Палацава-паркавы комплекс Жукоўскіх (Дашкаўка)
Помнік грамадзянскай архітэктуры | |
Палацава-паркавы комплекс Жукоўскіх
| |
Палац Жукоўскіх
| |
Краіна | Беларусь |
Вёска | Дашкаўка |
Каардынаты | 53°44′14″ пн. ш. 30°16′22″ у. д. / 53.73722° пн. ш. 30.27278° у. д.Каардынаты: 53°44′14″ пн. ш. 30°16′22″ у. д. / 53.73722° пн. ш. 30.27278° у. д. |
Архітэктурны стыль | эклектыка і архітэктура мадэрну[d] |
Статус | Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь |
Палацава-паркавы комплекс Жукоўскіх | |
Палацава-паркавы комплекс Жукоўскіх на Вікісховішчы |
Палацава-паркавы комплекс Жукоўскіх — помнік архітэктуры і садова-паркавага мастацтва другой паловы XIX — пачатку XX ст. у Дашкаўцы. Знаходзіцца на паўночнай ускраіне колішняга мястэчка, на высокім беразе ракі Дняпра. Твор архітэктуры эклектыкі з элемэнтамі мадэрну. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.
Гісторыя
рэдагавацьСядзіба пачала фармавацца ў другой палове XIX ст. У жніўні 1877 году тут спыняўся мастак Напалеон Орда, які замаляваў тагачасны палацава-паркавы комплекс. У пачатку XX ст. збудавалі цяперашні мураваны палац.
За савецкім часам тут разьмясьцілася экспэрымэнтальная база «Дашкаўка», абласная станцыя хімізаваньня сельскай гаспадаркі і Магілёўская дзяржаўная сельскагаспадарчая досьледная станцыя. Пры чыстцы става ў 1968 годзе зьнішчылі выспу, што месьцілася пасярод яе.
Архітэктура
рэдагавацьПомнік архітэктуры эклектыкі з элемэнтамі мадэрну. Мае асымэтрычную кампазыцыю. Асноўны прастакутны ў пляне аб’ём накрываецца пакатым вальмавым дахам. На паўднёвым фасадзе 5-гранны эркер, завершаны паўшатром. Да ўсходняга тарца асноўнага аб’ёму далучаецца невялікая 1-павярховая прыбудова з 1-схільным дахам і масіўны 3-ярусны вежападобны аб’ём. Паверхі аддзяляюцца прафіляванымі цягамі. Рытм рознавялікіх прастакутных аконных праёмаў адвольны, вызначаецца ўнутранай структурай і памерамі памяшканьняў. Частка паўднёнага фасада паміж эркерам і прыбудовай, якая адпавядае параднай залі ўнутры, рытмічна падзяляецца трыма аркавымі аконнымі праёмамі.
Унутраны плян анфілядны. З уваходнага вэстыбюлю на другі паверх вядуць драўляныя сходы. Парадная заля перакрываецца люстраным скляпеньнем з пляфонам, аздобленым ляпнымі разеткамі. Пэрымэтрам залі ідзе ляпны фрыз з расьлінным арнамэнтам у выглядзе кветак, пладоў і лісьцяў. Уваходныя праёмы завяршаюцца трыкутнымі сандрыкамі з ракавінамі ў тымпанах і ляпнымі картушамі з выявамі экзатычных зьвяроў[1].
Парк
рэдагавацьАсноўнай кампазыцыйнай восьсю, арыентаванай у кірунку ўсход — захад, ідзе цэнтральная ўязная алея, парадная частка парку зь вялікім (дыямэтрам 54 м) колам і палац, збудаваны на краі тэрасы. Сымэтрычна палацу, падкрэсьліваючы вось пэрспэктывы, разьмяшчаюцца дзьве кулісы зь елкі звычайнай, пасаджаныя кветнікам дыямэтрам 4 мэтры. Вонкавая пара кулісаў складаецца зь невялікіх групаў таполі белай.
Пярэдні плян абалоны Дняпра ўтваралі старыцы зь перакінутымі цераз пратокі дэкаратыўнымі масткамі і будынак вадзянога млына. Стромкі схіл тэрасы над абалонай пакрываўся дываном газона з групамі кустоў і адзіночнымі дрэвамі. З гэтага боку парк практычна ня мае межаў і зьліваецца з маляўнічымі абалонавымі далечынямі.
Пэйзажная частка парку знаходзіцца з паўночнага боку ўязной алеі. На процілеглай тэрыторыі (паўднёвая частка сядзібы) быў вялікі пладовы сад. Паркавыя насаджэньні выцягнулія ўздоўж уязной алеі. Дамінантнае становішча займае стаў, у цэнтры якога ад пачатку знаходзілася выспа. Пераважнай пародай была бяроза. Яна расьце ў выглядзе невялікіх сьветлых масіваў або ўтварае мяшаныя насаджэньні з асінай, дубам, клёнам рознага веку. Экзоты ў парку нешматлікія. Захаваліся адзіночныя дрэвы конскага каштана, кусты сьпірэі, паркавых ружаў, іргі каласістай, рабіньніку рабіналістага ды іншыя. Агулам налічваецца 34 найменьні[2].
Галерэя
рэдагавацьГістарычныя здымкі
рэдагаваць-
1920 г.
-
1930-я гг.
-
1943 г.
-
1943—1944 гг.
Сучасныя здымкі
рэдагаваць-
Агульны выгляд
-
Галоўны фасад
-
Рачны фасад
-
Фрагмэнт
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Магілёўская вобласць. — Менск, 1986. С. 290.
- ^ Федорук А. Т. Садово-парковое искусство Белоруссии. — Минск, 1989.
Літаратура
рэдагаваць- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Магілёўская вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Менск: Беларус. Сав. Энцыклапедыя, 1986. — 408 с.: іл.
Вонкавыя спасылкі
рэдагавацьАб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр 513Г000491 |