Арка Славы (Магілёў)

Помнік грамадзянскай архітэктуры
Арка Славы
Арка Славы
Краіна	Беларусь
Места	Магілёў
Каардынаты	53°54′05″ пн. ш. 30°20′05″ у. д. / 53.90139° пн. ш. 30.33472° у. д. / 53.90139; 30.33472Каардынаты: 53°54′05″ пн. ш. 30°20′05″ у. д. / 53.90139° пн. ш. 30.33472° у. д. / 53.90139; 30.33472
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Арка Славы на мапе Беларусі Арка Славы

А́рка Сла́вы, або Мэмарыя́льная бра́ма — помнік архітэктуры апошняй траціны XVIII ст. у Магілёве. Знаходзіцца на гістарычнай Шклоўскай вуліцы^[a], пасярод колішняга Саборнага пляцу. Утварала адзіны архітэктурны ансамбль з саборнай царквой Сьвятога Ёсіфа, зьнішчанай савецкімі ўладамі. Твор архітэктуры клясыцызму (ампіру). Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

У панараме Саборнага пляцу (направа). М. Львоў, каля 1800 г.

Мураваную браму на Саборным пляцы ў Магілёве збудавалі ў 1780 годзе, насупраць сабору Сьвятога Ёсіфа. Таго ж году праз гэтую арку праяжджала маскоўская гаспадыня Кацярына II^[1], якая наведвала Магілёў дзеля сустрэчы з аўстрыйскім імпэратарам Ёзэфам II^[2].

У 1950-я гады арку рэканструявалі: над нішай паставілі барэльефы Леніна, гербу СССР, сярпа і молату. У 1964 годзе на арцы ўсталявалі мэмарыяльныя дошкі, на якіх пералічваюцца часьціны і злучэньні Чырвонай Арміі, узнагароджаныя за ўдзел у Другой сусьветнай вайне ордэнамі Чырвонага Сьцягу, Суворава II ступені, Суворава III ступені, а таксама атрымалі назву «Магілёўскіх».

У 2011 годзе мэмарыяльныя дошкі на арцы абнавілі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры клясыцызму (ампіру). Гэта прастакутная ў пляне пабудова з двума выступамі-рызалітамі, якая завяршаецца шырокім прафіляваным карнізам і ламаным трыкутным франтонам, з тарцоў дэкаруецца дзьвюма калёнамі карынцкага ордэру з антаблемэнтам. У цэнтры галоўнага фасаду — вялікая паўцыркульная ніша.