Джордж Гамаў
Джордж Гамаў (па-ангельску: George Gamow; па-расейску: Георгий Антонович Гамов; 4 сакавіка [ст. ст. 20 лютага] 1904, Адэса, Расейская імпэрыя — 19 жніўня 1968, Булдэр, ЗША) — амэрыканскі і расейскі фізык і адмысловец у галіне касмалёгіі.
Джордж Гамаў | |
| па-расейску: Геóргий Анто́нович Га́мов | |
 | |
| Дата нараджэньня | 4 сакавіка 1904[1][2][3][…] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 19 жніўня 1968[4][3][6][…] (64 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца пахаваньня | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | фізык, вынаходнік, пісьменьнік, ядзерны фізык, прафэсар унівэрсытэту, касмоляг, біяхімік, астраном, астрафізык |
| Навуковая сфэра | тэарэтычная фізыка, астрафізыка[d][5], ядзерная фізыка[5], physical cosmology[d][5], біяхімія[5], літаратурная дзейнасць[d][5], навуковая літаратура[d][5], навукова-папулярная літаратура[d][5] і літаратура для дзяцей і моладзі[d][5] |
| Месца працы | Гётынгенскі ўнівэрсытэт, Інстытут Нільса Бора, Лябараторыя Кавендыша, Унівэрсытэт Джорджа Вашынгтона, Каліфарнійскі ўнівэрсытэт у Бэрклі Унівэрсытэт Каларада, Boulder |
| Вядомы як | аўтар канцэпцыі рэліктавага выпрамяненьня, квантавае тунэляваньне, Вялікі выбух |
| Навуковы кіраўнік | Аляксандар Фрыдман[d] і Yurii Aleksandrovich Krutkov[d] |
| Вучні | Ральф Альфэр |
| Дзеці | Igor Gamow[d] |
| Узнагароды | |
Біяграфія рэдагаваць
Нарадзіўся у Адэсе ў сям’і настаўнікаў (у 1904 Расейская імпэрыя, цяпер Украіна). У школе захапіўся астраноміяй, вывучаў зорнае неба ў свой маленькі тэлескоп, які ён атрымаў у падарунак ад свайго бацькі на трынаццацігодзьдзе[9]. У 1921 годзе паступіў на матэматычнае аддзяленьне фізыка-матэматычнага факультэта Адэскага ўнівэрсытэту. Падпрацоўваў у Адэскай астранамічнай абсэрваторыі. Вучыўся ў Санкт-Пецярбурскім дзяржаўным ўнівэрсытэце, у якім вучыўся ў Аляксандра Фрыдмана. Падчас працы ў Гётынгенскім унівэрсытэце ў 1928 годзе распрацаваў тэорыю альфа-распаду праз зьяву квантавага тунэляваньня. Пазьней працаваў у Інстытуце Нільса Бора ў Капэнгагене, дзе распрацаваў кропельную мадэль атамных ядзраў цяжкіх элемэнтаў. У 28 гадоў быў абраны сябрам-карэспандэнтам Акадэміі Навук СССР (самы малады за ўсе часы). У 1933 годзе зьехаў у ЗША, дзе пражыў палову жыцьця. У 1936 сумесна з Э. Тэлерам распрацаваў тэорыю бэта-распаду. У 1942 годзе распрацаваў тэорыю чырвоных гігантаў. У 1948 годзе разам з Ральфам Альфэрам прапанаваў тэорыю ўтварэньня элемэнтаў у Сусьвеце, паводле якой ядры пасльядоўна захоплівалі нэўтроны. У 1954 годзе прапанаваў канцэпцыю генэтычнага коду, паводле якой інфармацыя захоўваецца ў выглядзе пасьлядоўнасьцей трыплетаў. Ад 1956 году працаваў прафэсарам Унівэрсытэту Каларада, Boulder. Аўтар навукова-папулярных кніг «Стварэньне Сусьвету» (1952), «Зорка па імені Сонца» (1964) ды інш. Дасьледаваў утварэньне зорак, утварэньне цяжкіх ядраў у зорках.
Крыніцы рэдагаваць
- ^ George Gamow // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
- ^ George GAMOW // NooSFere (фр.) — 1999.
- ^ а б George Gamow // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ^ а б Гамов Георгий Антонович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ а б в г д е ё ж з Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ George Gamow // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ^ Deutsche Nationalbibliothek Record #11871628X // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
- ^ Find a Grave (анг.) — 1996.
- ^ Незвычайнае жыцьцё і кар'ера Джорджа Гамава (анг.)
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- George Gamow Encyclopedia Britannica Праверана 21 верасьня 2023 г.
- Измайлов Г. Н. (11 кастрычніка 2022) Гамов Георгий Антонович Большая российская энциклопедия: научно-образовательный портал
 |
Гэта — накід артыкула па фізыцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
Джордж Гамаў — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў