Зьміцер Бандарэнка

Зьмі́цер Бандарэ́нка (нар. 28 верасьня 1963 году ў Менску) — беларускі палітычны актывіст, асуджаны на два гады турмы пасьля падзеяў 19 сьнежня 2010 году, палітвязень Беларусі[1], вязень сумленьня[2].

Зьміцер Бандарэнка
Дата нараджэньня 28 верасьня 1963(1963-09-28) (61 год)
Месца нараджэньня
Месца вучобы
Занятак актывіст
Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Бандарэнка.

Біяграфія

рэдагаваць

У 1984 годзе скончыў Інстытут фізычнай культуры. Працаваў трэнэрам-выкладчыкам і ў незалежнай тэлестудыі «ТОП». Быў дырэктарам па маркетынгу фірмы «Дайнова»[3]. У 1995—1996 гадах працаваў на незалежным Радыё 101,2[4]. Быў адным з заснавальнікаў грамадзянскай ініцыятывы «Хартыя’97» і каардынатарам грамадзянскай кампаніі «Эўрапейская Беларусь». Адзін з арганізатараў маршу свабоды ў 1999 годзе[5] й маршу свабоды ў 2000 годзе(be)[6]. Зьяўляецца сябрам БАЖ[7].

Арышт і зьняволеньне

рэдагаваць

Падчас прэзыдэнцкай выбарчай кампаніі 2010 г. быў актывістам штабу кандыдата Андрэя Саньнікава. 20 сьнежня 2010 г. Бандарэнка быў арыштаваны ва ўласнай кватэры й зьмешчаны ў СІЗА КДБ. 12 студзеня 2011 году «Міжнародная амністыя» прызнала Бандарэнку вязнем сумленьня й заклікала да ягонага вызваленьня[8].

27 красавіка 2011 г. судом Першамайскага раёну Менску (судзьдзя — Тацьцяна Равінская) Бандарэнка быў асуджаны на 2 гады калёніі агульнага рэжыму, па вэрсіі сьледзтва, за арганізацыю групавых дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак (ч.1 арт.342 КК РБ)[9][10]. 2 лютага 2011 году Равінская была ўнесена ў Чорны сьпіс Эўразьвязу[11].

За кратамі Бандарэнка перанёс дзьве апэрацыі, у тым ліку на хрыбетніку. Пасьля таго як яму далі магчымасьць стаць на ногі пасьля апэрацыі, адміністрацыя калёніі ўзмацніла жорсткасьць умоваў утрыманьня палітвязьня. Зьмітру былі забароненыя палка-мыліца, а таксама артапэдычны абутак; было забаронена днём ляжаць; належыла хадзіць строем; загадваліся таксама «лёгкія» віды работ, што магло вельмі шырока трактавацца. Нягледзячы на цяжкі стан здароўя, Бандарэнку адмовілі ва ўмоўна-датэрміновым вызваленьні.[12] Знаходжаньне ў такіх умовах магло мець сур’ёзныя наступствы для жыцьця і здароўя. На фоне гэтых падзей Бандарэнка быў вымушаны падпісаць прашэньне аб памілаваньні.[13]

Прашэньне аб памілаваньні было напісана 1 лютага 2012 году. На другі дзень пасьля напісаньня прашэньня, 2 лютага, яму вярнулі мыліцу, артапэдычны абутак і дазволілі не хадзіць строем з хворай сьпінай.[12]

Вызваленьне

рэдагаваць

15 красавіка 2012 году палітвязьня вызвалілі з калёніі №15 у Магілёве, дзе ён адбываў пакараньне, згодна з указам прэзыдэнта Беларусі пра памілаваньне.[14]

На волі Бандарэнка пацьвердзіў, што ў СІЗА КДБ у дачыненьні да яго й іншых зьняволеных ужываліся катаваньні, аказваўся моцны псыхалягічны ціск. Судзімасьць з палітыка не была зьнятая, таксама было ўстаноўлена прафіляктычнае назіраньне.[15]

Эміграцыя

рэдагаваць

Летам 2012 году Бандарэнка знаходзіўся ў Польшчы, папраўляў сваё здароўе й зьбіраўся назад у Менск. Аднак зь перасьледу апазыцыі ў Беларусі, які абвастрыўся пасьля плюшавага дэсанту, вырашыў не вяртацца на радзіму.[16]

Намінацыі

рэдагаваць

У пачатку верасьня 2011 году Зьміцер Бандарэнка быў намінаваны на прэмію імя Андрэя Сахарава «За свабоду думкі». Кандыдатуру палітвязьня вылучыў на прэмію польскі дэпутат Марэк Мігальскі[17].

Крыніцы і заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ https://web.archive.org/web/20161225041635/http://palitviazni.info/viazen
  2. ^ https://www.amnesty.org/en/latest/news/2012/04/belarus-urged-free-remaining-prisoners-conscience-after-two-released/
  3. ^ https://web.archive.org/web/20171107165246/http://belarusprofile.com/be/profile/bandarenka-dzmitry-yaugenavich
  4. ^ http://www.svaboda.org/content/backgrounderembedded/9505360.html
  5. ^ https://web.archive.org/web/20170320112841/http://90s.by/years/1999/marsh-svabody.html
  6. ^ https://charter97.org/ru/news/2010/3/15/27335/
  7. ^ http://nn.by/?c=ar&i=49658
  8. ^ FREE BELARUSIAN PRISONERS OF CONSCIENCE (анг.). Міжнародная амністыя (2011-01-12). Праверана 2011-11-02 г. Архіўная копія ад 2012-07-18 г.
  9. ^ http://www.svaboda.org/content/article/16795156.html
  10. ^ http://spring96.org/be/news/42917
  11. ^ Поўны спіс 208 беларускіх чыноўнікаў, якім забаронены ўезд у ЕС (бел.). Наша Ніва (2011-10-11). Архіўная копія ад 2017-10-22 г.
  12. ^ а б http://protivpytok.org/zmicer-bandarenka-napisa%D1%9E-prashenne-ab-pamilavanni.html
  13. ^ http://protivpytok.org/zalozhniki-vlasti-ispytanie-pytkami-chast2.html
  14. ^ https://spring96.org/be/news/51703
  15. ^ https://web.archive.org/web/20160713074915/http://protivpytok.org/politzakluchennye/dmitrij-bondarenko
  16. ^ https://web.archive.org/web/20210121230751/https://palitviazni.info/naviny/2012/09/6458
  17. ^ [Зьмітра Бандарэнку вылучылі на прэмію Андрэя Сахарава http://www.svaboda.org/a/24322085.html]

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць