Тацьцяна Мархель

Тацьця́на Рыго́раўна Ма́рхель (нарадзілася 19 студзеня 1939 году, в. Шпакоўшчына, Смалявіцкі раён) — савецкая, беларуская акторка тэатру і кіно, сьпявачка. Сябра Беларускага саюзу кінэматаграфістаў з 1984 году. Народная артыстка Рэспублікі Беларусь (2011).

Тацьцяна Мархель
Род дзейнасьці	акторка, сьпявачка
Дата нараджэньня	19 студзеня 1939 (85 гадоў)
Месца нараджэньня	Шпакоўшчына, Усяскі сельсавет, Смалявіцкі раён, Менская вобласьць, БССР, СССР
Месца вучобы	Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў
Занятак	акторка
Месца працы	Гарадзенскі абласны драматычны тэатар Магілёўскі абласны драматычны тэатар Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатар імя Якуба Коласа Тэатр-студыя кінаакцёра Нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм»[d] Рэспубліканскі тэатар беларускай драматургіі
Сябра ў	Беларускі саюз кінэматаграфістаў[d] і Беларускі саюз тэатральных дзеячоў[d]
Узнагароды	Мэдаль Францішка Скарыны Народны артыст Беларусі

Жыцьцяпіс

У 1957—1959 гадах працавала мэдычнай сястрой у 6-й гарадзкой клінічнай бальніцы г. Менску. У 1959—1963 гадах вучылася ў Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце. Падчас вучобы сыграла ў спэктаклі «Егер» паводле А. Чэхава (пастаноўка В. Галіны).

У 1963—1966 гадах працавала ў Гарадзенскім абласным драматычным тэатры. З 1966 па 1967 год працавала ў Дзяржаўным тэатры для дзяцей і юнацтва Казахстану, г. Алматы. З 1967 па 1970 год працавала ў Магілёўскім драматычным тэатры.

У 1970—1986 гадах працавала ў НАДТ імя Якуба Коласа ў Віцебску. У 1987—1993 гадах працавала ў Тэатры-студыі кінаактора. Іграла там ў спэктаклі «Дзіця зь Віфлеема», дзе ўвасобіла на сцэне выканаўцу народных песень, чытальніка-вядучага і абагулены вобраз беларускай сялянкі.

З 1993 году — у Рэспубліканскім тэатры беларускай драматургіі.

Фільмаграфія

Кіно

1. 1980 — Трэцяга не дадзена — Алімпа
2. 1981 — Кантрольная па спэцыяльнасьці — Леля
3. 1982 — Давай пажэнімся
4. 1982 — Асабістыя рахункі
5. 1982 — Новая Зямля
6. 1984 — Радуніца
7. 1988 — Мене завуць Арлекіна
8. 1990 — Маці ўрагану
9. 1990 — Плач перапёлкі — Марфа
10. 1992 — Каапэратыў «Палітбюро», ці Будзе доўгім разьвітаньне
11. 1992 — На цябе ўпаваю — Дырэктар дзіцдому
12. 1993 — Тутэйшыя
13. 1994 — Эпілёг
14. 1998 — Кветкі ад пераможцы — Бабка Юркі
15. 1999 — Рэйнджэр з атамнай зоны
16. 2001 — Сьвежына з салютам — Сваха
17. 2003 — Анастасія Слуцкая — Маланка
18. 2003 — Жанчыны ў гульні бяз правіл — Бабка Машы
19. 2005 — Глыбокая плынь
20. 2005 — Бацькоўскі дом — Алеўціна
21. 2006 — Добрая вестка
22. 2008 — Рыфмуецца з каханьнем — Соф’я Паўлаўна
23. 2008 — Застава Жыліна — Беларуска
24. 2008 — Пакуль мы жывыя
25. 2010 — Гаданьне пры сьвечках — Аўдоцьця
26. 2010 — Жураў 2 — Суседка
27. 2010 — Прытчы — — эпізод
28. 2011 — Кроплі крыві на квітнеючым верасе
29. 2011 — Пернікі з бульбы — Настасься Фёдараўна, бабуля Ягоркі
30. 2011 — Немец — эпізод
31. 2011 — Неба паўсюль аднолькавае…
32. 2011 — Лета ваўкоў — Тарасаўна
33. 2011 — Жыло-было Каханьне — Раіса
34. 2012 — Канапа для самотнага мужчыны — маці Віктара
35. 2012 — Во саду ли, в огороде — Евдакія
36. 2012 — Адналюбы — старая на вёсцы
37. 2012 — Сэрца не камень — цёця Нюра
38. 2012 — Паляваньне на гаўляйтэра — маці Марыі Архіпавай
39. 2013 — Сьляды апосталаў — цёця Алеўціны
40. 2013 — Парфюмэрша — эпізод
41. 2013 — Трэцяя сусьветная

