Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў (Пінск)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Дамініка
Краіна	Беларусь
Места	Пінск
Каардынаты	52°06′49.78″ пн. ш. 26°06′09.17″ у. д.
Заснавальнік	Люкрэцыя Марыя Строцы[d]
Дата заснаваньня	XVII ст.
Дата скасаваньня	1949
Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвято́га Даміні́ка і кля́штар дамініка́наў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Пінску. Знаходзіўся на гістарычнай Дамініканскай вуліцы. Твор архітэктуры барока.

Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпуса. У 1949 годзе савецкія ўлады зруйнавалі помнік. У 1950-я гады на месцы касьцёла збудавалі кінатэатар (цяпер царква ў гонар Уваскрасеньня Славушчага Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату).

Гісторыя

Аэрафотаздымак, 1916 г.

Вялікае Княства Літоўскае

У 1667 годзе жонка ваяводы полацкага Яна Караля Копаця маркграфіня Марыя Люкрэцыяй Строцы заснавала ў Пінску кляштар дамінканаў. У 1697 годзе завяршылася будаваньне драўлянага касьцёла. У 1709 годзе пачалося будаваньне новага жылога корпуса, у 1720 годзе — новага навіцыяту. У XVIII ст. пры кляштары існавала музычная капэла.

У 1785 годзе стары касьцёл разабралі. У 1787—1810-х гадох вялося будаваньне новага мураванага касьцёла.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Пінск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1840 годзе расейскія ўлады ліквідавалі кляштар.

Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1865 годзе расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы).

Найноўшы час

За польскім часам царква працягвала дзеяць. У 1940-я гады на колішні касьцёл надбудавалі купалы-цыбуліны.

У Другую сусьветную вайну касьцёл назначна пацярпеў. У 1949 годзе савецкія ўлады зруйнавалі кляштарны комплекс.

Архітэктура

Касьцёл — 3-нэфавая 1-вежавая базыліка з паўкруглай апсыдай. Галоўны ўваход мез выгляд портыка з трыкутным франтонам. Пры перабудове касьцёл пад царкву над будынкам збудавалі два купалы.

Усярэдзіне скляпеньні падтрымліваліся шасьцю слупамі. У касьцёле захоўваўся абраз Маці Божай Ружанцовай.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  Праект маскоўскай перабудовы, 1860 г.
• 
  Праект маскоўскай перабудовы, 1860 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  І. Сербаў, 1912 г.
• 
  І. Сербаў, 1912 г.
• 
  да 1915 г.
• 
  да 1915 г.

• 
  да 1915 г.
• 
  1915 г.
• 
  1915—1916 гг.
• 
  1916 г.

• 
  1916 г.
• 
  чэрвень 1916 г.
• 
  1916 г.
• 
  1918—1939 гг.

• 
  1919—1939 гг.
• 
  1921 г.
• 
  1930-я гг.
• 
  1947 г.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

• Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў у Пінску, Radzima.org