Хордавыя

Хордавыя (па-лацінску: Chordata) — тып другаснаротых жывёлаў, для якіх характэрна наяўнасьць нутранага восевага шкілета ў выглядзе хорды, якая ў вышэйшых формаў замяняецца хрыбтом.

Хордавыя
Вандроўны дрозд
Клясыфікацыя
Надцарства	Эўкарыёты
Царства	Жывёлы
Падцарства	Эўмэтазоі
Разьдзел	Двухбакова-сымэтрычныя
Падразьдзел	Другаснаротыя
Тып	Хордавыя
Падтыпы і клясы
Галавахордавыя бясчарапныя Абалоньнікі Асьцідыі Пірасомы Сальпы Бачурачнікі Апэндыкулярыі Хрыбетныя Кругларотыя Плякадэрмы Храстокавыя рыбы Акантоды Касьцявыя рыбы Земнаводные Паўзуны Птушкі Сысуны
Бінамінальная намэнклятура
Chordata
Хордавыя на Віківідах  Хордавыя ў Вікісховішчы ITIS 158852 · NCBI 7711

Існаваньне гэтага тыпу абгрунтаваў Аляксандар Кавалеўскі, які выявіў прынцыповае падабенства будовы ды разьвіцьця бесчарапных і абалоньнікаў з хрыбтовымі жывёламі.

Асаблівасьці будовы

Для ўсіх хордавых характэрны шэраг агульных рысаў, якія адрозьніваюць іх ад іншых жывёлаў:

• Наяўнасьць хорды, якая выконвае ролю нутранага шкілета. Хорда мае эктадэрмальнае паходжаньне і ўяўляе сабой пругкі стрыжань, аточаны абалонкай са злучальнай тканкі. У большасьці вышэйшых хордавых (хрыбтовых) яна прысутнічае толькі на пачатковых стадыях онтагенэзу, а пазьней замяняецца хрыбтом.
• Цэнтральная нэрвовая сыстэма мае выгляд трубкі, якая разьмяшчаецца над хордай. У хрыбтовых жывёлаў яна ўтварае два аддзелы: галаўны мозг і млеч.
• Стрававальная сыстэма разьмяшчаецца пад хордай. Яе пярэдні аддзел — глотка — пранізаны парнымі адтулінамі — жабравымі шчылінамі. У першаснаводных хордавых яны захоўваюцца на працягу ўсяго жыцьця, а у наземных — толькі на раньніх стадыях разьвіцьця.
• Сэрца разьмяшчаецца на брушным баку цела, пад хордай і стрававальнай трубкай.

Літаратура

• Аллен Р.Д. Наука о жизни: Пособие для учителей / Пер. с англ. и предисл. Е.С. Платонова. — М.: Просвещение, 1981.
• Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М.С. Гиляров; Редкол.: А.А. Баев, Г.Г. Винберг, Г.А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986.
• Константинов В.М. Зоология позвоночных: учеб. для студ. высш. учеб. заведений / В.М. Константинов, С.П. Шаталова. — М.: Гуманитар. изд. центр ВЛАДОС, 2004.
• Наумов Н.П., Карташев Н.Н. Зоология позвоночных. — Ч. 1. — Низшие хордовые, бесчелюстные, рыбы, земноводные: Учебник для биолог. спец. ун-тов. — М.: Высш. школа, 1979.