Красны Бераг (Гомельская вобласьць)

Кра́сны Бе́раг — вёска ў Жлобінскім раёне Гомельскай вобласьці, за 5 км на поўдзень ад шашы М5, за 20 км на паўночны захад ад Жлобіна. Красны Бераг уваходзіць у склад і зьяўляецца цэнтрам Краснабярэскага сельсавету.

Красны Бераг
трансьліт. Krasny Bierah
Палацава-паркавы комплекс Козел-Паклеўскіх
Першыя згадкі:	XVI стагодзьдзе
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Жлобінскі
Сельсавет:	Краснабярэскі
Вышыня:	132 м н. у. м.
Насельніцтва:	2280 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2334
Паштовыя індэксы:	247232, 247236
СААТА:	3218824041
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	52°57′5″ пн. ш. 29°47′5″ у. д.
Красны Бераг на мапе Беларусі ± Красны Бераг Красны Бераг
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Геаграфія

Разьмяшчэньне

Разьмешчаны на паўночным захадзе Гомельскай вобласьці, за 3 км ад мяжы з Бабруйскім раёнам Магілёўскай вобласьці, 21 км на паўночны захад ад Жлобіна, 104 км ад Гомля на чыгуначнай лініі Гомель — Менск, на аўтамабільнай дарозе Р-90 Красны Бераг — Парычы і Н-4369 Красны Бераг — Казімераўская Слабодка, за 4 км ад трасы М-5 Гомель — Менск.

Найбліжэйшыя вёскі

Краснабярэская Слабодка адлегласьць: 0,2 км.

Марусенька адлегласьць: 0,5 км.

Клімаўка адлегласьць: 1,5 км.

Казімераўская Слабодка адлегласьць: 1,9 км.

Гарбачоўка адлегласьць: 2,1 км.

Чырвоная Слабада адлегласьць: 4,0 км.

Сенажаткі адлегласьць: 4,0 км.

Антушы адлегласьць: 4,4 км.

Радуша адлегласьць: 5,0 км.

Ухватаўка адлегласьць: 5,2 км.

Побалава адлегласьць: 5,4 км.

Гідраграфія

На правым беразе ракі Дабосьня (Добысна) (прыток ракі Дняпро). Даўжыня ракі складае 81 км. Плошча вадазбору — 874 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусьці — 4 м³ / с. Сярэдні ўхіл ракі — 0,6 м / км. Шырыня ракі ў межань складае 5-15 м. Найвышэйшы ўзровень вады адзначаецца ў трэцяй дэкадзе сьнежня і складае 1,8 м над узроўнем у межань. Замярзае ў сярэдзіне сьнежня. Вясновы крыгаход пачынаецца ў трэцяй дэкадзе сакавіка і доўжыцца 3-5 дзён. Прытокі Дабосны — Беліца і Язнач. Да басэйна ракі ставіцца вадасховішчы Скрыпліца. На поўначы і поўдні Краснага Берага, на месцы былых балот, знаходзяцца мэліярацыйныя каналы. На месцы аднаго зь іх у 80-х гадах мінулага стагодзьдзя было створана штучнае вадасховішча, якое праіснавала да 2014 году. Па рацэ Дабосьня з 1795 па 1921 год праходзіла мяжа паміж Магілёўскай і Менскай губэрнях. Такім чынам Красны Бераг, на правым беразе Дабосьне, знаходзіўся ў Менскай губэрні, а вёска Марусенька, на левым беразе Дабосьне, — у Магілёўскай губэрні.

Транспарт

Транспартныя сувязі па электрыфікаванай чыгуначнай лініі Менск — Гомель, па дарозе Р-90 Парычы-Красны Бераг да аўтадарогі М-5 Менск-Гомель, дарога Н-4369 Красны Бераг-Казіміраўская Слабодка да дарогі Н-4322 Радуша-Жлобін.

Пляніроўка Краснага Берага складаецца з двух падзеленых чыгункай частак: паўночнай (доўгая крывалінейная і паралельная да яе прамалінейная вуліцы блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі) і паўднёвай (забудова ў шыротным кірунку з абодвух бакоў чыгункі).

У паўночнай частцы знаходзяцца вуліцы: Цэнтральная, Ісаева, 1-я Садовая, 1-й і 2-й Садовыя завулкі, Новая, Азёрная, Азёрны завулак.

