Царква Сьвятога Мікалая (Кажан-Гарадок)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Царква Сьвятога Мікалая.

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Сьвятога Мікалая
Царква Сьвятога Мікалая
Краіна	Беларусь
Вёска	Кажан-Гарадок
Каардынаты	52°12′18.40″ пн. ш. 27°00′34.61″ у. д. / 52.2051111° пн. ш. 27.0096139° у. д. / 52.2051111; 27.0096139Каардынаты: 52°12′18.40″ пн. ш. 27°00′34.61″ у. д. / 52.2051111° пн. ш. 27.0096139° у. д. / 52.2051111; 27.0096139
Канфэсія	Беларускі экзахат
Эпархія	Пінская япархія
Архітэктурны стыль	усходнепалеская школа дойлідзтва
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Сайт	kazhan-haradok.cerkov.ru
Царква Сьвятога Мікалая на мапе Беларусі Царква Сьвятога Мікалая
Царква Сьвятога Мікалая на Вікісховішчы

Царква Сьвятога Мікалая — помнік архітэктуры XIX ст. у Кажан-Гарадку. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку^[a]. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Сьвятога Пасаду, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя рэдагаваць

Царква, да 1939 г.

Новую драўляную царкву ў Кажан-Гарадку збудавалі ў 1818 годзе. Па гвалтоўнай ліквідацыі Грэцка-Каталіцкай (Уніяцкай) царквы ў 1839 годзе расейскія ўлады адабралі будынак царквы ў Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). У другой палове XIX ст. да царквы прыбудавалі званіцу і прытвор з купаламі-цыбулінамі.

Архітэктура рэдагаваць

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры, які вылучаецца вытанчанасьцю прапорцыяў і плястычнасьцю малюнка. Мае пірамідальна-цэнтрычную кампазыцыю, якая складаецца зь пяці зрубаў, пастаўленых па крыжы, і з званіцай над уваходам. Будынак падкрэсьліваецца сярэднім зрубам, які вылучаецца сваім аб’ёмам, вышынёй і памерамі. Чатыры невялікія вежы з купаламі-банямі на астатніх зрубах групуюцца сымэтрычна вакол сярэдняга. Пяцікупальле стварае ў прасторы пірамідальную кампазыцыю. Вонкавая архітэктура традыцыйна простая зь мінімальным выкарыстаньнем дэкаратыўных сродкаў. Гонтавы шацёр званіцы і вальмавыя дахі бабінца завяршаюцца купаламі-цыбулінамі на глухіх гранёных шыйках. Вэртыкальна ашаляваныя сьцены апярэзваюцца аркатурным фрызам і зубчастым карнізам, падзяляюцца прастакутнымі аконнымі праёмамі ў простых ліштвах. Уваход празь нізкі прытвор пад пакатым 2-схільным дахам.

Усярэдзіне малітоўная заля перакрываецца пірамідальным скляпеньнем на ветразях. Бабінец падзяляецца на два ярусы, на верхнім зь якіх разьмяшчаюцца хоры, раскрытыя ў залю фігурнай аркай. Мае багатую ўнутраную аздобу. У інтэр’еры захоўваюцца абразы: «Зьвеставаньне» (XVІІІ ст.), «Нараджэньне Хрыстова» (мяжа XVІІІ—XІX ст.), «Маці Божая зь дзіцем», «Сьвятыя Кузьма, Аляксей і Дзям’ян» (абодва XІX ст.).

На плянавальнай восі царквы адасоблена стаіць званіца. Гэта 2-ярусная цэнтрычная пабудова. Ніжні 4-гранны ярус зрубны, другі — адкрыты каркасны пад шатровым гонтавым пакрыцьцём. Ярусы падзяляюцца разьвітым гонтавым адлівам-карнізам^[1].