Гукеш Дамараджу
Гукеш Дамараджу (па-тамільску: குகேஷ்; нар. 29 траўня 2006, Чэнаі, Тамілнад, Індыя) — індыйскі гросмайстар. Дзейны чэмпіён сьвету па шахматах, паводле стану на 2024 самы малады чэмпіён сьвету па шахматах, стаўшы ім у 18-гадовым веку. Трэці з наймаладзейшых у гісторыі шахматыстаў, які атрымаў тытул гросмайстра: ФІДЭ прысвоіла яму ў сакавіку 2019 году.
 Гукеш Дамараджу | |
.jpg) | |
| Краіна |  Індыя |
|---|---|
| Нарадзіўся | 29 траўня 2006[1] (18 гадоў) |
| Званьне | гросмайстар[3] |
| Рэйтынг ФІДЭ | 2764 |
| Максымальны рэйтынг | 2783 |
Раньнія гады
рэдагавацьДамараджу нарадзіўся ў сям’і тэлугу, якая паходзіць з дэльты Гадавары ў Андхра-Прадэш. Ягоны бацька — хірург, а маці —мікрабіёляг. У сямігадовым веку Дамараджу навучыўся гуляць у шахматы.
Кар’ера
рэдагавацьДамараджу выйграў у катэгорыі да 9 гадоў на чэмпіянаце Азіі па шахматах сярод школьнікаў ў 2015 годзе й на юнацкім чэмпіянаце сьвету па шахматах у 2018 годзе ў катэгорыі да 12 гадоў. Ён таксама выйграў пяць залатых мэдалёў на моладзевым чэмпіянаце Азіі па шахматах у 2018 годзе ў індывідуальным хуткім і бліцавым заліку да 12 гадоў, камандным хуткім і бліцавым заліку да 12 гадоў і асабістым клясычным заліку да 12 гадоў. У сакавіку 2018 году ён кваліфікаваўся на званьне міжнароднага майстра (ММ) на 34-м шахматным турніры Капэль-ля-Гран.
15 студзеня 2019 году Дамараджу стаў другім самым маладым гросмайстрам у гісторыі ў веку 12 гадоў, 7 месяцаў і 17 дзён. Ён ледзь не апярэдзіў цяперашняга расейскага шахматыста Сяргея Каракіна як самы малады гросмайстар у гісторыі, але не адцягнуўся ад рэкорду на 17 дзён.
У чэрвені 2021 году ён выйграў Julіus Baer Challengers Chess Tour, Gelfand Challenge, набраўшы 14 ачкоў з 19.
У жніўні 2022 году ён пачаў 44-ю шахматную Алімпіяду з ідэальным лікам 8/8, дапамагаючы Індыі-2 перамагчы топ-рэйтынг ЗША ў 8-ы матч. Ён заняў 9 месца з 11, паказаўшы Эла 2867, зарабіўшы залаты мэдаль на 1-й дошцы.
У кастрычніку 2022 году Дамараджу стаў самым маладым гульцом, які перамог Магнуса Карлсэна, калі апошні выйграў чэмпіянат сьвету па хуткіх шахматах Aіmchess Rapіd.
У лютым 2023 году Дамараджу ўзяў удзел у першым WR Masters у Дусэльдорфе, дзе фінішаваў з вынікам 5½/9, падзяліўшы першае месца зь Лявонам Аранянам і Янам Няпомняшчым. Па выніках тай-брэйкаў ён выйграў срэбра, саступіўшы Араняну.
У жніўні 2023 году ўдзельнічаў ў Кубку сьвету па шахматах 2023 году. Ён дайшоў да чвэрцьфіналу турніру, дзе пацярпеў паражэньне ад наймацнейшага гульца сьвету Магнуса Карлсена. Падчас турніру ён стаў самым маладым гульцом, які дасягнуў рэйтынгу 2750+.
У верасьнёўскім рэйтынгу 2023 году Дамараджу афіцыйна абагнаў Вішванатана Ананда як індыйскага гульца з самым высокім рэйтынгам, пазбавіўшы Ананда званьня найлепшага індыйскага гульца ўпершыню за 37 гадоў.
У сьнежні 2023 году, пасьля заканчэньня цыклю ФІДЭ 2023, Дамараджу прайшоў кваліфікацыю на Турнір кандыдатаў 2024 году. Дамараджу заняў другое месца, але паколькі пераможца Фабіяна Каруана ўжо прайшоў кваліфікацыю на Кубак сьвету, Дамараджу таксама вырашыў прайсьці кваліфікацыю.
У студзені 2024 году Дамараджу браў удзел у шахматным турніры Tata Steel Chess Tournament 2024, дзе ён набраў 8,5 ачкоў у 13 гульнях (6 перамог, 5 нічыіх і 2 паразы), каб фінішаваць з роўнай нічыяй за 1 месца. У раўндзе 12 меў выйгрышную пазыцыю супраць Рамэшмабу Прагнанандхі, але памыліўся, дапусьціўшы трохразовае паўтарэньне пазыцыі, што прывяло да таго, што партыя скончылася нічыяй. На тай-брэйках ён перамог Аніша Гіры ў паўфінале, але ў фінале прайграў Вэю І.
У красавіку 2024 году перамог у Турніры прэтэндэнтаў, стаўшы самым маладым пераможцам за ягоную гісторыю.
У сьнежні 2024 году перамог у Чэмпіянаце сьвету з шахматаў, стаўшы самым маладым чэмпіёнам сьвету. Ён перамог зь лікам 7,5 супраць 6,5 у Дына Ліжэня, здабыўшы перамогу ў апошняй з 14 гульняў, гуляючы за чорных. Усяго ў чэмпіянаце ён выйграў 3 разы, ягоны апанэнт 2, а ўсе іншыя гульні скончыліся нічыёй.