Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі

«Гісторыя белару́скай (кры́ўскай) кні́гі: спроба паясні́цельнай кні́гапісі ад ка́нца Х да пача́тку ХІХ стагодзьдзя» — манаграфія Вацлава Ластоўскага, прысьвечаная гісторыі беларускай літаратуры. Кніга была падрыхтаваная і выдадзеная ў 1926 годзе да 400-годзьдзя беларускага друку ў Вільні, якое шырока адзначыла беларуская эміграцыя.

Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі
Жанр:	манаграфія[d]
Аўтар:	Вацлаў Ластоўскі
Мова арыгіналу:	беларуская мова
Публікацыя:	1926
Колькасьць старонак:	776
Ілюстратар:	Мсьціслаў Дабужынскі
Вікікрыніцы зьмяшчаюць поўны тэкст гэтага твору

Кніга была падрыхтаваная вельмі хутка, але перад гэтым вялася агромністая праца ў вывучэньні гістарычных шляхоў беларускага пісьменства і друку і шэраг апублікаваных нарысаў.

У 2012 манаграфія была перавыдадзеная факсымальным выданьнем.

Афармленьне

У кнізе зьмешчана звыш 900 дакумантаў, сярод якіх былі рукапісныя і друкаваныя кнігі, акты, разьмешчаныя паводле стагодзьдзяў і альфабэту. Каля паловы зь іх атрымала разгорнутую характарыстыку. Дадзеныя таксама зьвесткі пра знаходжаньне помнікаў пісьмовасьці, пра іх аўтараў ды навуковыя і мастацкія ацэны.

Каб было прасьцей арыентавацца, у кнізе зроблены слоўнікавы і тэматычны паказальнік. У слоўнікавы ўключаны пэрсанальныя, геаграфічныя і аўтарскія рубрыкі. У тэматычным старажытнабеларуская літаратура разьмеркаваная паводле зьместу, што тады было новым для беларускай літаратуры і бібліяграфіі.

Ілюстрацыйны матэрыял для кнігі падбіраўся з прыватных і дзяржаўных сховішчаў у розных краінах. Мастацкае афармленьне выканаў Мсьціслаў Дабужынскі, які жыў тады ў Летуве.

Крытыка

У «Przegłądze Wileńskim» (1927, № 10) аўтар рэцэнзіі выказваў захапленьне стараннасьцю і велізарнасьцю працы Ластоўскага.

Некаторыя крытыкі палічылі залішнімі зьвесткі з гісторыі або з гісторыі народнай асьветы або іншых галінаў беларусазнаўства.

У тагачасных палітычных і гістарычных умовах «Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі» не магла быць запатрабаванай у БССР.

Змест

• Прадмова
• Уступ
• Канец Х-га і XІ стагодзьдзе
• XII стагодзьдзе
• XIII стагодзьдзе
• XIV стагодзьдзе
• XV стагодзьдзе
• XVI стагодзьдзе
• XVII стагодзьдзе
• XVIII стагодзьдзе
• Слоўнік помнікаў старакрыўскай (беларускай) пісьменнасьці
• Выказ імён і рэчаў
• Выказ старакрыўскай (беларускай) пісьменнасьці паводле зьместу
• Выказ аўтораў, творы каторых або мысьлі выкарыстаны пры апрацаваньні гэтай кнігі
• Важнейшыя папраўкі друку

Выданьні

• Ластоўскі, В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі. Спроба паясьніцельнай кнігопісі ад канца Х да пачатку ХІХ стагодзьдзя / В. Ластоўскі. — Коўна: Друкарня Сакалоўскага і Лана, 1926. — 776 с; іл.

Крытыка, рэцэнзіі

• Ал. Шлюбскі. Кнігапіс. В. Ластоўскі. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі. Спроба паясьніцельнай кнігопісі ад канца X да пачатку XIX стагодзьдзя. // Полымя : часопіс. — 1926. — № 5. — С. 144—147.
• Roxolanus. Kapitalne dzieło.  (пол.) // Przegląd Wileński : часопіс. — 1927, 5 czerwca. — № 10. — С. 2—6.
• Roxolanus. Kapitalne dzieło.  (пол.) // Przegląd Wileński : часопіс. — 1927, 5 czerwca. — № 10. — С. 2—6.
• Омельченко Г. В. Ластовскій В.: Гісторыя Беларускай (Крыўскай) кнігі.  (укр.) / S podporou ministerstva škollství a národní osvěty vydávají // O. Hujer a M. Murko. Slavia : časopis pro slovanskou filologii. — Praha: Tiskem a nákladem České Grafické Unie A. S. v Praze, 1928 (Ročnik VI). — С. 550—554. — ISSN 0037-6736.

Літаратура

Саітава, В. І., Кузьмініч Т. В. Гісторыя беларускай бібліяграфіі. Тэксты лекцый для студэнтаў ІІ курса ФІДК і ФЗН  (бел.). — Мінск: 2007.

Вонкавыя спасылкі

• Ластоўскі, В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі // Adverbum.org.