Здудзіцкі каменны крыж

Здудзіцкі каменны крыж — старадаўні культавы помнік зь вёскі Здудзічы (Чыркавіцкі сельсавет Шацілавіцкага раёну Гомельскай вобласьці Беларусі). Выраблены з гранітнага валуна. Паводле вынікаў дасьледаваньня, адносіцца да часу прыняцьця хрысьціянства на тэрыторыі Беларусі ў Х—ХІ стагодзьдзях. Усталяваны ў храме Сьв. Роўнаапостальнай Марыі Магдаліны ў г. п. Парычы Шацілавіцкага раёну.

Здудзіцкі каменны крыж

Асноўныя звесткі рэдагаваць

Крыж выявілі ў 1993 годзе пры зборы краязнаўчых зьвестак для кнігі «Памяць» Шацілавіцкага раёну Т. В. Маслюкоў і В. А. Раманцоў (г. Шацілавічы). Быў укапаны ў зямлю на ўскрайку могілак, магчыма, на царковішчы. Надземная частка крыжа акругленая, падобны на Тураўскія крыжы.

У 1997 годзе помнік агледзела Н. М. Дубіцкая, старшы навуковы супрацоўнік аддзела археалёгіі жалезнага веку Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, кандыдат гістарычных навук (Менск). Паводле меркаваньня Н. Дубіцкай, крыж мог быць выраблены ў час прыняцьця хрысціянства каля 1 тыс. год таму назад, і, прынамсі, не пазьней за XIV стагодзьдзе (калі завяршылася хрысьціянізацыя гэтага краю). Ён зьяўляецца мясцовым вырабам, на могілках быў выкарыстаны другасна.

Згодна рэкамэндацыі Н. Дубіцкай, у 2004 годзе крыж дзеля захаваньня быў перавезены ў Музэй гісторыі Шацілавічаў. Праз рэканструкцыю музэю не экспанаваўся. У лютым 2008 году па прапанове іярэя Д. Шылянка, настаяцеля храма Сьв. Роўнаапостальнай Марыі Магдаліны ў мястэчку Парычы Шацілавіцкага раёну, быў перададзены гэтаму храму (14 км ад Здудзічаў)[1]. Усталяваны ў памяшканьні храма, ў Даравальную нядзелю 9 сакавіка 2008 году ў храме быў прачытаны акафіст з нагоды ўсталяваньня.

Вышыня крыжа — каля 1,5 м. Верхняя частка нагадвае трылісьнік. На пярэдняй паверхні маюцца 2 вэртыкальныя і 2 гарызантальныя рысы, якія былі нанесеныя, верагодна, для разьметкі пры апрацоўцы валуна. Унізе адзін бок больш масіўны, магчыма, гэта было зроблена з мэтаю наданьня крыжу ўстойлівасьці на адхіле берагу ці ўзвышша.

У ліпені 2008 году з помнікам азнаёміўся прафэсар катэдры гісторыі і паліталёгіі Беларускага дзяржаўнага тэхналягічнага ўнівэрсытэту, доктар гістарычных навук С. Я. Рассадзін (Менск). У выніку дасьледаваньня ён зрабіў выснову, што Здудзіцкі крыж адносіцца да часу хрысьціянізацыі Беларусі ў Х—ХІ стст.[2]

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ (недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка)(недаступная спасылка) Средневековый поклонный крест установлен в Гомельской области // Русская православная церковь. Архив официального сайта Московского патриархата. 2008. 11 марта.  (рас.)(недаступная спасылка)
  2. ^ Рассадин, С. Е. Камень с крестом и каменный крест из Светлогорщины // Паричи. Справочно-информационный портал г. п. Паричи. 2010.11.24.  (рас.)

Літаратура рэдагаваць

  • Раманцоў, В. Ля здудзіцкіх курганоў // Светлагорскія навіны. 24 жніўня 1994.
  • Романцов, В. Христианская святыня в Здудичах? // Ранак-плюс: светлагорская газета. 2004. № 39. С. 4.  (рас.)
  • Лазарева, Л. Обретение креста // Светлагорскія навіны. 14 лютага 2008. С. 2.  (рас.)
  • Романцов, В. Ещё одна святыня Парич // Ранак-плюс. 2008. № 11.  (рас.)
  • Навменова, Л. Обретённая святыня // Гомельская праўда. 14 лютага 2008. С. 1.  (рас.)
  • Паўлаў, В. Старадаўні каменны крыж // Светлагорскія навіны. 13 сакавіка 2008. С. 2.
  • Филипчик, В. В храме — каменный крест // Белорусская нива. 13 марта 2008] (рас.)

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць