Гран-пры Канады
Гран-пры Канады (па-француску: Grand Prix du Canada) — штогадовае аўтагоначнае спаборніцтва, якое ладзіцца з 1961 року. З 1967 року ўваходзіць у каляндар Формулы-1. З 1978 року і дагэтуль гонкі адбываюцца на трасе імя Жыля Вільнёва на востраве Нотр-Даме (Манрэаль, Квэбэк).
| Аўтадром імя Жыля Вільнёва | |
.svg) | |
 | |
| Гісторыя | |
|---|---|
| Праведзеныя гонкі | 58 |
| Першая гонка | 1961 |
| Лідэр (гоначнік) |  Міхаэль Шумахэр.svg){kind=small} Льюіс Гэмілтан (7)
|
| Лідэр (канструктар) |  Фэрары (14)
|
| Траса | |
| Працягласьць кола | 4,361 км |
| Працягласьць гонкі | 305,270 км |
| Колькасьць колаў | 70 |
| Сэзон 2023 году | |
| Поўл-пазыцыя |
|
| Подыюм |
|
| Найхутчэйшае кола |
|
| Вонкавыя спасылкі | |
| gpcanada.ca (фр.) (анг.) | |
Мінуўшчына
рэдагавацьПершыя Гран-пры Канады ўваходзілі ў наваствораны Канадзкі чэмпіянат спартовых аўтамабіляў(d) і ладзіліся на трасе Маспорт-Парк пад Таронта. У 1966 року тут адбыўся Канадзка-амэрыканскі кубак выкліку(d), а з наступнага году далучылася і Формула-1. Пераможцам першай формульнай гонкі стаў Джэк Брэбэм. Гонкі пачаргова ладзіліся на Маспорт-Парку і Мон-Трамблене ў Квэбэку (тут у 1968 і 1970).
Гонка 1969 року ў Маспорт-Парку запомнілася ўнікальным выпадкам. Джэкі Ст’юарт (Матра) спаборнічаў за лідэрства з Жакі Іксом (Брэбэм) да 33-га кола, на якім яны ў чацьверты раз дагналі адсталага Эла Піза. Пры спробе абгону Ікс сутыкнуўся з Ст’юартам, і апошні выбыў з гонкі. Жакі Ікс жа здолеў працягнуць і даехаў да фінішу. Кен Тырэл падаў скаргу, і Эла Піза на безнайдзейна састарэлым Клаймакс-Стрэйт-4(d) дыскваліфікавалі, калі ён не праехаў і паловы дыстанцыі. Ён застаецца адзіным гоначнікам у гісторыі Формулы, дыскваліфікаваным за надта павольную язду.
З 1971 року трасу Мон-Трамблен выключылі з ратацыі з прычынаў бясьпекі. Гран-пры 1977 року, на якім між іншага дэбютаваў францускі канадзец Жыль Вільнёў, узьняла пытаньне бясьпекі і на трасе ў Маспорт-Парку. Падчас трэніровачных заездаў брытанскі гоначнік Ен Эшлі ў балідзе Гескет пераляцеў цераз агароджу і ўрэзаўся ў тэлевышку; ён атрымаў сур’ёзныя траўмы і на гэтым скончыў кар’еру ў Формуле. У той жа дзень Ёхэн Мас на Макларэне таксама ўдарыўся ў адбойнік. Пасьля гэтага Гран-пры было перанесенае на ўручную насыпаны востраў Нотр-Дам у Манрэалі і ладзілася з 1978 амаль бесьперапынна, за выняткам скасаваных чатырох гадоў.