Сэрыялы

• 1999 — Каменская
• 2002 — Закон
• 2005 — Дзеці Ванюхіна — Бучкіна
• 2009 — Суд
• 2010 — Капітан Гардзееў

Спэктаклі

• «Экстранны выклік» Л. Мітрафанава (пастаноўка А. Брыльянтшчыкава) — Фрося.
• «Порт-Артур» І. Папова, паводле А. Сьцяпанава (пастаноўка А. Струніна) — Куін-Сан.
• «Сьнежная каралева» Я. Шварца (пастаноўка Т. Гагавай).
• «Разбуджанае сумленьне» В.Шаўрына (пастаноўка У. Алейніча).
• «Пятроўка, 38» паводле Ю. Сямёнава (пастаноўка А. Струніна) — Прастытутка.
• «Сэрца на далоні» паводле І. Шамякіна (пастаноўка А. Струніна) — Маша.
• «Замак Броўдзі» паводле А. Кроніна (пастаноўка М. Харошкі).
• «Мала сказаць — кахаю!» Л. Караічава (пастаноўка В. Валадарскага) — Ніна.
• «Гады навальнічныя» К. Губарэвіча (пастаноўка В. Валадарскага) — Мар’я.
• «Ягор Булычаў ды іншыя» М. Горкага (пастаноўка В. Валадарскага) — Глафіра.
• «Саламяны капялюшык» Э. Лабіша (пастаноўка В. Валадарскага) — Анаіс.
• «Амністыя» М. Матукоўскага (пастаноўка У. Забэлы) — Бажашуткава.
• «Саслужыўцы» Э. Брагінскага і Э. Разанава (пастаноўка Л. Кавалёва) — Вольга.
• «Доктар філазофіі» Б. Нушыча (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Проціч.
• «Прыніжаныя і зьняважаныя» паводле Ф. Дастаеўскага (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Ганна Андрэеўна Іхменьнева.
• «Званы Віцебска» У. Караткевіча (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
• «Сымон-музыка» паводле Я. Коласа (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
• «Разгром» паводле А. Фадзеева (пастаноўка В. Мазынскага).
• «Заставайцеся сонцам» А. Панаяна (пастаноўка С. Казіміроўскага) — Суседка.
• «Кастусь Каліноўскі» У. Караткевіча (пастаноўка В. Мазынскага) — Маці.
• «Не страляйце ў белых лебедзяў» паводле Б. Васільева (пастаноўка Б. Эрына) — Харошына.
• «Стары дом» А. Казанцава (пастаноўка В. Масьлюка) — Зінаіда Сямёнаўна.
• «Вясельле Крачынскага» А. Сухаво-Кабыліна (пастаноўка Б. Эрына) — Атуева.
• «Адпачынак пасьля раненьня» В. Кандрацьева (пастаноўка Г. Мушперта) — Салдатка.
• «Блытаныя сьцежкі» («На вастрыні») К. Крапівы (пастаноўка В. Мазынскага) — Зоя Антонаўна.
• «Вечар» А. Дударава (пастаноўка В. Мазынскага) — Ганна.
• «Радавыя» А. Дударава (пастаноўка В. Мазынскага) — Марыя.
• «Без віны вінаватыя» А. Астроўскага (пастаноўка Б. Эрына) — Кручыніна.
• «Рамэо і Джульета» В. Шэксьпіра (пастаноўка В. Мазынскага) — Лэдзі Капулеці.
• «Сабака з залатым зубам» У. Савуліча (пастаноўка Валерыя Раеўскага) — Кацярына Карпаўна.
• «Галава» І. Сідарука (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Бежанка.
• «Паваліўся нехта» У. Галубка і Л. Родзевіча (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Магрэта.
• «Пеўчыя» Г. Марчука (пастаноўка Мікалая Дзінава) — Жанчына з голасам.
• «Рычард» В. Шэксьпіра (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Герцагіня Ёрская.
• «Брат мой, Сымон» У. Рудава (пастаноўка Ўладзімера Рудава) — Пані Фохт.
• «Макбет» В. Шэксьпіра (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Вядзьмарка.
• «Шампань-скага!» паводле вадэвіляў А. Чэхава «Прапанова» і «Юбілей» (пастаноўка Андрэя Гузія; навэла «Юбілей») — Мярчуткіна Настасься Фёдараўна.
• «Узлёт Артура Ўі, які можна было спыніць» Б. Брэхта (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Ганстэр Эмануэле Гіры.
• «Дзіця з Батлеема» паводле «Новага Запавету» і беларускіх народных песень (сцэнар і пастаноўка Мікалая Пінігіна) — Сялянка.
• «Стомлены д’ябал» С. Кавалёва (пастаноўка Рыда Таліпава) — 1-я дзеўка.
• «Прынц Мамабук» А. Дударава (пастаноўка Валерыя Мазынскага) — Маруся.
• «Трыбунал» А. Макаёнка (пастаноўка Валерыя Анісенкі, рэжысэр Венедыкт Расстрыжэнкаў)- Паліна.
• «Вячэра» Я. Шабана (пастаноўка Ніны Піскаровай) — Васіліна.
• «Жанчыны Бергмана» М. Рудкоўскага (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Інгрыд.
• «П’емонцкі зьвер» А. Курэйчыка (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Урбена.
• «Кабала сьвятош» («Мальер») М. Булгакава (пастаноўкаВалерыя Анісенкі і Сяргея Кавальчыка) — Рэнэ.
• «Шлях у Царград» З. Косьціча (пастаноўка Сяргея Кавальчыка) — Пані, Наркацарыца.
• «Іванаў» А. Чэхава (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Аўдоцьця Назараўна.
• «Каласы пад сярпом тваім» паводле рамана У. Караткевіча (пастаноўка Валерыя Анісенкі) — Тэкля.
• «Хто пакахае мадам?» А. Шурпіна (пастаноўка Венедыкта Расстрыжэнкава) — Мадам дэ Лату.
• «Чарнобыльская малітва» С. Алексіевіч (пастаноўка Бруно Бусаголя, драматург і каардынатар праграмы — Вірджынія Сіманьек (Францыя), рэжысэр — Валеры Анісенка) — Жанчына.
• «Адвечная песьня» Я. Купалы (пастаноўка Сяргея Кавальчыка) — Маці, Зіма.
• «Белы анёл з чорнымі крыламі» Д. Балыка (пастаноўка Венедыкта Расстрыжэнкава) — Бабуля.
• «Тры Жызэли» А. Курэйчык — Жызэль асеньняя.

