэнскай акадэміі мастацтваў, дзе яго настаўнікам быў Нікалаас Гізіс, і ў школе А. Ажбе.
Пасьля вяртаньні, спрабаваў заснаваць сваю студыю ў цэнтры Яс, але фінансавыя цяжкасьці прымусілі яго жыць на ўскраіне. Пачаў пісаць карціны, асноўнымі тэмамі якіх былі: жыцьцё сялян, завадзкіх рабочых, згалелых жыдоўскіх гандляроў і рамесьнікаў, салдат-прызыўнікоў і качавых цыган.
Пасьля 1901 году выкладаў каліграфію і эстэтыку ў пачатковых школах гораду. Пад уплывам расейскай рэвалюцыі 1905 году, неўзабаве стаў сацыялістычным актывістам. Пазнаёміўся з лідэрамі інтэлектуаламі Румыніі, прыхільнікамі левых ідэй, у тым ліку Гала Галакціёнам. Быў прыхільнікам камуністычных ідэй, але ніколі не быў чальцом Румынскай камуністычнай партыі.
У 1907 годзе, пасьля разгрому сялянскага паўстаньня ў Румыніі, пачаў падарожнічаць па краіне, спрабуючы сабраць доказы урадавых рэпрэсій і гвалту. Вынікам паездак стала сэрыя, прысьвечаная сялянскаму паўстаньню з дванаццаці карцін («Перад паўстаньнем» («Адчай»), «1907», «Брацкая магіла» і інш.). Яго карціны на тэмы сялянскага паўстаньня 1907 году прасякнуты гарачым сацыяльным пратэстам.
Пасьля пачатку Першай сусьветнай вайны, стаў удзельнічаць у пацыфісцкім руху.
У 1916 годзе быў прызначаны прафэсарам у Школе выяўленчых мастацтваў у Ясах (пасада, якую ён захаваў да сваёй адстаўкі ў 1937 годзе). У 1919 годзе быў у ліку заснавальнікаў Партыі працаўнікоў, якая неўзабаве зьлілася з Сялянскай партыяй Румыніі.
У сваёй творчасьці Бэнчылэ адлюстроўваў жыцьцё сялян і гарадзкіх пралетарыяў: «Туга па радзіме» (1891), «Эмігранты» (1904), «Рабочы, адпачывае» (1905), «Забастоўшчыкі» (1914), «Сьвет» (1916), «Рабочы» (1927).
Таксама выканаў шэраг партрэтаў-тыпаў («Стары кравец», 1908, «Працоўны», 1911, — абодва ў Музэі мастацтваў Румыніі).
У пазьнейшых яго творах губляецца сацыяльная вастрыня, больш увагі мастак надае стварэньню натурмортаў, пэйзажаў, жанравых карцін.
Галерэя
рэдагаваць-
Фрагмэнт карціны, прысьвечанай сялянскаму паўстаньню 1907 году, 1907 -
Завяршэньне сьвята, 1898 -
Удалая зьдзелка, 1899 -
Стары кравец, 1908 -
Дэзэтыр, 1908 -
Партрэт жанчыны, 1908 -
Памылка ў разьліках, 1909 -
Дзеці мастака, 1914 -
Аўтапартрэт
Памяць
рэдагаваць
- Цяпер імя Актава Бэнчылэ носяць вуліцы многіх гарадоў Румыніі: (Бухарэст, Баташані, Васлуй, Галац, Клуж-Напока, Канстанца, Сучава, Тымішаара, Чэрнаводэ, Ясы).
- Імя мастака прысвоена Нацыянальнаму каледжу мастацтваў у Яссах (Colegiul Național de Artă «Octav Băncilă»), некалькім школам.
- У Ясах у 1930 годзе быў усталяваны прыжыцьцёвы бюст Бэнчылэ.
- У 1972 годзе пошта Румыніі выпусьціла паштовую марку, прысьвечаную творчасьці А. Бэнчылэ.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Octav Băncilă // Google Arts & Culture — 2011.
- ^ Octav Băncilă // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (ням.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ^ 中国大百科全书 (кіт. спр.) — 1 — 中国大百科全书出版社, 1993. — ISBN 978-7-5000-7958-3
Літаратура
рэдагаваць- Украінская савецкая энцыкляпэдыя: [у 12 т.] / Гл. рэд. М. П. Бажу; рэдкал .: А. К. Антонаў і інш. — 2-е выд. — Да . 1974-1985.
- Maria Epure, Octav Băncilă, Editura de Stat pentru Literatură şi Artă, Bucharest, 1956
- Victor Frunză, Istoria stalinismului în România ("The History of Stalinism in Romania"), Humanitas, Bucharest, 1990
- Vasile Niculae, Ion Ilincioiu, Stelian Neagoe, Doctrina ţărănistă în România. Antologie de texte ("Peasant Doctrine in Romania. Collected Texts"), Editura Noua Alternativă, Social Theory Institute of the Romanian Academy, Bucharest, 1994