У паўднёвай частцы знаходзяцца вуліцы: Каапэратыўная, Савецкая, Станцыйныя, Школьная, Заводзкая, Зарэчная, Чыгуначная, Саўгасная, Садовая, Паганянская, 70 год Кастрычніка, Незалежнасьці, Моладзевая, Першамайская, Лясная, Беларуская, Палявая, Малая Палявая, Пераезная, в/ч 55461, Краснабярэская Слабодка.

Жылыя і гаспадарчыя будынкі пераважна драўляныя, сядзібнага тыпу. Побач са старой забудовай, паралельна вуліцы Савецкай, ў 1987 годзе будаўнікі з гораду Маладзечна пабудавалі вуліцу з цагляных дамоў (25 будынкаў катэджнага тыпу) і ў 1993 годзе жлобінскія будаўнікі ўзьвялі другую такую ​​ж вуліцу, дзе разьмясьціліся прэселенцы з забруджаных радыяцыяй у выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС месцаў. Адна з новых вуліцаў атрымала імя Паганянская ад назвы вёскі Пагоннае Хойніцкага раёну, частка жыхароў якой перасяліліся ў Красны Бераг. У цяперашні час тут паўстаў пасёлак зь сямі вуліцаў.

Гісторыя

Палац Козел-Паклеўскіх здымку пачатку XX ст.

У 1528 годзе мясцовы памешчык Аляксей Зяньковіч прадае свае драўляныя будовы іншаму ўладару. Вось з гэтай пісьмовай крыніцы дакладна вядомая вёска Красны Бераг, якая ў той час уваходзіла ў Рэчыцкі павет Менскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. Пасьля Аляксея Зяньковіча да пачатку ХХ стагодзьдзя ўладарамі Краснага Берагу былі Солтаны, Варанецкія-Корбут (XVIII ст.), Фама Пятровіч Грыневіч (1785-1812 гг.), Ёсіф Фаміч Грыневіч (1812-1829 гг.), Іван Нікадзімавіч Грыневіч (1829-1867 гг.), Аляксандар Іванавіч Багародзкі (1867-1877 г.), Міхаіл Сямёнавіч Гатоўскі (1877-1904 гг.), Марыя Міхайлаўна Гатоўская-Паклеўская-Козел (1904-1917 гг.).

У 1654 годзе на долю жыхароў Краснага Берагу выпалі жорсткія выпрабаваньні. Навакольныя вёскі, у тым ліку і Красны Бераг, амаль зусім зьніклі. Да восені 1708 году Карл XII вымушаны быў павярнуць на поўдзень у кірунку Ўкраіны, і Красны Бераг апынуўся на шляху войскаў швэдзкага караля.

1 верасьня 1812 году ў мястэчку Казіміраў, за 12 вёрстаў на поўдзень ад Краснага Берагу, адбыўся бой паміж расейскім аддзелам і польскай брыгадай. Расейскі аддзел панёс у гэтым баі значныя страты і адступіў. Пасьля гэтага батальёны Баранава, рух якіх стрымліваў вялікі абоз, занялі Красны Бераг і St:Pobolov і накіраваліся да Бабруйску.

16 (28) лістапада 1873 году першы цягнік прайшоў праз станцыю Красны Бераг з Бабруйску да Гомлю.

У 1889 годзе генэрал-лейтэнант Міхаіл Сямёнавіч і яго жонка дваранка Марыя-Юзэфа Гатоўская валодалі маёнткам Красны Бераг ў Сьцяпской воласьці ў 847 дзесяцін зямлі. У гэты час па праекце расейскага архітэктара Віктара Шротэра, які скончыў Санкт-Пецярбурскую акадэмію мастацтваў, затым бэрлінскую Акадэмію мастацтваў, быў пабудаваны палац (1893 г.). Фінансаваньне новай сядзібы было выраблена камэрцыйным банкам у 1888 годзе. Цяпер цяжка выявіць, чый капітал — цесьця Міхаіла Сямёнавіча Гатоўскага або зяця Вікенція Альфонсавіча Паклеўскага-Козел, зьявіўся асновай для вяртаньня грошай у банк, але ўся сума была цалкам выплачана ў 1891 годзе. Усё было зроблена за тры гады, і хутчэй за ўсё гэта быў сумесны ўдзел. Міхаіл Гатоўскі выказаў жаданьне мець штосьці самавітае, мабыць, нездарма палац выглядае як літара «Г» — у гонар Гатоўскага. Вікенцій Альфонсавіч — фіксаваў выяву сямейнага герба Козел-Паклеўскіх над бальконам галоўнага ўвахода.

