Ясы
Я́сы (па-румынску: Iaşi) — горад на паўночным усходзе Румыніі. Адміністрацыйны цэнтар аднайменнага жудзецу, былая сталіца Малдаўскага княства, цэнтар Заходняе Малдовы. Насельніцтва 362 142 чалавекі (2016 год).
Ясы | |||||
рум. Iași | |||||
| |||||
Дата заснаваньня: | XIV стагодзьдзе | ||||
Краіна: | Румынія | ||||
Кіраўнік: | Міхай Кірыка[d][1] | ||||
Плошча: | 93,9 км² | ||||
Вышыня: | 66 м н. у. м. | ||||
Насельніцтва | |||||
колькасьць: | 362 142 чал. (2016)[2] | ||||
шчыльнасьць: | |||||
Часавы пас: | UTC+2 | ||||
летні час: | UTC+3 | ||||
Тэлефонны код: | 02-32 | ||||
Паштовы індэкс: | 700001–700951 | ||||
Нумарны знак: | IS | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 47°9′44″ пн. ш. 27°35′20″ у. д. / 47.16222° пн. ш. 27.58889° у. д.Каардынаты: 47°9′44″ пн. ш. 27°35′20″ у. д. / 47.16222° пн. ш. 27.58889° у. д. | ||||
Ясы | |||||
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||
http://www.primaria-iasi.ro/ |
Ясы часам называюць «калыскай румынскае культуры»[3].
Гісторыя
рэдагавацьУпершыню згадваецца ў 1408 годзе. З 1565 да 1862 году Ясы былі сталіцай Малдаўскага княства. З аб’яднаньнем Малдовы і Валахіі, у 1859—1862 гг. у Ясах знаходзіўся адзін з двух урадаў Румыніі.
У 1916—1918 у Ясах знаходзіўся ўрад Румыніі, які падтрымліваў хаўрусныя стасункі з Антантай (Бухарэст быў акупаваны аўстрыйскімі войскамі).
Габрэі складалі значную частку, а пэрыядычна і большасьць насельніцтва, пачынаючы з XVIII стагодзьдзя. У Ясах паўстаў першы габрэйскі тэатар, які граў на ідыш. Падчас Другой сусьветнай вайны большая частка габрэйскага насельніцтва была дэпартаваная ў Трансьністрыю (Прыднястроўе); большасьць тых, хто выжыў, рэпатрыявалася ў Ізраіль у пасьляваенныя гады. З 127 сынагогаў засталася толькі адна.
Сацыяльныя праблемы
рэдагавацьУ наш час горад сумнавядомы вялікай колькасьцю злодзеяў-машнарэзаў[4], у сувязі з чым горад таксама называюць «школай машнарэзаў»[5].
Славутасьці
рэдагаваць- Палац Культуры, пабудаваны ў нэагатычным стылі
- Сабор Сьвятой Параскевы (Сабор Мітрапалітаў)
- Манастыр Трох Сьвяціцеляў
- Манастыр Чэтэцуя
- Манастыр Галата
- Армянская царква
- Вялікая сынагога
- Парк Копаў
Галерэя
рэдагаваць-
Манастыр Галата
-
Вялікая сынагога
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Rezultatele alegerilor locale din 2016 — Цэнтральнае выбарчае бюро.
- ^ Institutul Național de Statistică
- ^ Baedeker Reiseführer Rumänien. 2015, S. 289. (ням.)
- ^ Diebesbanden in Berlin. Der große Klau. (ням.)
- ^ Wie Banden aus Rumänien europaweit auf Raubzug gehen. Die Mafia der Taschendiebe. (ням.)