Антон Сеўчанка

Анто́н Нікі́фаравіч Се́ўчанка (Нічы́паравіч) (22 лютага 1903, сяло Дзяніскавічы Гомельская вобласьць — 26 верасьня 1978) — беларускі фізык, акадэмік АН Беларусі, Герой Сацыялістычнай Працы, на працягу 15 гадоў — рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту. Заслужаны дзяяч навукі БССР (1967). Ганаровы доктар Енскага ўнівэрсытэту (Нямеччына). Дэпутат Вярхоўнага Савету СССР 5-га скліканьня. У 1955-1959 гг. і 1963-1975 гг. дэпутат Вярхоўнага Савету БССР.

Антон Сеўчанка
Дата нараджэньня	22 лютага 1903(1903-02-22)
Месца нараджэньня	Дзяніскавічы, Рагачоўскі павет, Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	26 верасьня 1978(1978-09-26) (75 гадоў)
Месца сьмерці	Менск, БССР, СССР
Месца пахаваньня	Усходнія могілкі
Месца вучобы	БДУ (1931)
Занятак	навуковец
Навуковая сфэра	фізыка
Месца працы	Фізычны інстытут імя Пятра Лебедзева РАН[d] Дзяржаўны аптычны інстытут[d] Інстытут фізыкі БДУ Інстытут прыкладных фізічных праблем імя А. Н. Сеўчанкі[d]
Навуковая ступень	доктар фізыка-матэматычных навук[d] (1953) і акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР[d] (1953)
Вучні	Георгі Гурыновіч[d], Канстанцін Мікалаевіч Салаўёў[d], Леанід Валодзька і Генадзь Мікалаевіч Сінякоў[d]
Узнагароды	Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн «Знак Пашаны» Герой Сацыялістычнай Працы

Біяграфія

У 1926—1929 працаваў настаўнікам. У 1932 скончыў Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт. У 1934—1953 працаваў у Дзяржаўным аптычным інстытуце ў Ленінградзе. У 1953 годзе абраны акадэмікам АН БССР. З 1953 — загадчык сэктара фізыкі і матэматыкі АН БССР. З 1954 — дырэктар Інстытуту фізыкі і матэматыкі АН БССР. З 1953 — прафэсар, а з 1957 па 1972 — рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту. Пад яго кіраўніцтвам унівэрсытэт зьведаў бурнае разьвіцьцё, быў пабудаваны галоўны корпус. 1972—1978 — дырэктар Інстытуту прыкладных праблем БДУ, гэты інстытут зараз носіць яго імя.

У 1993 годзе Вучоным саветам БДУ было прынятае рашэньне аб увядзеньні ва ўнівэрсытэце прэміі імя Сеўчанкі ў галіне дакладных і прыродазнаўчых навук.

Навуковая дзейнасьць

Аўтар больш за 230 навуковых прац. Асноўныя навуковыя працы А. Н. Сеўчанкі датычацца спэктраскапіі і люмінесцэнцыі арганічных і неарганічных рэчываў, малекулярнай спэктраскапіі, квантавай электронікі, спэктраскапіі паўправаднікоў. Правёў дасьледаваньні па тушэньні люмінесцэнцыі, законах згасаньня, вымярэньні сярэдняй працягласьці сьвячэньня арганічных і неарганічных злучэньняў, па вывучэньні спэктраў, паглынаньня і палярызацыі ўранілавых крышталяў, раствораў, шкла.

Крыніцы

Папярэднік Канстанцін Лукашоў

Рэктар Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту 1957—1972

Наступнік Усевалад Сікорскі