Адначасова з узьвядзеньнем палацу побач зь ім быў разьбіты «англійскі парк» пэйзажна-рэгулярнага тыпу па праекце знакамітага варшаўскага садавода Францішка Шаніёра, які садова-паркаваму мастацтву вучыўся ў Францыі, а ў Варшаве быў адказны за сад і парк каралеўскага палаца.

Пасьля сьмерці Міхаіла Сямёнавіча Гатоўскага ў 1904 годзе спадчынны маёнтак Красны Бераг Бабруйскага павету быў перапісаны на імя дваран Гатоўскіх, і сядзіба Красны Бераг перайшла да мужа Марыі Гатоўскай, Вікенція Альфонсавіча Паклеўскага-Козел. У 1905 годзе рэвалюцыйная сытуацыя ў Расеі адгукнулася ў Красным Беразе спробай мясцовых сялянаў абрабаваць панскі маёнтак, але казакі, якія апэратыўна прыбылі з Бабруйскай крэпасьці, спробы гэтыя спынілі.

Паклеўскі-Казела Вікенцій Альфонсавіч нікога не крануў у гады грамадзянскай вайны, але напярэдадні разгрому белых у Заўральлі, ён з сваёй сям’ёй 19 чэрвеня 1919 выехаў адтуль назаўжды. Праз Уладзівасток сям’я дабралася да Польшчы, дзе кіраўнік сям’і памёр у беднасьці ў 1929 годзе. Марыя Міхайлаўна перажыла свайго мужа і памерла ўжо пасьля заканчэньня Другой сусьветнай вайны. На Паванзоўскіх могілках у Варшаве яны пахаваныя разам.

У гэты час у Беларусі прагрымеў апошні бой Першай сусьветнай вайны і яе завяршэньне цесна зьвязана з пачаткам новай страшнай вайны — грамадзянскай. Першая кроў у гэтай братазабойчай бойні пралілася ў Красным Беразе…

20 лістапада 1917 году другі Арэнбурскі ўдарны батальён, які знаходзіўся ў Жлобіне, выйшаў з гораду насустрач першаму менскаму рэвалюцыйнаму бронецягніку імя Леніна. У 9 гадзін 20 лістапада на станцыі Красны Бераг адбылося сутыкненьне супрацьстаячых сіл. Бой доўжыўся пяць гадзін і быў выйграны байцамі бронецягніка. Яны цалкам разграмілі два батальёны «ударнікаў». Ні дапамагло ім, ні ўпартасьць, ні нават здрада сына дарожнага майстра, які ў самы разгар бою спрабаваў ўпотай правесьці салдат праціўніка ў тыл. Але камандзір бронецягніка быў папярэджаны шляхавых вартаўніком. Здраднік разам з 60 варожымі афіцэрамі і салдатамі трапіў у палон.

Так што менавіта 20 лістапада 1917 году — дзень бою на станцыі Красны Бераг — можа лічыцца днём пачатку грамадзянскай вайны ў Беларусі.

У сакавіку 1918 году Красны Бераг зноў апынуўся ў самым эпіцэнтры рэвалюцыйных падзей. Польскі корпус генэрала Ю. Р. Доўбар-Мусьніцкага ў студзені 1918 году пачаў наступ на Менск і Магілёў. Частка падразьдзяленьняў дывізіі разьмясьцілася ў горадзе Бабруйску, іншыя знаходзіліся ў яго навакольлі. Кавалерыйскі легіён быў высланы ў Красны Бераг. 12 студзеня 1918 часьці корпуса пачалі шырокія баявыя дзеяньні і неўзабаве захапілі Рагачоў, Бабруйск і шэраг іншых населеных пунктаў, у тым ліку і Красны Бераг. Наступ на Жлобін вёўся з двух кірункаў: Рагачова і Краснага Берага. Для барацьбы з польскім корпусам у Жлобін прыбыў бронецягнік пад камандаваньнем Ольчака. Ураджэнец Краснага Берага Ярашаў А. М. быў камісарам гэтага бронецягніка. Яго баявыя дзеяньні падчас грамадзянскай вайны былі адзначаны ордэнам Чырвонага Сьцяга, шматлікімі падзякамі камандаваньня.

Для забесьпячэньня нармальнага жыцьця насельніцтва Жлобіна была створана першая рэвалюцыйная батарэя, якая ў хуткім часе пагрузілася ў вагоны і выехала ў Красны Бераг, дзе заняла агнявую пазыцыю і вяла абстрэл праціўніка. У гэты час у батарэю прыйшло шмат краснабярэжцаў: Андрэй і Павел Ярашавы, Даніла, Іван і Пётр Кандраценка, Павел Кавалёў, Ціт Савельевіч Ярашаў, Мікіта Паўлавіч Ткачоў, Дзьмітры, Мікалай і Аляксей Раманенкі, Гаўрыла Васільевіч Раманенка, Лука і Марцін Іванчукі, Яфім Лупсякоў, Гаўрыла Сямёнавіч Шкірман. Зь іх дапамогай рух цягнікоў зь Менску ў Жлобін быў спынены. На чыгунцы ўсталявалі ўзброеныя кантрольныя пасты. У канцы лютага 1918 году корпус Доўбар-Мусьніцкага быў разгромлены.

2 сакавіка 1918 году Жлобін і Жлобіншчына былі акупаваны нямецкімі войскамі. У гэты ж дзень у данясеньні Стаўкі з гораду Арол адзначалася: "Сёньня ў 12 гадзін 5 мін., Жлобін заняты немцамі пасля жорсткага бою пад Красным Берагам, які працягваўся дзень 26 лютага. Немцаў, палякаў выбыла са строю каля 400 салдат і шмат параненых. мы страцілі браневікі і некалькі забітых «. Немцы пратрымаліся ў Жлобіне з 02.03.1918 году па 24.11.1918 году. Воіны Чырвонай Арміі 22 лістапада 1918 г. вызвалілі Рагачоў, 24 лістапада — Жлобін.

У красавіку 1919 году была ўтворана Гомельская губэрня. У яе ўвайшоў Жлобін у складзе Рагачоўскага павету. Красны Бераг застаўся ў Бабруйскім павеце Менскай губэрні. Летам 1919 году з агітцягніком „Кастрычніцкая рэвалюцыя“ Міхаіл Іванавіч Калінін праехаў праз Красны Бераг са Жлобіна на Менск.

У канцы жніўня 1919 году белапалякі фарсіравалі Бярэзіну ў раёне Бабруйска і распачалі наступ на Рагачоў і Жлобін. Сур’ёзную дапамогу фронту аказваў партызанскі рух у тыле ворага. Партызанскі батальён пад камандаваньнем Сямёна Вілюгі налічваў каля 750 чалавек. Ён дзейнічаў у раёне станцыі Красны Бераг, штаб батальёна зьмяшчаўся ў Краснабярэскай Слабодцы. Вёска Красны Бераг у трэці раз за апошні час апынулася ў эпіцэнтры гістарычных падзей.

Пасьля грамадзянскай вайны пачалося мірнае гаспадарчае будаўніцтва. Яшчэ пасьля рэвалюцыі 1917 году маёнтак у Красным Беразе быў нацыяналізаваны, а ў лютым 1919 году знайшоў сваё прымяненьне. Польская акупацыя адтэрмінавала гэтае рашэньне. У жніўні 1920 году Народны камісарыят земляробства Рэспублікі Беларусь пастанавіў зрабіць на базе панскага маёнтка Красны Бераг Бабруйскага павету ніжнюю сельгасвучэльню I ступені, у якую пераехалі вучні з Азарыцкіх і Бабруйскай сельскагаспадарчых школ.

У вёсцы Красны Бераг у 1930 годзе быў утвораны саўгас „Красны Бераг“, у вёсцы Краснабярэская Слабодка і станцыя Красны Бераг — калгас „Чырвоны камунар“. Напрыканцы 20-х гадоў ХІХ стагодзьдзя ў Красным Беразе пачаліся вялікія будоўлі:

• на вуліцы Каапэратыўнай у канцы 20-х гадоў пачала працаваць павідлаварка, якая ў 30-х гадах была перайменавана ў варэньневарачны завод.
• на беразе Добасны ў верасьні 1931 году пачаў працаваць крухмальны завод, да якога быў пракладзены чыгуначны шлях. Першапачаткова тут працаваў 41 чалавек;
• у лесе, у ліпені 1936 году, у канцы вуліцы Каапэратыўная, разьмясьцілася база захоўваньня гаручага. Да яе ад станцыі быў пракладзены чыгуначны шлях.
• у 1936 годзе паміж крухмальным заводам і чыгункай быў пабудаваны новы будынак 7-гадовай школы.

З 14 жніўня 1937 году вёска зьяўляецца цэнтрам Краснабярэскага сельсавету Жлобінскага раёну і 15.01.1938 году ўвайшла ў склад Гомельскай вобласьці.

