Асіна

від расьлінаў

Асіна (па-лацінску: Populus tremula; інш. назвы Асіна звычайная, Таполя дрыжачая) — лістападнае дрэва роду таполя сямейства вярбовых.

Асіна
Галінкі асіны
Клясыфікацыя
ЦарстваРасьліны
АддзелПакрытанасенныя
КлясаДвудольныя
АтрадВербакветныя
СямействаВярбовыя
РодТаполя
ВідТаполя дрыжачая
Бінамінальная намэнклятура
Populus tremula

Батанічнае апісаньне

рэдагаваць
 
Батанічнае аздабленьне кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885
 
Вэртыкальны й гарызантальны расьпіл дрэва
 
Лісьце асіны ў восень
 
Кветкі — каташкі

Дрэва вышынёй да 30 м.
Ствол прамы, шаравата-зялёны.
Крона невялікая, рыхлая.
Лісьце круглаватае, цьвёрдае, зубчастае, на доўгіх, сьціснутых чаранках.
Кветкі ў паніклых цыліндрычных каташках.

Асіна — хуткарослая лясная парода. Жыве да 150 і больш гадоў.

Распаўсюджаньне

рэдагаваць

Пашырана па ўсёй Беларусі, утварае асінавыя лясы, маецца некалькі ўнутрывідавых форм. Асіньнікі растуць пераважна на багатых супясчаных і сугліністых глебах, часта на месцы зьведзеных яловых або дубовых лясоў. Квітнее асіна ў красавіку.

Выкарыстаньне

рэдагаваць

Выкарыстоўваюць для азеляненьня населеных пунктаў як хуткарослае дрэва. Кару ўжываюць для вырабу скуры. Яна таксама служыць для атрыманьня жоўтай і зялёнай фарбы. З кветак асіны пчолы зьбіраюць пылок, а з пупышак — клей, які перапрацоўваюць у пропаліс.

Асіна ідзе на пабудову хат, выкарыстоўваецца як дахавы матэрыял, пры вытворчасьці фанэры, цэлюлёзы, запалак, тары.

Малады парасьнік зьяўляецца зімовым кормам для ласёў, аленяў, зайцаў і іншых млекакормячых.

Пупышкі й лісьце асіны выкарыстоўваюцца ў мэдыцыне, драўніна ідзе на розныя вырабы, напрыклад, на запалкі.

Родныя вобразы

рэдагаваць
  • Сырая асіна вельмі кепска гарыць, дровы з асіны не цаніліся. Затое яе драўніна не гніе; гэта выпрацавала прымхлівае да яе стаўленьне, уключэньне ў матэрыялы для магічных дзеяньняў, як, напрыклад, забіваньне асінавага калка ў магілу нябожчыка, які блукае непрыкаяны па начох, ды інш.
  • Вонкавая рыса асіны — яе трапяткое лісьце — спарадзіла этыялягічны міт на хрысьціянскай аснове. Паводле яго, асіна спала, калі на ёй павесіўся Юда, усьвядоміўшы сваё жахлівае здрадніцтва. Прачнуўшыся, асіна вельмі спужалася вісельніка, затрэслася ад страху, і з тае пары лісьце на ёй трапечацца нават бяз ветру
  • У фальклоры вогнішча з асінавых дроў — надзейны ачышчальны сродак ад усялякай нечысьці