Люндзкі ўнівэрсытэт

Люндзкі ўнівэрсытэт (па-швэдзку: Lunds universitet, па-лацінску: Universitas Lundensis або па-лацінску: Universitas Gothorum Carolinae) — унівэрсытэт у горадзе Люнд на поўдні Швэцыі, заснаваны 19 сьнежня 1666 году, другі найстарэйшы ўнівэрсытэт на тэрыторыі сучаснай Швэцыі (быў чацьвёртым у тагачаснай Швэцыі).

Люндзкі ўнівэрсытэт
Lunds universitet
Галоўны будынак Люндзкага ўнівэрсытэту
Лягатып
па-лацінску: Universitas Regia Lundensis
Дэвіз	Ad utrumque paratus
Дэвіз па-беларуску	Гатовы да абедзьвюх
Заснаваны	1666
Тып	грамадзкі
Рэктар магніфікус	Турб’ёрн фон Шанц
Колькасьць студэнтаў	41 000 (2015)
Колькасьць асьпірантаў	3000 (2015)
Месцазнаходжаньне
Геаграфічныя каардынаты	55°42′20″ пн. ш. 13°11′36″ у. д.
Горад	Люнд
Краіна	Швэцыя
Знаходзіцца ў складзе	ORCID[d], Асацыяцыя эўрапейскіх унівэрсытэтаў[d], Ліга эўрапейскіх дасьледніцкіх унівэрсытэтаў[d], Кааліцыя па паляпшэньні ацэнкі дасьледаваньняў[d], European Open Science Cloud Association[d], Association of Swedish Higher Education Institutions[d] і ELIXIR Sweden[d]
Вэб-сайт	www.lu.se
Люндзкі ўнівэрсытэт у Вікісховішчы
Люндзкі ўнівэрсытэт на мапе Швэцыі Люндзкі ўнівэрсытэт

У Люндзкім унівэрсытэце налічваецца 8 факультэтаў (з дадатковымі кампусамі ў гарадах Мальмё і Гэльсынгборг), на якіх навучаюцца 41 000 студэнтаў у межах 50 розных праграмаў (спэцыяльнасьцяў) і 800 асобных курсаў. Люндзкі ўнівэрсытэт уваходзіць у сусьветную сетку Universitas 21, якая аб’ядноўвае ўнівэрсытэты, у якіх праводзяцца шырокія навуковыя дасьледаваньні.

Гісторыя

Горад Люнд здаўна быў цэнтрам адукацыі, а таксама рэлігійным цэнтрам і рэзыдэнцыяй арцыбіскупа Даніі. Катэдральная школа (па-швэдзку: katedralsskolan) для падрыхтоўкі сьвятароў была заснаваная ў 1085 годзе і сёньня гэта адна з найстарэйшых школаў Скандынавіі. Ужо ў 1425 годзе была заснавана навучальная ўстанова (г.зв. studium generale) ў якой можна было атрымаць ступень бакаляўра. Яна была зачынена ў 1536 годзе ў сувязі з Рэфармацыяй.

Пасьля заключэньня ў 1658 годзе Роскільскага міру, правінцыя Сконэ перайшла ў валоданьне швэдзкай кароны, і ў 1666 годзе кароль Карл XI заснаваў Люндзкі ўнівэрсытэт. Ён стаў чацьвёртым унівэрсытэтам у тагачаснай Швэцыі, пасьля ўнівэрсытэту Грайфсвальду (1456, цяпер у Нямеччыне), Ўпсальскага ўнівэрсытэту (1477) і Academia Gustaviana (1632, цяпер у Эстоніі).

Унівэрсытэт быў названы па-лацінску: Academia Carolina ў гонар караля Швэцыі Карла X Густава. Гэтая назва фармальна выкарыстоўвалася да канца XIX стагодзьдзя, калі яе зьмяніла назва «Люндзкі ўнівэрсытэт».

Ад заснаваньня ўнівэрсытэту ў ім дзейнічалі чатыры факультэты: юрыдычны, багаслоўскі, мэдычны і філязофскі. У канцы XVII стагодзьдзя колькасьць студэнтаў складала толькі 100 чалавек.

Вайна ў Сконэ 1676 году прывяла да закрыцьця ўнівэрсытэту, якое працягвалася да 1682 году. Унівэрсытэт быў нанова адкрыты дзякуючы рэгіянальным актывістам, але да XIX стагодзьдзя ён ня меў высокага статусу. Лекцыйных заляў было мала, а заняткі праводзіліся ў Люндзкім катэдральным саборы і прылеглай да яго капліцы. Плата прафэсараў была нізкай.

У 1716 годзе кароль Швэцыі Карл XII зрабіў Люнд сваёй пастаяннай рэзыдэнцыяй, паколькі не жадаў вяртацца ў Стакгольм. Ён заставаўся ў горадзе два гады. Горад і ўнівэрсытэт перажылі ўсплёск часовай увагі.

Структура

Доўгі час Люндзкі ўнівэрсытэт меў толькі чатыры факультэты: мэдыцыны, права, тэалёгіі і філязофіі. З канца 19-га стагодзьдзя гэтая структура была зьменена. Сёньня ўнівэрсытэт мае 8 факультэтаў:

• Факультэт прыродазнаўчых навук
• Факультэт права
• Факультэт сацыяльных навук
• Факультэт мэдыцыны
• Факультэт гуманітарных навук і тэалёгіі
• Вышэйшая тэхнічная школа (LTH)
• Вышэйшая эканамічная школа
• Факультэт мастацтваў з Вышэйшай школай мастацтва, музыкі і тэатру ў Мальмё

Акрамя таго, у структуру ўнівэрсытэту ўваходзяць:

• Кампус Гэльсынгборг
• Вышэйшая школа авіяцыі ў Юнгбюгэд

Выкладнікі і выпускнікі

• Кнут Віксэль, прафэсар унівэрсытэту ў 1900—1916 гг.
• Нільс Гэрман Нільсан-Эле
• Свэн Нурдквіст

Глядзіце таксама

• Сьпіс унівэрсытэтаў Швэцыі

Літаратура

• Sverker Oredsson: Lunds universitet under andra världskriget. Motsättningar, debatter och hjälpinsatser. Lund 1996, ISBN 91-972850-0-5.

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйная старонка