Ордэн Жалезнага рыцара

узнагарода БНР
(Перанакіравана з «Ордэн Зялезнага рыцара»)

Ордэн Жалезнага (Зялезнага) рыцара — вайсковая ўзнагарода рады БНР.

Ордэн Жалезнага рыцара
Краіна Сьцяг Беларусі Беларуская Народная Рэспубліка
Тып ордэн
Каму ўручаецца вайскоўцам
Падставы ўзнагароджаньня учыненьне выдатнага ваеннага ўчынку
Статус уручаецца
Статыстыка
Дата заснаваньня 1 верасьня 1949 году
Першае ўзнагароджаньне да 24 лютага 1952 году
Чарговасьць
Старэйшая ўзнагарода Ордэн Пагоні
Малодшая ўзнагарода Мэдаль за баявыя заслугі

Мінуўшчына

рэдагаваць

Ордэн створаны 1 верасьня 1949 году дэкрэтам прэзыдэнта Рады БНР Міколы Абрамчыка. Ордэн Жалезнага рыцара быў прызначаны для «адзначэньня ваенных ці вайсковых заслугаў» і быў узнагародай «выдатных ваенных учынкаў». Гэтую ўзнагароду меў права надаваць галоўнакамандуючы беларускага войска, або ў мірны час — былы галоўнакамандуючы. На пачатку 1950-х гадоў галоўнакамандуючага не было, таму "капітулу ордэну «Жалезнага рыцара» часова замяняў прэзыдэнт Рады БНР. Статут ордэна быў зацьверджаны й пачаў дзейнічаць з 6 жніўня 1951 году.

У чэрвені 2023 г. статут ордэну быў абноўлены[1].

Знак Ордэну Жалезнага рыцара мае выгляд чатырохканцовага крыжу, пасярэдзіне якога дзьве скрыжаваныя шаблі. На раменьнях крыжа літары «Б.Н.Р.» Адваротны бок як пярэдні, але безь літараў і шабляў і з парадкавым нумарам. Стужка чырвонага (цёмнага) і зямельнага (бурага) колеру, зложаная трохкутнікам. На стужцы дзьве скрыжаваныя шаблі, як і на ордэне. Невядома, ці былі вырабленыя знакі ордэну або ці засталіся яны толькі праектам. У беларускай газэце «Бацькаўшчына», якая выдавалася ў Мюнхэне, у нумары за 24 лютага 1952 году быў пададзены малюнак знаку ордэна, а таксама статут. У гэтай публікацыі былі таксама й іншыя ўзнагароды БНР, а таксама сьпіс узнагароджаных.

Паводле абноўленага статуту 2023 году, крыж мае дзьве ступені, адзначаныя адпаведнымі крыжамі[1]:

  • Камандорскі крыж
  • Кавалерскі крыж

Першапачаткова ордэн падзяляўся на пяць клясаў, азнакамі якіх былі:

  • Вялікі Крыж
  • Камандорскі Крыж
  • Кавалерыйскі Крыж
  • Залаты Крыж ордэна Зялезнага Рыцара
  • Срэбны Крыж ордэна Зялезнага Рыцара

Узнагароджаныя

рэдагаваць

Паводле газэты «Бацькаўшчына» за 24 лютага 1952 году, на той момант кавалерамі ордэну былі:

  • генэрал Міхал Вітушка — 3-я кляса
  • генэрал Усевалад Родзька — 3-я кляса
  • маёр Саха — 4-я кляса
  • маёр Іван Слуцкі — 4-я кляса
  • тры камандоўцы асобных аддзелаў і адзін афіцэр сувязі (усе на тэрыторыі Беларусі) — 4-я кляса

Пазьнейшыя ўзнагароджаньні:

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць