Львоўскі аўтобусны завод

	Львоўскі аўтобусны завод
Тып	закрытае акцыянэрнае таварыства
Заснаваная	1945
Краіна	Украіна;
Разьмяшчэньне	Львоў, вуліца Стрыйская, 45
Закрытая	кастрычнік 2014
Ключавыя фігуры	Ігар Чуркін
Галіна	машынабудаваньне
Прадукцыя	аўтобусы, тралейбусы
Матчына кампанія	City Transport Group
	http://laz.ua/
	Львоўскі аўтобусны завод у Вікісховішчы

Льво́ўскі аўто́бусны заво́д (па-ўкраінску: Львівський автобусний завод, ЛАЗ) — украінскае аўтамабілебудаўнічае прадпрыемства па выпуску аўтобусаў і тралейбусаў, найбольшае ва Ўкраіне і адно з найвядомейшых у Савецкім Саюзе.

Мінуўшчына

Днём заснаваньня заводу лічыцца 21 траўня 1945 року, калі пачалося будаўніцтва аўтазборачнага цэху. У 1947 року завод даў першую прадукцыю, а з 1949 року^[1] выпускаў аднавосныя прычэпы, кузавы-прычэпы, каўшы для экскаватараў, аўтамабільныя краны.

Аўтобус ЛАЗ 695Н у Менску

У лютым 1956 року быў пабудаваны першы аўтобус, названы ЛАЗ 695^[1] — дзьвюхвосевы, з зварным кузавам 9-мэтровы автобус з рухавіком ЗІЛ-124 і дэталямі ад вядомага тады ЛіАЗ 158 (ЗіЛ 158). Выпуск ЛАЗ 695 з рознымі мадыфікацыямі (ЛАЗ 695Б, ЛАЗ 695Е, ЛАЗ 695Ж ды інш.) працягвалася 46 гадоў, да 2002 року, сканчаючы ЛАЗ 695Д11 і ЛАЗ 695Н. Паводле працягласьці выпуску мадэль абышла вугорскія «Ікарусы» Ikarus 250 (28 гадоў), Ikarus 280 (27 гадоў); нямецкія Neoplan Cityliner (у выпуску з 1971 року), Neoplan (з 1967 року).

У 1961 року сабраныя першыя мадэлі турыстычных аўтобусаў «Украіна-1» і «Украіна-2».

На пачатку 1960-х рокаў пачалося хуткае разьвіцьцё тралейбусных сыстэмаў і паўстала неабходнасьць у павелічэньні рухомага складу. У 1962 року на базе ЛАЗ 695Б у Баку выпушчаны тралейбус^[1] БТЛ-62. Такія тралейбусы, якія пасьля зьбіралі ў Львове, атрымалі індэкс ЛАЗ 695Т, у Кіеве — «Кіеў-5ЛА»^[1], а ў Адэсе — ОдАЗ 695Т.

У 1960-х роках пачаўся выпуск турыстычнага аўтобусу ЛАЗ-697Е з рэгуляванымі крэсламі, лядоўняй і максымальнай хуткасьцю 75 км/г.

У 1968 року выпушчаны 50-тысячны аўтобус, у 1974—100-тысячны, у 1981—200-тысячны. У 1985 выпушчаны першы міжмескі аўтобус ЛАЗ 4207. За 1988 рок ЛАЗ выпусьціў найбольшую колькасьць аўтобусаў за ўсю гісторыю прадпрыемства — 14 646 адзінак^[2].

Тралейбус ЛАЗ 52522 у Львове

Пасьля распаду СССР паўстала патрэба ў аўтобусах вялікага клясу накшталт Ikarus 260, і завод хутка наладзіў выпуск мескага аўтобусу ЛАЗ 5252. У 1992 року на базе ЛАЗ 52523 створаны першы львоўскі тралейбус^[3] пасьля ЛАЗ 695Т. Тралейбусы мелі шэраг сур’ёзных недахопаў і ў 1998 року былі зьнятыя з вытворчасьці, ня вытрымаўшы канкурэнцыі зь ЮМЗ-Т2.

У 1994 року створанае ААТ «Львоўскі аўтобусны завод», кантрольны пакет акцый якога належаў дзяржаве. З 2001 року завод набыў статус прыватнага прадпрыемства з калектыўнай формай уласнасьці. У 2007 року ЛАЗ увайшоў у склад холдынгу «Сіці Транспарт Груп» разам з Дняпроўскім аўтобусным і Мікалаеўскім машынабудаўнічым заводамі^[4]. Аднак аб’ёмы вытворчасьці ў 2000-х роках ўпалі да некалькіх соцень адзінак.

У 2003 року сышоў з канвэеру паўтарапавярховы турыстычны ЛАЗ-5208 — першы аўтобус лінейкі мадэляў «НэаЛАЗ»^[5].

Завод выйграў тэндэр на вытворчасьць грамадзкага транспарту для местаў правядзеньня Эўра-2012, аднак ня здолеў выканаць кантракт (так, Данецк у дамоўлены тэрмін атрымаў толькі 9 з 30 замоўленых аўтобусаў^[6], Львоў — 33 з 133в^[7]). Па сканчэньні чэмпіянату працаўнікі сталі наракаць на скарачэньне штату, затрымкі заробку і распродаж маёмасьці прадпрыемства. У 2013 року абсталяваньне было вывезенае на Дняпроўскі аўтобусны завод (Днепрадзяржынск). Уласьнік абодвух прадпрыемстваў расейскі палітык Ігар Чуркін паведаміў, што аўтобусы ЛАЗ будуць вырабляцца там, а ў Львове застанецца вытворчасьць тралейбусаў і турыстычных аўтобусаў^[8].

У 2014 року маёмасьць заводу-даўжніка была арыштаваная^[9] і выстаўленая на аўкцыён. Вытворчасьць у Львове і Каменскім спынілася.

У 2018 року завод аднавіў вытворчасьць аўтобусаў мадэляў А183 і А191^[10].