Узнагароды

• 1978 — ганаровая грамата Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР
• 1984 — званьне «Заслужаная артыстка БССР»
• 1994 — ляўрэат Міжнароднага конкурса радыёспэктакляў «Суздаль-94» у Суздалі.
• 1999 — узнагароджана Ганаровым знакам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь.
• 2001 — на фэстывалі «Залаты Віцязь» (г. Тамбоў) атрымала прыз сымпатыяў гледачоў.
• 2004 — мэдаль Францыска Скарыны
• 2005 — прыз за найлепшую жаночую ролю на VII Міжнародным тэлевізійна-тэатральным фэстывалі «Гэты Дзень Перамогі…» (роля Паліны ў спэктаклі «Трыбунал» А.Макаёнка, г. Масква)
• 2011 — званьне «Народная артыстка Беларусі».
• 2012 — пераможца рэспубліканскага конкурсу «Жанчына году» ў намінацыі «Жанчына-легенда 2012»
• Прыз за найлепшую жаночую ролю ў спэктаклі «Жанчыны Бергмана»:
  • на фэстывалі Нацыянальнай драматургіі ў Бабруйску (2001 г.);
  • на фэстывалі «Славянскія тэатральныя сутрэчы» ў Бранску (2002 г.);
  • на I Міжнародным тэатральным форуме «Залаты Віцязь» (г. Масква, 2003 г.);
  • на Міжнародным фэстывалі «Тэатр. Чэхаў, Ялта» (г. Ялта, 2008 г.).

Дадатковыя зьвесткі

• У 1989 годзе прымала ўдзел у запісе альбома рок-гурта «Уліс» «Краіна доўгай белай хмары».
• У спэктаклі «Чарнобыльская малітва» гучаць беларускія народныя песьні ў яе выкананьні, якія яна запісала ад сваёй маці Веры Кірылаўны.
• Яе творчасьці прысьвечаны дакумэнтальныя фільмы: «І мацярынскі чуецца напеў» (1984), «Вось такі лёс» (1994)

Вонкавыя спасылкі

• Інтэрвію з Т. Мархель
• Інтэрвію з Т. Мархель, Народная Воля