Натальля Лявіцкая-Халодная

Натáльля Андрэ́еўна Лявíцкая-Халóдная (укр. Наталя Андріївна Лівицька-Холодна; 15 чэрвеня 1902, Гельмязяў, Палтаўская губэрня, Расейская імпэрыя — 28 красавіка 2008, Таронта, Канада) — украінская паэтка, пісьменьніца, перакладніца.

Натальля Лявіцкая-Халодная
укр. Наталя Лівицька-Холодна
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні укр. Наталя Андріївна Лівицька-Холодна
Нарадзілася 15 чэрвеня 1902
Гельмязяў, Палтаўская губэрня
Памерла 28 красавіка 2005
Таронта, Канада
Пахаваная Таронта, Канада
Бацькі Andriy Livytskyi[d]
Mariya Livytska[d]
Сужэнец Petro Kholodnyi (the younger)[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці Пісьменьніца, паэтка, перакладніца
Гады творчасьці 1922-2005
Мова украінская
Дэбют 1922
Значныя творы "Вогонь і попіл" (1934), "Шлях велетня" (1955)

Жыцьцяпіс

рэдагаваць

Нарадзілася 15 чэрвеня 1902 году на хутары Гельмязяў Залатонскага раёну Чаркаскай вобласьці (раней Палтаўскай губэрні)[1].

Навучалася ў Залатаніскай і іншых гімназіях Украіны. Пасьля нацыянальна-вызваленчай барацьбы 1917–1922 гадоў апынуўся ў эміграцыі, у прыватнасьці, у Чэхаславаччыне. У 1923 г. паступіла ў Карлаў унівэрсытэт у Празе[2].

Хутка зьблізілася зь іншымі паэтамі праскай школы, у прыватнасьці з Дараганам і Маланюком. У 1927 годзе пераехала ў Варшаву і вывучала філялёгію ў Варшаўскім унівэрсытэце. Была адной з арганізатараў літаратурнага гуртка «Танк». Друкавалася ў альманаху “Сонцасвіт”[3].

Пасьля Другой сусьветнай вайны жыла ў заходненямецкіх местах Офэрбах, Майнцкастэль і Этлінген. У 1950 годзе яна пераехала ў ЗША і жыла у Ёнкерсе каля Нью-Ёрку. Была чаліцай управы Саюзу Ўкраінак Амэрыкі[4].

Памерла ў 2005 годзе ў Канадзе[5].

Творчасьць

рэдагаваць

Ейнаму пяру належаць паэтычныя зборнікі «Вогонь і попіл» (1934), «Сім літер» (1937) і біяграфічная проза пра Шаўчэнку «Шлях велетня» (1955)[6].

У анталёгіі сучаснай украінскай паэзіі «Координати» (уклад. Б. Бойчук, Б. Рубчак, 1969) падкрэсьліваецца, што асабістая лірыка Лявіцкай-Халоднай пазначана моцнымі тэматычнымі ўплывамі францускага сымбалізму, з дамешкамі пазьнейшага дэкадансу[7].

Акрамя таго, у ейнай творчасьці бачныя пробліскі паэзіі Ганны Ахматавай. Названая Яўгенам Маланюком украінскай Ахматавай, Н. Лявіцкая-Халодная, вядома, не зьяўляецца ўкраінскім адпаведнікам расейскай паэткі, але ў тлумачэнтні М. Слабашпіцкага – сугучны матыў, у якім прасочваюцца жыцьцёвыя сітуацыі і рэакцыі лірычных гераіняў, у якіх жаночая безабароннасць спалучаецца з сілай супраціўленьня, з здольнасьцю ўсё пераадолець і ўсё зразумець сэрцам і розумам[8].

Перакладала творы Ш. Бадлера, П. Валеры, Пірандэла[9].

• Лівицька-Холодна Н. Вогонь і попіл. — Варшава: Варяг, 1934. — 67 с.

• Лівицька-Холодна Н. Сім літер. — Варшава: Варяг, 1937. — 66 с.

• Лівицька-Холодна Н. Шлях велетня: Ілюстрована біографічна розповідь про Тараса Шевченка. — Нью-Йорк: Вид-во М. Борецького, 1955. — 144 с.

• Лівицька-Холодна Н. Поезії старі і нові. — Нью-Йорк: Видання Союзу українок Америки, 1986. — 238 с.

• Празька поетична школа. Антологія / Упоряд. текстів та передм. О. Г. Астаф'єва, А. О. Дністрового. — Харків: Веста, Ранок, 2004. — 256 с.

  1. ^ Куценко Л. Наталя Лівицька-Холодна. Нарис життя і творчості. К.: Спадщина, 2004.
  2. ^ Куценко Л. Наталя Лівицька-Холодна. Нарис життя і творчості. К.: Спадщина, 2004.
  3. ^ Андрусів С. Вік прожитий, як належить: Пам'яті української письменниці Наталі Лівицької-Холодної // Жіночий світ. 2005. № 3-4. С. 14-16.
  4. ^ Бойчук Б. Розмова з Наталією Лівицькою-Холодною // Сучасність. 1985. № 3. С. 8-17.
  5. ^ Лівицька-Холодна Наталя // Українські письменники діаспори: Матеріали до біобібліографічного словника / Авт.-укл.: О. Білик, Г. Гамалій, Ф. Погребенник. К., 2007. Част. 2. С. 15-16.
  6. ^ Погребенник Ф. Лівицька-Холодна Наталя // Українська літературна енциклопедія: у 5 т. К.:Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 1995. Т. 3. С. 185.
  7. ^ Празька поетична школа. Антологія / упоряд. текстів та передм. О. Г. Астаф'єва, А. О. Дністрового. Харків: Веста, Ранок, 2004. 256 с.
  8. ^ Слабошпицький М. Остання з великого покоління Наталя Лівицька-Холодна // 25 поетів української діаспори. К.: Ярославів Вал, 2006. С. 221—239.
  9. ^ Погребенник Ф. Лівицька-Холодна Наталя // Українська літературна енциклопедія: у 5 т. К.:Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 1995. Т. 3. С. 185.