Сяргей Картэс
Сярге́й Альбе́ртавіч Картэ́с (18 лютага 1935, г. Сан-Антоніё, Чылі — 26 чэрвеня 2016, Менск, Беларусь) — беларускі кампазытар. Заслужаны дзяяч мастацтваў БССР (1980). Ляўрэат Дзяржаўнае прэміі БССР (1982). Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999). Сябра Саюзу кампазытараў БССР.
Сяргей Картэс | ||||
| Дата нараджэньня | 18 лютага 1935 | |||
|---|---|---|---|---|
| Месца нараджэньня |  Сан-Антоніё
| |||
| Дата сьмерці | 26 чэрвеня 2016 (81 год) | |||
| Месца сьмерці | .svg){kind=small} Менск
| |||
| Грамадзянства | Чылі →.svg){kind=small} Беларуская ССР → Беларусь
| |||
| Месца вучобы | ||||
| Прафэсія | кампазытар | |||
| Месца працы | ||||
| Жанры | опэра | |||
| Супрацоўніцтва | Вялікі тэатар опэры і балету Рэспублікі Беларусь | |||
| Узнагароды |
| |||
ЖыцьцяпісРэдагаваць
Нарадзіўся 18 лютага 1935 у Сан-Антоніё. У 1920-я гады сям’я маці С. А. Картэса эмігравала з Расеі ў Чылі. Бацька С. А. Картэса — чыліец. Першыя 20 гадоў жыцьця правёў у Аргентыне, навучаўся музыцы ў Буэнас-Айрэсе. У 1947 годзе ягоны прыёмны дзед Павал Шастакоўскі (сын піяніста Пятра Шастакоўскага) падаў прашэньне пра савецкае грамадзянства на ўсю сям’ю Картэсаў. Прыезд у СССР стаў магчымым у 1955 року. Месцам пражываньня быў вызначаны Менск.
Скончыў у 1962 року Беларускую кансэрваторыю імя Луначарскага. З 1965 року — загадчык музычнай часткі Дзяржаўнага расейскага драматычнага тэатру імя М. Горкага, з 1966 — загадчык музычнай часткі Беларускага дзяржаўнага тэатру імя Я.Купалы. З 1972 музычны рэдактар, з 1981 — галоўны музычны рэдактар кінастудыі «Беларусьфільм».
З 1991 року мастацкі кіраўнік опэрнай трупы ў Дзяржаўным тэатры опэры і балету Беларусі. У 1996 року ўстанова была падзеленая на два самастойныя тэатры: опэры і балету. Картэс узначаліў першы зь іх і на працягу 1996—2002 зьяўляўся мастацкім кіраўніком-дырэктарам Нацыянальнага тэатру опэры Рэспублікі Беларусь. З асобай Картэса зьвязанае адкрыцьцё беларускага опэрнага мастацтва для эўрапейскай публікі.
ТворыРэдагаваць
- опэра «Джардана Бруна»
- балет «Апошні інка» (1990)
- араторыя «Памяці паэта» на словы Янкі Купалы
- вакальныя цыклі на вершы А.Вярцінскага, М.Танка
Прэміі і ўзнагародыРэдагаваць
- Заслужаны дзяяч мастацтваў Беларускай ССР (1980)
- Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР (1982) за музыку да кінафільму «Вазьму твой боль»
- Народны артыст Рэспублікі Беларусь (1999)
- Трэцяя прэмія Ўсесаюзнага конкурсу опэрнага майстэрства (1977)
- Дыплём за таленавітую працу ў галіне кінамузыкі на XII аглядзе-конкурсе фільмаў кінастудыі «Беларусьфільм» (1984)
ЛітаратураРэдагаваць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Менск: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — ISBN 985-11-0144-3
- Ауэрбах Л. Белорусские композиторы: Е. Глебов, С. Кортес, Д. Смольский, И. Лученок. — Москва: Советский композитор, 1978. — 280 с.
- Тэатральная Беларусь у 2-х тамах: Энцыклапедыя / Пад агул. рэд. А. В. Сабалеўскага; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2002. — Т. 1: А-К. — С. 505—506. — ISBN 985-11-0255-5 (т. 1), 978-9851102545