Жаўрукі

абрадавае сьвяточнае печыва ў выглядзе птушак

Жаўрукі — абрадавае сьвяточнае печыва ў выглядзе птушак.

Жаўрукі
Іншыя назвыбуські[1], галушкі, кулікі, сарокі[2]
Тыппечыва
Нацыянальная стравабеларуская
ПаходжаньнеБеларусь
РэгіёнУсходняя Эўропа
Час прыгатаваньня60 хвілінаў
Асноўны складнікжытняя мука
Распаўсюджаныя складніківада, алей, цукар, дрожджы
Падобныя стравыгалёпы

Выпякаюцца напярэдадні сьвята Саракі 22 сакавіка. Яно прысьвячаецца 40 Севасьційскім мучанікам, якіх за хрысьціянскую веру закатавалі рымскія язычнікі ў 320 годзе. У народным календары сьвята іх памяці лічыцца днём сустрэчы вясны і жаўрукоў. Таму на Саракі выпякаюць па 40 «жаўрукоў» з жытняга цеста. Пры гэтым у адзін з іх запякаюць 20 капеек («саракоўку») або пярсьцёнак. Абрадавае спажываньне дзецьмі спалучаецца з нанізваньнем печыва на пруток і сьпевам песьні «Жавароначкі, прылятайце» на страсе дома. Таксама жаўрукі выстаўляюць на дах, у хляве з жывёлай, у гумне са збожжам і ў печы. Сярод іншага, імі частуюць адно аднаго. Ядуць печыва ўвечары[2].

Складнікі

рэдагаваць

Для цеста бяруць 2 кг мукі і паўлітры вады, 250 грамаў алею і шклянку цукру, 50 грамаў дрожджаў і драбок солі. Для змазкі атрыманага цеста выкарыстоўваюць салодкую моцную гарбату[2].

Прыгатаваньне

рэдагаваць

Для прыгатаваньня жаўрукоў зьмешваюць муку і ваду, алей і цукар, дрожджы і соль. Атрыманую сумесь вымешваюць да атрыманьня моцнага, пругкага цеста. Затым зь цеста лепяць шар, ад якога адшчыпваюць невялікія кавалкі. З гэтых кавалкаў раскочваюць жгуты, якія завязваюць вузлом. Пры гэтым галоўцы надаюць выгляд птушынай. З разынак робяць вочкі, прыціснуўшы пальцамі. Затым лепяць хвосьцік і робяць надрэзы-«пёркі»[2]. Духоўку або печ разаграюць да +180 °C. Бляху засьцілаюць пэргамэнтам для выпечкі і выкладаюць на яго жаўрукоў[1].

Для наданьня адценьня паверхню атрыманых фігурак змазваюць настоем моцнай гарбаты з цукрам[2] або алеем. Пасьля посуд з жаўрукамі ставяць у духоўку на 20 хвілінаў. За тры хвіліны да заканчэньня прыгатаваньня жаўрукі прамазваюць узьбітым яйкам для наданьня румянага адценьня. Пасьля астываньня жаўрукі падаюць да гарбаты з варэньнем і мёдам[1].

  1. ^ а б в Алесь Масевіч. Гатуем здобных «жаўрукоў» на велікодны стол // «Будзьма беларусамі», 23 красавіка 2022 г. Архіўная копія ад 23 красавіка 2022 г. Праверана 11 студзеня 2023 г.
  2. ^ а б в г д Кухмістар Верашчака. Жаўрукі і галёпы // Ігуменскі тракт. — 25 сакавіка 2014. — № 9 (67).

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць