Юрга Іванаўскайце

	Юрга Іванаўскайце
	Jurga Ivanauskaitė
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Jurga Ivanauskaitė
Нарадзілася	14 лістапада 1961; Вільня, Летувіская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, СССР;
Памерла	17 лютага 2007 (45 гадоў); Вільня, Летува;
Пахаваная	Антокальскія могілкі;
Бацькі	Ігар Іваноў[d]; Інгрыда Карсакайце[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	пісьменьніца, паэтка, эсэістка, малярка
Гады творчасьці	1982—2007
Мова	летувіская мова
Дэбют	1982
Значныя творы	Pakalnučių metai (1985); Ragana ir lietus (1993); Placebas (2003); Miegančių drugelių tvirtovė (2005);
Узнагароды	Летувіская нацыянальная прэмія[d]

Юрга Іванаўска́йце (па-летувіску: Jurga Ivanauskaitė, 14 лістапада 1961, Вільня, Летува ― 17 лютага 2007, Вільня, Летува) ― летувіская пісьменьніца, паэтка, драматургіня, мастачка.

Жыцьцяпіс

Юрга Іванаўскайце скончыла Віленскую мастацкую акадэмію^[5].

Увосень 1991 году ўпершыню сустрэлася з Далай-ламам XIV — падчас яго першага візыту ў Летуву. Яна стала актыўнай прыхільніцай «Руху за незалежнасьць Тыбету» пасьля паездкі на Далёкі Ўсход у сярэдзіне 1990-х^[6].

Шмат вандравала па Летуве і сьвеце. Пісала вандроўныя нататкі^[6].

Памерла ад раку 17 лютага 2007 году ў Вільні. Пахаваная на Антокальскіх могілках^[6].

Творчасьць

У 1982—1983 гадах апублікавала ў пэрыядычным друку першыя апавяданьні^[6].

Ейная першая кніга называлася «Год канваліяў» (Pakalnučių metai) і выйшла ў 1985 годзе. Потым былі яшчэ шэсьць раманаў, кніга для дзяцей і кніга эсэ. Творы Іванаўскайце перакладзеныя на ангельскую, латыскую, польскую, расейскую, нямецкую, беларускую і швэдзкую мовы^[7].

У 1987 годзе дэбютавала як драматургіня з п’есай «Не гуляйце зь месяцам» у Віленскім акадэмічным драматычным тэатры^[8].

У 1993 годзе выйшаў раман «Вядзьмарка і дождж» (Ragana ir lietus), які лічыцца самым скандальным творам пісьменьніцы. Кніга выклікала такі розгалас у Летуве, што некаторы час яе забаранілі прадаваць, матывуючы гэта тым, што раман не адпавядае нацыянальным этычным нормам. Гісторыя каханьня, расказаная трыма жанчынамі — сучаснай багемнай аўтсайдэркай, сярэднявечнай вядзьмаркай і Марыяй Магдалінай, — адразу была асуджаная ў афіцыйных колах як звычайная парнаграфія^[9]. Тым не менш гэты раман найбольш перакладаўся на замежныя мовы. У тым жа годзе, ратуючыся ад скандалу, мастачка ўпершыню адправілася ў Індыю, дзе ў Дхарамсале вывучала тыбэцкі будызм. З гэтага пачаўся новы этап ейнай творчасьці. У 1996 годзе зноў наведала Дхарамсалу, спынялася ў Нэпале^[9].

Акрамя таго, Ю. Іванаўскайце вядомая як мастачка і фотамастачка: свае раманы і эсэ старалася дапоўніць малюнкамі і здымкамі. У 1998—1999 гадах адбылася выстава малюнкаў «108 мандалаў» і фотавыстава «Тыбэт — іншая рэальнасьць»^[10].

Творы

Pakalnučių metai (novelių rinkinys). — Vilnius: Vaga, 1985; Tyto alba, 2003
Mėnulio vaikai (romanas). — Vilnius: Vaga, 1988; Tyto alba 2004, 2010
Kaip užsiauginti baimę (novelių ir apsakymų rinkinys). — Vilnius: Vaga, 1989; Tyto alba, 2009
Stebuklinga spanguolė (pasaka vaikams su autorės iliustracijomis). — Vilnius: Vyturys, 1991; Tyto alba, 2014
Pragaro sodai (romanas). — Kaunas: Nemunas, 1992; Tyto alba, 2010
Ragana ir lietus (romanas). — Vilnius: Vaga, 1993; Tyto alba 2002, 2006
Agnijos magija (romanas). — Vilnius: Vaga, 1995; Tyto alba 2006
Ištremtas Tibetas (publicistika). — Vilnius: Tyto alba, 1996
Kelionė į Šambalą (romanas). — Vilnius: Tyto alba, 1997
Prarasta pažadėtoji žemė (romanas). — Vilnius: Tyto alba, 1999
Sapnų nublokšti (romanas). — Vilnius: Tyto alba, 2000
Placebas (romanas). — Vilnius: Tyto alba, 2003
Kelionių alchemija (esė). — Vilnius: Tyto alba, 2003
Tibeto mandala (trilogija). — Vilnius: Tyto alba, 2004, 2006, 2010
Šokis dykumoje (eilėraščiai). — Vilnius: Tyto alba, 2004
Kaip Marsis Žemėje laimės ieškojo (pasaka). — Vilnius: Tyto alba, 2004
Švelnūs tardymai (interviu). — Vilnius: Tyto alba, 2005
Miegančių drugelių tvirtovė (romanas). — Vilnius: Tyto alba, 2005
Odė džiaugsmui (eilėraščiai). — Vilnius: Tyto alba, 2007.

Пасьмяротна

Viršvalandžiai (esė). — Vilnius: Tyto alba, 2007
Diena, kurios nebuvo (novelė). Vilnius: Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka, 2008
Nežaiskite su mėnuliu (pjesės). — Vilnius: Tyto alba, 2008
Angelo rūbas (maldos). — Vilnius: Tyto alba, 2011
Eilėraščiai rusų kalba (dviejų knygų komplektas): Šokis dykumoje (1), Odė džiaugsmui (2). — Vilnius: phocaBooks, 2015.

Крыніцы

^ Deutsche Nationalbibliothek Record #124035078 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
^ Bibliothèque nationale de France Jurga Ivanauskaitė // data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
^ http://news.monstersandcritics.com/europe/news/article_1265349.php/Lithuanian_author_Jurga_Ivanauskaite_is_dead
^ Ivanauskaite, Jurga, 1961-2007 // CONOR.SI
^ Старока, прысьвечаная Юрзе Іванаўскайце.
^ ^а ^б ^в ^г «Ivanauskaitė Jurga». Lietuvos rašytojų sąjunga.
^ Зьвесткі пра Юргу Іванаўскайце на thewritersclub.org.
^ Jurga Ivanauskaitė. Biography at Books from Lithuania.
^ ^а ^б Jarvis, Howard (Vol 2, No 27 10 July 2000). «A Colourful Bird in a Pale Land: why Jurga Ivanauskaitė's books are crying out for translation». Central Europe Review.
^ Jurga. Atsiminimai, pokalbiai, laiškai, sud. Dovilė Zelčiūtė, Vilnius: Tyto Alba, 2008.

[_6341c2ce6190f6b9-1] Deutsche Nationalbibliothek Record #124035078 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.

[_159aace769d5fb2b-2] Bibliothèque nationale de France Jurga Ivanauskaitė // data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.

[_5c11e141a03dd7d3-3] ttp://news.monstersandcritics.com/europe/news/article_1265349.php/Lithuanian_author_Jurga_Ivanauskaite_is_dead

[_1a26a7de374f156b-4] Ivanauskaite, Jurga, 1961-2007 // CONOR.SI

[5] Старока, прысьвечаная Юрзе Іванаўскайце.

[rasytojai-6] а ^б ^в ^г «Ivanauskaitė Jurga». Lietuvos rašytojų sąjunga.

[7] Зьвесткі пра Юргу Іванаўскайце на thewritersclub.org.

[8] Jurga Ivanauskaitė. Biography at Books from Lithuania.

[jarvis-9] а ^б Jarvis, Howard (Vol 2, No 27 10 July 2000). «A Colourful Bird in a Pale Land: why Jurga Ivanauskaitė's books are crying out for translation». Central Europe Review.

[10] Jurga. Atsiminimai, pokalbiai, laiškai, sud. Dovilė Zelčiūtė, Vilnius: Tyto Alba, 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]