Вёска Красны Бераг была занята фашыстамі 5 ліпеня 1941 году. Яшчэ 27 чэрвеня 1941 году пачаў фармавацца Жлобінскі зьнішчальны батальён з партыйных і савецкіх работнікаў, актывістаў, камсамольцаў і моладзі райцэнтра, калгасьнікаў прыгарадных гаспадарак. Камандзірам быў прызначаны інструктар ЦК КП (б) Б Уладзімер Арцёмавіч Міронаў. Фактычным камісарам быў Георгій Васільевіч Злынаў. Начальнікам штаба стаў Аляксандар Міхайлавіч Ярашаў з Краснага Берага, ардэнаносец, партызан часоў грамадзянскай вайны. У ліку першых байцоў былі вэтэрынарны ўрач вучэбнай гаспадаркі „Красны Бераг“ Д. К. Капчанава, тэхнічны кіраўнік Краснабярэскага варэньневарачнага завода Віктар Міхайлавіч Васільчык, дырэктар Краснабярэскага крухмальнага завода Яўсей Андрэевіч Гаранкоў, які ў кастрычніку 1941 году загінуў ад рук гітлераўцаў.

У вайну ў Красным Беразе загінулі 173 вяскоўцы (у тым ліку 112 дзяцей), памяць пра якіх ушаноўвае стэла з імёнамі загінуўшых, пастаўленая ў 1967 годзе на тэрыторыі тэхнікума. 62 чалавекі вярнуліся з вайны інвалідамі. У першыя дні акупацыі ад рук фашыстаў загінулі Фёдар Восіпавіч Ярашаў, Самуіл Раманенка і яшчэ 15 мужчын з Краснага Берага былі расстраляныя немцамі. Ужо 15 ліпеня 1941 гады ў Нямеччыну былі адпраўленыя 15 навучэнцаў Краснабярэскага сельскагаспадарчага тэхнікума. Тагачасны дырэктар гэтай навучальнай установы Іван Фёдаравіч Баёў застаўся на акупаванай тэрыторыі для арганізацыі падпольнай барацьбы, але хутка трапіў у рукі ворага і ў кастрычніку 1941 году быў расстраляны разам з групай сваіх вучняў.

За тры гады акупацыі ў невялікай вёсачцы фашысты стварылі ў раёне чыгуначнага вакзала адзін з найбуйнейшых перасыльных пунктаў Гомельскай вобласьці, а таксама велізарны шпіталь для лячэньня салдат і афіцэраў. У 1943 годзе па загадзе Гітлера ў вёсцы Красны Бераг ствараецца адзін зь пяці дзіцячых донарскіх канцлягераў для дзяцей — поўных донараў. Празь перасыльны пункт Красны Бераг прайшло больш за 15 тысячаў чалавек, зь іх 12 тысячаў — гэта дзеці да 15 гадоў.

Красны Бераг быў вызвалены 25 чэрвеня 1944 году.

У 30-80-х гадах у вёсцы былі (да 2020 не існуюць):

- парк пейзажна-рэгулярнага тыпу, занесены ў пералік батанічных памятнікаў прыроды рэспубліканскага значэньня;

- былы маёнтак Гатоўскага-Паклеўскага-Козел, занесены ў дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцей Рэспублікі Беларусь;

- чыгуначная станцыя Красны Бераг;

- чыгуначны вакзал пабудовы 1871 году, 1979 году, 2005 году;

- вайсковая часьць № 55461;

- крухмала-патачны завод (адзіны ў Беларусі);

- варэньневарачны завод, вуліца Каапэратыўная;

- цэх першаснай перапрацоўкі малака, вуліца Савецкая;

- пякарня, вуліца Палявая;

- саўгасы: „Краснабярэжскі“ і „Саўгас-тэхнікум“;

- трусафэрма;

- лясьніцтва, вуліца Лясная;

- базісны пітомнік ГЛХУ „Жлобінскі лясхоз“, вуліца Лясная;

- пітомнік сельскагаспадарчага тэхнікума;

- сажалка;

- электрападстанцыя, вуліца Заводзкая;

- ачышчальныя збудаваньні крухмала-патачнага завода, вуліца Заводзкая.

- кар’ер па здабычы будаўнічага пяску.

У сфэру гандлю і грамадзкага харчаваньня ўваходзілі наступныя аб’екты:

- „Гандлёвы цэнтар“ — харчовы і прамтаварны магазіны, магазін гаспадарчых тавараў, сталовая і кафэ, вуліца Каапэратыўная;

- абутковая і кніжная крамы, невялікі буфэт, вуліца Каапэратыўная;

- буфэт у былым будынку чыгуначнай станцыі Красны Бераг;

- сталовая і харчовы магазін у мікрараёне крухмала-патачнага завода;

- крама паўсядзённага попыту ў мікрараёне старой школы;

- харчовая крама, вуліца Саўгасная;

- сталоўка на тэрыторыі сельскагаспадарчага тэхнікуму;

- харчовы і прамтаварны магазіны ў мікрараёне сельскагаспадарчага тэхнікума;

- крама паўсядзённага попыту ў мікрараёне вайсковай часьці;

- склад-пакгаўзь Белкаапсаюза на чыгуначнай станцыі;

- крама па продажы газы, вуліца Савецкая;

- вагон-крама (раз у месяц прыяжджала на станцыю Красны Бераг).

