Юрга Іванаўскáйце (па-летувіску: Jurga Ivanauskaitė, 14 лістапада 1961, Вільня, Летува ― 17 лютага 2007, Вільня, Летува) ― летувіская пісьменьніца, паэтка, драматургіня, мастачка.

Юрга Іванаўскайце
Jurga Ivanauskaitė
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Jurga Ivanauskaitė
Нарадзілася 14 лістапада 1961
Вільня, Летува
Памерла 17 лютага 2007
Вільня
Пахаваная Антокальскія могілкі, Вільня
Бацькі Igoris Ivanovas[d]
Ingrida Korsakaitė[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці Пісьменьніца, драматургіня, эсэістка, паэтка, мастачка, вандроўніца
Гады творчасьці 1982—2007
Мова Летувіская
Дэбют 1982
Значныя творы Pakalnučių metai (1985), Ragana ir lietus (1993), Placebas (2003), Miegančių drugelių tvirtovė (2005)
Узнагароды

Жыцьцяпіс рэдагаваць

Юрга Іванаўскайце нарадзілася 14 лістапада 1961 году ў Вільні.

Скончыла Віленскую мастацкую акадэмію[1].

Увосень 1991 году ўпершыню сустрэлася з Далай-ламам XIV — падчас яго першага візыту ў Летуву. Яна стала актыўнай прыхільніцай «Руху за незалежнасьць Тыбету» пасьля паездкі на Далёкі Ўсход у сярэдзіне 1990-х[2].

Шмат вандравала па Летуве і сьвеце. Пісала вандроўныя нататкі[2].

Памерла ад раку 17 лютага 2007 году ў Вільні. Пахаваная на Антокальскіх могілках[2].

Творчасьць рэдагаваць

У 1982-1983 гадах апублікавала ў пэрыядычным друку першыя апавяданьні[2].

Ейная першая кніга называлася «Год канваліяў» (Pakalnučių metai) і выйшла ў 1985 годзе. Потым былі яшчэ шэсьць раманаў, кніга для дзяцей і кніга эсэ. Творы Іванаўскайце перакладзеныя на ангельскую, латыскую, польскую, расейскую, нямецкую, беларускую і швэдзкую мовы[3].

У 1987 годзе дэбютавала як драматургіня з п'есай «Не гуляйце зь месяцам» у Віленскім акадэмічным драматычным тэатры[4].

У 1993 годзе выйшаў раман «Вядзьмарка і дождж» (Ragana ir lietus), які лічыцца самым скандальным творам пісьменьніцы. Кніга выклікала такі розгалас у Летуве, што некаторы час яе забаранілі прадаваць, матывуючы гэта тым, што раман не адпавядае нацыянальным этычным нормам. Гісторыя каханьня, расказаная трыма жанчынамі — сучаснай багемнай аўтсайдэркай, сярэднявечнай вядзьмаркай і Марыяй Магдалінай, — адразу была асуджаная ў афіцыйных колах як звычайная парнаграфія[5]. Тым не менш гэты раман найбольш перакладаўся на замежныя мовы. У тым жа годзе, ратуючыся ад скандалу, мастачка ўпершыню адправілася ў Індыю, дзе ў Дхарамсале вывучала тыбэцкі будызм. З гэтага пачаўся новы этап ейнай творчасьці. У 1996 годзе зноў наведала Дхарамсалу, спынялася ў Нэпале[5].

Акрамя таго Ю. Іванаўскайце вядомая як мастачка і фотамастачка: свае раманы і эсэ старалася дапоўніць малюнкамі і здымкамі. У 1998-1999 гадах адбылася выстава малюнкаў «108 мандалаў» і фотавыстава «Тыбэт — іншая рэальнасьць»[6].

Творы рэдагаваць

  • Pakalnučių metai (novelių rinkinys). – Vilnius: Vaga, 1985; Tyto alba, 2003
  • Mėnulio vaikai (romanas). – Vilnius: Vaga, 1988; Tyto alba 2004, 2010
  • Kaip užsiauginti baimę (novelių ir apsakymų rinkinys). – Vilnius: Vaga, 1989; Tyto alba, 2009
  • Stebuklinga spanguolė (pasaka vaikams su autorės iliustracijomis). – Vilnius: Vyturys, 1991; Tyto alba, 2014
  • Pragaro sodai (romanas). – Kaunas: Nemunas, 1992; Tyto alba, 2010
  • Ragana ir lietus (romanas). – Vilnius: Vaga, 1993; Tyto alba 2002, 2006
  • Agnijos magija (romanas). – Vilnius: Vaga, 1995; Tyto alba 2006
  • Ištremtas Tibetas (publicistika). – Vilnius: Tyto alba, 1996
  • Kelionė į Šambalą (romanas). – Vilnius: Tyto alba, 1997
  • Prarasta pažadėtoji žemė (romanas). – Vilnius: Tyto alba, 1999
  • Sapnų nublokšti (romanas). – Vilnius: Tyto alba, 2000
  • Placebas (romanas). – Vilnius: Tyto alba, 2003
  • Kelionių alchemija (esė). – Vilnius: Tyto alba, 2003
  • Tibeto mandala (trilogija). – Vilnius: Tyto alba, 2004, 2006, 2010
  • Šokis dykumoje (eilėraščiai). – Vilnius: Tyto alba, 2004
  • Kaip Marsis Žemėje laimės ieškojo (pasaka). – Vilnius: Tyto alba, 2004
  • Švelnūs tardymai (interviu). – Vilnius: Tyto alba, 2005
  • Miegančių drugelių tvirtovė (romanas). – Vilnius: Tyto alba, 2005
  • Odė džiaugsmui (eilėraščiai). – Vilnius: Tyto alba, 2007.

Пасьмяротна рэдагаваць

  • Viršvalandžiai (esė). – Vilnius: Tyto alba, 2007
  • Diena, kurios nebuvo (novelė). Vilnius: Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka, 2008
  • Nežaiskite su mėnuliu (pjesės). – Vilnius: Tyto alba, 2008
  • Angelo rūbas (maldos). – Vilnius: Tyto alba, 2011
  • Eilėraščiai rusų kalba (dviejų knygų komplektas): Šokis dykumoje (1), Odė džiaugsmui (2). – Vilnius: phocaBooks, 2015.

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Старока, прысьвечаная Юрзе Іванаўскайце.
  2. ^ а б в г «Ivanauskaitė Jurga». Lietuvos rašytojų sąjunga.
  3. ^ Зьвесткі пра Юргу Іванаўскайце на thewritersclub.org.
  4. ^ Jurga Ivanauskaitė. Biography at Books from Lithuania.
  5. ^ а б Jarvis, Howard (Vol 2, No 27 10 July 2000). «A Colourful Bird in a Pale Land: why Jurga Ivanauskaitė's books are crying out for translation». Central Europe Review.
  6. ^ Jurga. Atsiminimai, pokalbiai, laiškai, sud. Dovilė Zelčiūtė, Vilnius: Tyto Alba, 2008.