Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі (Дрыса)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі
Краіна	Беларусь
Места	Дрыса
Каардынаты	55°46′57″ пн. ш. 27°56′2″ у. д. / 55.7825° пн. ш. 27.93389° у. д. / 55.7825; 27.93389Каардынаты: 55°46′57″ пн. ш. 27°56′2″ у. д. / 55.7825° пн. ш. 27.93389° у. д. / 55.7825; 27.93389
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Дата заснаваньня	1734
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі на мапе Беларусі Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі на Вікісховішчы

Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі — помнік архітэктуры XIX стагодзьдзя ў Дрысе. Знаходзіцца ў цэнтры места^[a]. Дзейнічае. Твор архітэктуры клясыцызму.

Утвараў адзіны архітэктурны ансамбль з плябанскімі камяніцамі, крамамі, агароджай і брамай.

Гісторыя рэдагаваць

З боку Дзьвіны, 1878 г.

Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць

Паводле «Візіты Дрысенскага касьцёла» (1740 год), папярэдні «касьцёл драўляны на падмурку, гонтам крыты», збудавалі ў 1734 годзе.

Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Дрыса апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. У 1809 годзе замест драўлянага збудавалі мураваны касьцёл. Гэты касьцёл значыцца на пляне места 1838 году паміж вуліцамі Дзьвінскай, Маскоўскай і Новай. У 1867 годзе касьцёл аднавілі, тады ж збудавалі плябанію. У 1879 годзе пляц забудавалі і абнесьлі агароджай. Паводле некаторых зьвестак, пры касьцёле існавала школа для моладзі. У 1899 годзе плябанія згарэла, ксёндз Какола-Кулак збудаваў новую плябанію і аднавіў мураваны касьцёл.

Найноўшы час рэдагаваць

У 1930-я гады савецкія ўлады зачынілі касьцёл, будынак якога пачалі выкарыстоўваць у гаспадарчых мэтах. У 1990 годзе касьцёл вярнулі каталікам.

Архітэктура рэдагаваць

Помнік архітэктуры клясыцызму. Гэта прастакутная ў пляне 3-нэфавая 1-вежавая базыліка з 3-граннай апсыдай, над якой 2-схільны дах пераходзіць у вальмавае пакрыцьцё. Да тарцовай грані апсыды далучаецца нізкая прастакутная закрысьція пад 2-схільным пакрыцьцём. Асноўная архітэктурная тэма — цыркульная арка. Яе форма выкарыстоўваецца ў складаным рытме вокнаў і праёмаў масіўнай 2-яруснай 4-граннай званіцы з шатровым пакрыцьцём, фасаднай дэкаратыўнай аркатуры. Прафіляваньне і абломы афармляюць праёмы і карніз.

Унутраная прастора перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем на падпружных арках. Нэфы разьмяжоўваюцца аркадай на магутных пілёнах. На левай сьцяне прэзьбітэрыюма месьціцца амбон. У інтэр’еры тры алтары, галоўны зь якіх мае выгляд дарычнага 4-калённага портыка з лучковым франтонам. Уздоўж бакавых сьценаў разьмяшчаліся тэракотавыя пано-стацыі «Крыжовы шлях Хрыста». У закрысьціі захоўвалася некалькі арнатаў з слуцкіх паясоў^[1].

Галерэя рэдагаваць

Гістарычныя здымкі рэдагаваць

Старыя здымкі
М. Кусьцінскі, XIX ст.
да 1918 г.
1905 г.
1913 г.

Сучасныя здымкі рэдагаваць

Сучасны стан
Агульны выгляд
З боку апсыды
Брама
Інтэр'ер

Заўвагі рэдагаваць

^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Савецкая, 45

Крыніцы рэдагаваць

^ Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

Літаратура рэдагаваць

Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; маст. І. Бокі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі ў Дрысе, Radzima.org
Верхнядзьвінск — парафія Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі. Catholic.by. Праверана 22 ліпеня 2012 г.

[1] Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Савецкая, 45

[2] Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

[a]

[1]