У сацыяльную структуру вёскі ўваходзілі:

- сельскагаспадарчы тэхнікум у былым маёнтку Гатоўскага-Паклеўскага-Козела;

- тры інтэрнаты для навучэнцаў Краснабярэскага сельскагаспадарчага тэхнікума;

- двухпавярховы жылы дом (для патрэб работнікаў і гаспадаркі чыгуначнай станцыі), пабудовы 1872 году;

- аднапавярховая драўляная сярэдняя школа на вуліцы Школьнай, пасьля 1971 — трохпавярховая цагляная школа на вуліцы Саўгасная;

- інтэрнат для навучэнцаў Краснабярэскай СШ на вуліцы Школьная, пасьля 1972 — інтэрнат на вуліцы Саўгасная;

- стадыён у сельскагаспадарчым тэхнікуме;

- стадыён у сярэдняй школе;

- музычная школа ў будынку сярэдняй школы;

- Краснабярэскі дзіцячы дом, вёска Антушы;

- піянэрскі лягер „Красны Бераг“ рэспубліканскага значэньня на тэрыторыі былога панскага маёнтка;

- аднапавярховая цагляная бальніца на вуліцы Малая Палявая, пасьля 1982 — двухпавярховвя цагляная бальніца на вуліцы 1-я Садовая;

- Дом быта — атэлье, цырульня, фатастудыя, майстэрня па рамонту абутку, вуліца Каапэратыўная;

- бібліятэка ў былым панскім маёнтку;

- бібліятэка ў будынку сельсавета на вуліцы Савецкая 3, пасьля 1969 — бібліятэка ў будынку кінатэатра „Маяк“, СДК;

- дзіцячыя ясьлі-сад на вуліцы Школьная, на вуліцы Саўгасная, на тэрыторыі тэхнікума;

- Сельскі Дом культуры, вуліца Саўгасная;

- Храм сьвятога вялікамучаніка Георгія Перамоганосца на вуліцы Каапэратыўная, пасьля 2006 — новы будынак на вуліцы імя Ісаева;

- аддзяленьне сувязі Красны Бераг-1 на вуліцы Каапэратыўная;

- аддзяленьне сувязі Красны Бераг-2 у тэхнікуме;

- аптэка на вуліцы Каапэратыўная;

- лазьні на беразе ракі Дабосна, побач з дарогай Красны Бераг-Сенажаткі, на вуліцы Саўгасная, у вайсковай часьці;

- кацельні на крухмала-патачным заводзе, у тэхнікуме, у школе, у вайсковай часьці;

- кінатэатар „Маяк“, вуліца Саўгасная;

- кінатэатры ў клюбе крухмала-патачнага завода, у палацы сельскагаспадарчага тэхнікума, у вайсковай часьці;

- вагон-клюб (раз у месяц прыязджаў на станцыю Красны Бераг).

Да 1962 году ў склад Краснабярэскага сельсавету ўваходзілі пасёлак вучгасу „Красны Бераг“, пасёлак чыгуначнай станцыі „Красны Бераг“ — Прыстань, пасёлкі Новы і Александроў, хутары Прырэчча, Расьсьвет, Цёсы, Кадзішча.

15 кастрычніка 2009 году вёска Красны Бераг зарэгістравана як аграгарадок.

29 верасьня 2013 году першы электрацягнік у гісторыі Гомельскай вобласьці прайшоў зь Менску праз станцыю Красны Бераг на Жлобін.

Насельніцтва

• 2019 год — 825 гаспадарак, 2320 жыхароў.

Дынаміка

1845 год — В имѣніи Красный Берегъ по 8 переписи числится крестьян: Способных к работам — 310 душъ. Мужеска пола — 147. Женска пола — 163.

1897 год — 362 жыхары (па перапісе)

1916 год — у вёсцы 101 двор — 580 жыхароў (у сярэднім 5.74 жыхароў на адзін двор), у маёнтку 28 мужчын і 33 жанчыны — усяго 61 чалавек, на чыгуначнай станцыі 51 двор — 266 жыхароў (у сярэднім 5.22 жыхароў на адзін двор).

1925 год — у вёсцы 88 двароў, на чыгуначнай станцыі 13 двароў.

1959 год — у вёсцы 580 жыхароў, на чыгуначнай станцыі 145 жыхароў, у пасёлку вучэбнай гаспадаркі 529 жыхароў (па перапісу).

2016 год — 822 гаспадаркі, 2395 жыхароў (у сярэднім 2.91 жыхара на адну гаспадарку).

2019 год — 825 гаспадарак, 2320 жыхароў (у сярэднім 2.81 жыхара на адну гаспадарку).

Славутасьці

• Сядзібна-паркавы комплекс — яркі прыклад помнікаў архітэктуры і садова-паркавага мастацтва канца XIX — пачатку XX стагодзьдзя эклектычнага напрамка. Несумнеўнай вартасьцю помніка зьяўляецца цэласнасьць і добрая захаванасьць складнікаў элемэнтаў. Сядзібны дом, які зьяўляецца галоўным архітэктурным элемэнтам комплексу, быў пабудаваны ў 1890—1893 гадах па праекце прафэсара архітэктуры Пецярбурскай акадэміі мастацтваў Шротэра. Ансамбль разьмешчаны на беразе ракі Добысна і ўключае сядзібны дом, флігель, шэраг гаспадарчых пабудоваў, акружаных паркам.
• „Ангельскі парк“ зь пэйзажна-рэгулярнай пляніроўкай плошчай каля 10га. Ён быў закладзены па праекце архітэктара Ф.Шаніёра. Помнік прыроды рэспубліканскага значэньня.
• Помнік дзецям — ахвярам Вялікай Айчыннай вайны. 28 чэрвеня 2007 году адбылося ўрачыстае адкрыцьцё мэмарыяла, помніка рэспубліканскага значэньня, які спраектаваны творчай групай заслужанага архітэктара Рэспублікі Беларусь, Ляўрэата Ленінскай прэміі Леаніда Мендзелевіча Левіна. Творчаму калектыву ў складзе Леаніда Левіна, Аляксандра Фінскага і Сьвятланы Катковай за мэмарыял „Дзецям — ахвярам Вялікай Айчыннай вайны“ была прысуджана Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь. Адпаведны Ўказ А. Лукашэнка падпісаў 30 жніўня 2011 году.

Ганаровыя грамадзяне Краснага Берага

Віктар Міхайлавіч Васільчык (07.11.1895-12.12.1971), вэтэран Вялікай Айчыннай вайны, падпольшчык. Рашэньне Краснабярэскага Савета дэпутатаў № 6-1 ад 12 лістапада 2014 году.

