Сяргей Картэс

Сярге́й Альбе́ртавіч Картэ́с (18 лютага 1935, г. Сан-Антоніё, Чылі — 26 чэрвеня 2016, Менск, Беларусь) — беларускі кампазытар. Заслужаны дзяяч мастацтваў БССР (1980). Ляўрэат Дзяржаўнае прэміі БССР (1982). Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999). Сябра Саюзу кампазытараў БССР.

Сяргей Картэс
Дата нараджэньня	18 лютага 1935(1935-02-18)
Месца нараджэньня	Сан-Антоніа[d], вобласць Вальпараіса[d], Чылі
Дата сьмерці	26 чэрвеня 2016(2016-06-26) (81 год)
Месца сьмерці	Менск, Беларусь
Грамадзянства	Чылі →  Беларуская ССР →  Беларусь
Месца вучобы	Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі
Прафэсія	кампазытар
Месца працы	Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету Беларусьфільм Нацыянальны акадэмічны тэатар імя Янкі Купалы
Жанры	опэра
Супрацоўніцтва	Вялікі тэатар опэры і балету Рэспублікі Беларусь
Узнагароды

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся 18 лютага 1935 у Сан-Антоніё. У 1920-я гады сям’я маці С. А. Картэса эмігравала з Расеі ў Чылі. Бацька С. А. Картэса — чыліец. Першыя 20 гадоў жыцьця правёў у Аргентыне, навучаўся музыцы ў Буэнас-Айрэсе. У 1947 годзе ягоны прыёмны дзед Павал Шастакоўскі (сын піяніста Пятра Шастакоўскага) падаў прашэньне пра савецкае грамадзянства на ўсю сям’ю Картэсаў. Прыезд у СССР стаў магчымым у 1955 року. Месцам пражываньня быў вызначаны Менск.

Скончыў у 1962 року Беларускую кансэрваторыю імя Луначарскага. З 1965 року — загадчык музычнай часткі Дзяржаўнага расейскага драматычнага тэатру імя М. Горкага, з 1966 — загадчык музычнай часткі Беларускага дзяржаўнага тэатру імя Я.Купалы. З 1972 музычны рэдактар, з 1981 — галоўны музычны рэдактар кінастудыі «Беларусьфільм».

З 1991 року мастацкі кіраўнік опэрнай трупы ў Дзяржаўным тэатры опэры і балету Беларусі. У 1996 року ўстанова была падзеленая на два самастойныя тэатры: опэры і балету. Картэс узначаліў першы зь іх і на працягу 1996—2002 зьяўляўся мастацкім кіраўніком-дырэктарам Нацыянальнага тэатру опэры Рэспублікі Беларусь. З асобай Картэса зьвязанае адкрыцьцё беларускага опэрнага мастацтва для эўрапейскай публікі.

Творы

• опэра «Джардана Бруна»
• балет «Апошні інка» (1990)
• араторыя «Памяці паэта» на словы Янкі Купалы
• вакальныя цыклі на вершы А.Вярцінскага, М.Танка

Прэміі і ўзнагароды

• Заслужаны дзяяч мастацтваў Беларускай ССР (1980)
• Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР (1982) за музыку да кінафільму «Вазьму твой боль»
• Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999)
• Трэцяя прэмія Ўсесаюзнага конкурсу опэрнага майстэрства (1977)
• Дыплём за таленавітую працу ў галіне кінамузыкі на XII аглядзе-конкурсе фільмаў кінастудыі «Беларусьфільм» (1984)

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — ISBN 985-11-0144-3
• Ауэрбах Л. Белорусские композиторы: Е. Глебов, С. Кортес, Д. Смольский, И. Лученок. — Москва: Советский композитор, 1978. — 280 с.
• Тэатральная Беларусь у 2-х тамах: Энцыклапедыя / Пад агул. рэд. А. В. Сабалеўскага; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. — Т. 1: А-К. — С. 505—506. — ISBN 985-11-0255-5 (т. 1), ISBN 978-9851102545

Вонкавыя спасылкі

• Аўдыёзапісы опэраў С. Картэса