Чарнобыльская АЭС
Чарнобыльская атамная электрастанцыя (ЧАЭС) — спыненая атамная электрастанцыя Ўкраіны каля пакінутага горада Прыпяць у Кіеўскай вобласьці, якая дзейнічала ў 1977—2000 гадох.
| Чарнобыльская АЭС | |
 | |
| Краіна | Украіна |
|---|---|
| Месцазнаходжаньне | Вышгарадзкі раён |
| Пачатак будаўніцтва | 1970 (54 гады таму) |
| Пачатак эксплюатацыі | 26 верасьня 1977 (47 гадоў таму) |
| Заканчэньне эксплюатацыі | 15 сьнежня 2000 (23 гады таму) |
| Эксплюатуючая арганізацыя | Дзяржпрадпрыемства «Чарнобыльская АЭС» |
| Тэхнічныя парамэтры | |
| Колькасьць энэргаблёкаў | 4 |
| Тып рэактараў | РБМК-1000 |
| Дзейных рэактараў | 0 |
| Генэруючая магутнасьць | 3800 МВт (да 1986 году) |
| Месцазнаходжаньне | |
| Геаграфічныя каардынаты | 51°23′20″ пн. ш. 30°06′38″ у. д. / 51.38889° пн. ш. 30.11056° у. д.Каардынаты: 51°23′20″ пн. ш. 30°06′38″ у. д. / 51.38889° пн. ш. 30.11056° у. д. |
| Чарнобыльская АЭС на мапе Ўкраіны   Чарнобыльская АЭС | |
Сумна вядомая ў сувязі з катастрофай, якая адбылася 26 красавіка 1986 году. Знаходзіцца ў распараджэньні Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Украіны[1], у 2005 годзе генэральным дырэктарам прызначаны Ігар Грамоткін. На 2023 год прадпрыемства налічвала 2533 супрацоўнікі[2].
Геаграфія
рэдагавацьЧарнобыльская АЭС разьмешчаная ва ўсходняй частцы беларуска-ўкраінскага Палесься на поўначы Ўкраіны за 11 км ад мяжы зь Беларусьсю, на беразе ракі Прыпяць, якая ўпадае ў Дняпро. Да захаду ад трохкілямэтровай санітарна-ахоўнай зоны АЭС разьмяшчаецца пакінуты горад Прыпяць, за 15 км на паўднёвы ўсход ад станцыі знаходзіцца былы раённы цэнтар — пакінуты горад Чарнобыль, за 110 км на поўдзень — Кіеў.
Апісаньне станцыі
рэдагаваць
Першая чарга ЧАЭС імя Леніна (першы і другі энэргаблёкі з рэактарамі РБМК-1000) была пабудаваная ў 1970—1977 гадах, другая чарга (трэці і чацьвёрты энэргаблёкі з аналягічнымі рэактарамі) была пабудаваная на гэтай жа пляцоўцы да канца 1983 году. У 1981 годзе ў 1,5 км да паўднёвага-ўсходу ад пляцоўкі першай—другой чаргі было пачата будаўніцтва трэцяй чаргі — пятага і шостага энэргаблёкаў з такімі жа рэактарамі, спыненае пасьля катастрофы на чацьвёртым энэргаблёку пры высокай ступені гатовасьці аб’ектаў.
Непасрэдна ў даліне ракі Прыпяць да паўднёвага-ўсходу ад пляцоўкі АЭС для забесьпячэньня астуджэньня кандэнсатараў турбін і іншых цеплаабменьнікаў першых чатырох энэргаблёкаў пабудавана наліўная сажалка-ахаладжальнік памерам 22 км² і ўзроўнем вады на 3,5 м ніжэй адзнакі пляноўкі пляцоўкі АЭС. Для забесьпячэньня астуджэньня цеплаабменьнікаў трэцяй чаргі плянавалася выкарыстаць спэцыяльна ўзводзячыяся побач зь пятым і шостым блёкамі градзірні.
14 верасьня 1982 г. Управа КДБ па Кіеўскай вобласьці (Украінская ССР) даслала кіраўніцтву 1-ю справаздачу «Аб наступствах аварыі на АЭС», у якой паведамлялася: «аб выпадзеньні радыёактыўнага паліва ў графітавую муроўку ў выніку аварыі рэактара 1-га энэргаблока». У выніку на ранак 14 верасьня ў неабслугоўваных памяшканьнях газавага контура і дрэнажных сыстэмаў рэактарнага аддзяленьня мела месца павышэньне ўзроўню гама-выпраменьваньняў да 1000 мікрарэнтген за сэкунду, што перавысіла дапушчальную мяжу ў 100 разоў[3].
Праектная генэравальная магутнасць ЧАЭС складала 6000 Мвт, па стане на красавік 1986 году ў эксплюатацыі былі задзейнічаныя чатыры энэргаблёкі з рэактарамі РБМК-1000 сумарнай гэнэравальнай магутнасьцю 4000 Мвт [4] На момант катастрофы Чарнобыльская АЭС, разам зь Ленінградзкай ды Курскай, была самай магутнай у СССР.
У 1988 годзе на Чарнобыльскай АЭС спынілі будоўлю 2-х рэактараў.
Пасьля 23 гадоў і аднаго дня эксплюатацыі 15 сьнежня 2000 году станцыя спыніла гэнэрацыю электраэнэргіі. У цяперашні час вядуцца працы па вывадзе з эксплюатацыі Чарнобыльскай АЭС і пераўтварэньню разбуранага ў выніку катастрофы чацьвёртага энэргаблёка ў экалягічна бясьпечную сыстэму.
Парушэньні пры будаўніцтве
рэдагавацьЧастку трубаў для Чарнобыльскай АЭС вырабілі зь легаванай сталі празь нястачу трубаў з цыркону, што было парушэньнем правілаў мантажу. Праз гэта 26 красавіка 1986 году, пры павышэньні тэмпэратуры ў рэактары да крытычнага ўзроўню, сталёвыя трубы пакарабаціліся, што пазбавіла магчымасьці рэгуляваць магутнасьць рэактара і стала чыньнікам наступнага выбуху[5].
Глядзіце таксама
рэдагаваць- Віктар Бруханаў — колішні дырэктар Чарнобыльскай АЭС
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Постановление Кабинета министров Украины от 15.07.2005 г. № 588 «Про передачу Державного спеціалізованого підприємства „Чорнобильська АЕС“ до сфери управління Міністерства з питань надзвичайних ситуацій та у справах захисту населення від наслідків Чорнобильської катастрофи та внесення змін до деяких постанов Кабінету Міністрів України»
- ^ Структура прадпрыемства (укр.) // Дзяржаўнае прадпрыемства «Чарнобыльская АЭС», 1 студзеня 2023 г. Праверана 24 кастрычніка 2023 г.
- ^ Юры Варонежцаў. Ад агентуры і давераных асобаў з ЧАЭС: Бэтон залівалі неахайна, як на будаўніцтве кароўніку (рассакрэчаны архіў КДБ) // Тэлеканал «Белсат», 23 траўня 2016 г. Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Апісаньне Чарнобыльскай АЭС з рэактарамі РБМК-1000 Інфармацыя аб катастрофе на Чарнобыльскай АЭС і яе наступствах
- ^ Валяр'ян Шкленьнік. Сьпякотная вясна 86-га // Зьвязда : газэта. — 25 красавіка 2014. — № 77 (27687). — С. 1, 2. — ISSN 1990-763x.