Першым пераможцам у Квэбэку стаў ягоны ўраджэнец Жыль Вільнёў на Фэрары. У 1982 року канадзец загінуў падчас кваліфікацыі Гран-пры Бэльгіі, і ўжо празь некалькі тыдняў трасе ў Квэбэку было нададзенае ягонае імя. Вільнёў-старэйшы застаецца адзіным канадцам, які перамагаў у нацыянальным Гран-пры. Сама ж гонка ў Канадзе скончылася яшчэ адным трагічным інцыдэнтам: на старце заглух паплечнік Жыля Дыд’ё Пірані, які займаў першую пазыцыю. Сьпярша стаячую «Фэрары» зачапіў бразыльскі гоначнік «Марчу» Рауль Бойзэл. Закруціўшыся, ён зачапіў баліды Элізэа Салязара і Ёхэна Маса, аднак уся тройка ня мела вялікіх пашкоджаньняў. Калі здавалася, што старт абышоўся без сур’ёзных наступстваў, італьянец Рыкарда Палецьці на хуткасьці 180 км/г уляцеў у балід Пірані, разьбіўшы сваю «Азэлу». На выратаваньне да яго пасьпелі Дыд’ё Пірані і лекар МФА Сыд Ўоткінс, ды ў гэты час выбухнуў паліўны бак аўтамабілю. Ратаўнікі паўгадзіны не маглі дастаць пілёта з кабіны, і ён сканаў ад атрыманых ранаў у шпіталі.
З 1993 року Гран-пры Канады засталося адзіным этапам чэмпіянату Формулы-1 у Паўночнай Амэрыцы, што паспрыяла ягонай папулярнасьці. Зь перапынкамі ў 2001—2007 роках яно заставалася адзіным да 2011 року.
Гран-пры 2001 року стала першым у гісторыі Формулы-1, дзе першыя два месцы занялі браты — Ральф і Міхаэль Шумахэры. Праз два гады яны паўтарылі гэты посьпех.
У 2009 року Гран-пры Канады выключылі з календара чэмпіянату, і ўпершыню з 1958 року Паўночная Амэрыка засталася бяз гонак Формулы-1. Пасьля абнаўленьня трасы яна вярнулася на наступны год. Гран-пры 2011 року стала найдаўжэйшай дагэтуль гонкай Формулы-1: праз залевы яна спынялася на некалькі гадзінаў.
На Гран-пры Канады 2013 году здарылася першая сьмерць у Формуле-1 за апошнія 12 гадоў. Падчас прыбіраньня аварыйнага «Заўбэру» Эстэбана Гут’ерэса трыццацівасьмігадовага Марка Робінсана пераехаў эвакуатар; маршалак трасы сканаў у шпіталі.
Траса
рэдагавацьНа трасу нярэдка выбягаюць мясцовыя грызуны. У 1990 року Алесандра Наньніні зьбіў гофера, пашкодзіўшы сабе кола. У 2007 року лясны сурок перашкодзіў трэніроўцы Ральфа Шумахэра, а ў часе гонкі Энтані Дэвідсан, едучы трэцім, зьбіў іншага сурка і быў вымушаны заехаць на замену пярэдняга крыла. У 2018 року Раман Гражан пашкодзіў пярэдняе крыло ў 2-й трэніроўцы, зьбіўшы сурка. У 2022 року сурка зьбіў падчас 3-й трэніроўкі Нікаля Лятыфі.
Апошні паварот трасы імя Жыля Вільнёва іранічна назвалі «Сьцяной чэмпіёнаў» пасьля таго, як там у 1999 року разьбіліся тры чэмпіёны сьвету: Дэйман Гіл, Міхаэль Шумахэр ды Жак Вільнёў. Сюды ж можна залічыць і Рыкарда Зонту, які ў той час быў дзейным чэмпіёнам гонак FIA GT. У пазьнейшыя гады ў гэтым месцы траплялі ў аварыі чэмпіёны КАРТу Хуан Паблё Мантоя; Формулы Рэно 3.5 Карляс Сайнс і Кевін Магнусэн; Формулы-1 Джэнсан Батан і Сэбастыян Фэтэль.
Пераможцы
рэдагавацьРужовае тло азначае, што гонка не ўваходзіць у каляндар Чэмпіянату сьвету Формулы-1.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Canadian GP. ChicaneF1. Архіўная копія ад 9 December 2021 г.
- ^ Higham, Peter The Guinness Guide to International Motor Racing. — London, England: Motorbooks International, 1995. — P. 361. — ISBN 978-0-7603-0152-4
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- https://gpcanada.ca/ — афіцыйны сайт Гран-пры Канады