Каралеўскі замак (Варшава)

Замак
Каралеўскі замак па-польску: Zamek Królewski
Агульны выгляд
Краіна	Польшча
Месцазнаходжаньне	Варшава
Адрас	Castle Square^[d] (4)
Каардынаты	52°14′52″ пн. ш. 21°00′51″ у. д. / 52.24778° пн. ш. 21.01417° у. д. / 52.24778; 21.01417Каардынаты: 52°14′52″ пн. ш. 21°00′51″ у. д. / 52.24778° пн. ш. 21.01417° у. д. / 52.24778; 21.01417
Архітэктурны стыль	готыка
Аўтар праекту	Giovanni Battista Trevano^[d]
Дата заснаваньня	1598
Будаваньне	1598—1618 гады
Статус	Q25406836?, нерухомая славутасьць^[d]^[1], гмінны рэестар помнікаў^[d] і Q112670032?
Сайт	zamek-krolewski.pl (пол.) (анг.)
Каралеўскі замак на мапе Польшчы Каралеўскі замак
Каралеўскі замак на Вікісховішчы

Каралеўскі замак у Варшаве (па-польску: Zamek Królewski w Warszawie) быў пабудаваны ў 1598—1618 гадах каралём польскім і вялікім князем літоўскім Жыгімонтам Вазам на месцы сярэднявечнага замку мазавецкіх князёў. Палац быў узьведзены на штучным ўзвышшы, меў форму пяцікутніка і вылучаўся на фоне гарадзкой забудовы 60-мэтровай Жыгімонтавай вежай, правобразам якой, на думку некаторых аўтараў, паслужылі фартыфікацыйныя збудаваньні Смаленску.

Палац-замак падвяргаўся рабаваньню падчас швэдзкага нашэсьця сярэдзіны XVII стагодзьдзя і Вялікай Паўночнай вайны. Хоць і Ян Сабескі, і Аўгуст III фінансавалі рамонтныя работы, поўнамаштабнае абнаўленьне струхлелага будынку зьвязана зь імем апошняга караля, Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Па яго ініцыятыве ўздоўж Віслы было пабудавана новае крыло з сучаснымі інтэр’ерамі ў стылі клясыцызму, а стары замак быў забудаваны шэрагам новых заляў і будынкаў, уключаючы працяглы корпус каралеўскай бібліятэкі, якая злучала замак з барочным палацам «пад бляхай».

У прамежку паміж сусьветнымі войнамі палац, які ўяўляў сабой мудрагелістую сумесь пабудоваў і перабудоваў розных эпохаў, быў старанна адрэстаўраваны, і тут пасяліўся прэзыдэнт Ігнацы Масьціцкі. З пачаткам Другой сусьветнай вайны нацысты замініравалі палац і падвергнулі яго плянамернаму і бязьлітаснаму разбурэньню.

Пасьля вайны месца, дзе некалі стаяў замак, пуставала да 1971 г., калі сойм канчаткова адмовіўся ад плянаў будаўніцтва сучасных урадавых будынкаў на яго месцы і прыняў рашэньне аднавіць палац па фрагмэнтах і фатаграфіях, якія захаваліся, па магчымасьці надаўшы яму тую форму, якую, як мяркуецца, ён меў у пачатку XVII стагодзьдзя. Аднаўленчыя работы працягваліся да 1988 году. Аркады Кубіцкага былі перададзеныя для карыстаньня ў 2009 годзе.

Цяпер у палацы разьмешчаны музэй, дзе можна ўбачыць палотны Рэмбранта і Матэйкі («Стэфан Баторы пад Псковам»), старыя выгляды Варшавы пэндзлю Белота, а таксама ўрну з прахам Тадэвуша Касьцюшкі.