Ураджэнцы

• Аляксандар Уладзімеравіч Варабей (нар. 06.07.1955), член-карэспандэнт НАН Беларусі (2014 г.), доктар медыцынскіх навук (2000 г.), прафэсар (2003 г.), вучоны ў галіне хірургіі, анкалёгіі;
• Пётар Іванавіч Гаварушка (14.07.1923-09.11.1997), Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (1978), сапраўдны член Пятроўскай Акадэміі навук і мастацтв (1997);
• Любоў Мартынаўна Галавач (Іванчук) (нар. 23.11.1921), урач, ганаровы грамадзянін г. Сьветлагорска (1992 год);
• Яўген Нічыпаравіч Гаўрыльчык (28.03.1928-2001), Заслужаны майстар прафтэхадукацыі БССР (1985);
• Аляксандар Пятровіч Гаўрыльчык (25.12.1935-2011), кандыдат тэхнічных навук (1968), доктар тэхнічных навук (1987), акадэмік Горнай акадэміі Рэспублікі Беларусь, Міжнароднай акадэміі навук Эўразіі;
• Уладзімер Пятровіч Гаўрыльчык (нар. 25.11.1939), дзяржаўны саветнік юстыцыі III класса, Ганаровы работнік пракуратуры СССР, пракурор Гомельскай вобласьці (1984—2000);
• Іван Аляксандравіч Грахоўскі (1885—1936), бацька беларускага паэта і празаіка, ляўрэата Дзяржаўнай прэміі імя Якуба Коласа, Заслужанага работніка культуры Беларускай ССР Грахоўскага Сяргея Іванавіча;
• Мікалай Мартынавіч Іванчук (01.01.1923-30.06.2004), палкоўнік медыцынскай службы, урач-хірург Галоўнага ваеннага клінічнага шпіталя імя акадэміка М. М. Бурдэнка Міністэрства абароны Расеі;
• Анатолій Іванавіч Кавалёў (род.30.09.1938), намесьнік міністра эканомікі Рэспублікі Беларусь (1996—2004), Ганаровы член Калегіі Міністэрства эканомікі, віцэ-прэзыдэнт, старшыня апякунскага Савета Беларускай фэдэрацыі валейбола (1999—2014 год);
• Юлія Афанасьеўна Казлоўская (1909—1963), маці беларускага і расейскага пісьменьніка, празаіка, паэта, літаратурнага крытыка, пераводчыка Ласкова Івана Антонавіча;
• Леанід Іванавіч Магальчук (нар. 1948), палкоўнік Узброеных сіл Расейскай Фэдэрацыі, Ганаровы чыгуначнік Расеі, дзяржаўны саветнік I класа;
• Надзея Адольфаўна Мігай (1896—1976), Заслужаны настаўнік БССР (1936);
• Тацьцяна Мікалаеўна Мігай (20.09.1929-31.01.2012), Выдатнік народнай асьветы БССР;
• Людміла Мікалаеўна Мінакова (04.05.1962-17.08.2020), кандыдат філялягічных навук, дацэнт ГГУ імя Францыска Скарыны;
• Аляксандар Мікалаевіч Пабалавец (нар. 14.10.1956 г.), сацыяльны пэдагог, географ, краявед. Ляўрэат абластной літаратурнай прэміі 2020 г. імя А.П. Капусьціна ў галіне прозы і публітыстыкі. Аўтар кніг «Красны Бераг. Некранутая рэчаіснасць» (2016 г.), «Красны Бераг. Людзі, іх лёсы і справы» (2017 г.), «Красны Бераг. Шануй бацькоў сваіх» (2019 г.);
• Павел Кандратавіч Памяцінскі (06.11.1903-17.07.1952), прадзед зоркі сусьветнага жаночага тэніса Шарапавай Марыі;
• Леанід Дзьмітрыевіч Раманенка (14.08.1928-15.04.1987), Заслужаны настаўнік БССР;
• Раман Раманавіч Рудкоўскі (нар. 27.01.1937), кандыдат геоляга-мінэралягічных навук (1991);
• Павел Мікітавіч Ткачоў (15.03.1927-28.01.2013), паэт, краявед;
• Пётар Васілевіч Хорт (нар. 11.10.1956), генэральны дырэктар рэспубліканскага навукова-вытворчага аб’яднаньня „Лён Беларусі“, дырэктар ТТА „ХортТэхТрэйдзінг“;
• Дзьмітры Шапіра (нар. 29.07.1948), паэт, пісьменьнік Ізраіль);
• Юры Львовіч Шкляр (нар. 25.11.1957), кандыдат філялягічных навук (1987), дацэнт кафэдры лексыкалёгіі нямецкай мовы Менскага дзяржаўнага лінгвіністычнага ўнівэрсытэту, сябра навукова-мэтадычнага аб’яднаньня навукоўцаў унівэрсытэту па праблемах лексыкалёгіі.

Літаратура

• Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 1, кн. 1. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. 632 с.: іл. Тыраж 4000 экз. ISBN 985-11-0303-9 ISBN 985-11-0302-0
• Красны Бераг. Некранутая рэчаіснасць. Кніга першая./Аляксандр Пабалавец; — Барк, 2016. — 204 с.: іл. Тыраж 99 экз.ISBN 978-985-7065-56-1
• Красны Бераг. Людзі, іх лёсы і справы. Кніга другая./Аляксандр Пабалавец; артыкулы Л.Рэйдэр, А. Хлапкова і М. Шуканава. — Барк, 2017. — 192 с.: іл. Тыраж 99 экз.ISBN 978-985-7065-72-1
• Красны Бераг. Шануй бацькоў сваіх. Кніга трэцяя./Аляксандр Пабалавец; — ПАМВЫДАТ, 2019. — 108 с.: іл.
• Нашчадкі Дэметры. Да 90-годдзя УА "Чырвонабярэжскі дзяржаўны аграрны каледж". ЗАТ "Конфидо", 2010. -93 с.: іл. Наклад 400 асобнікаў. Заказ № 1041.
• URBANSKI ANTONI. MEMENTO KRESOWE. WARSZAWA», 1929.
• Aftanazy Roman. Materialy do dziejow rezydencji. T. 1A, B. Warszawa, 1986

Вонкавыя спасылкі

• Красны Бераг , Radzima.org
• Прагноз надвор’я ў в. Чырвоны Бераг