Анафеляс
«Анафе́ляс» (па-польску: Anafielas) — паэма Язэпа Ігнацыя Крашэўскага ў 3-х тамох па гісторыі летапіснай Літвы часоў Вітаўта і Міндоўга. Трылёгія атрымала назву паводле гары вечнасьці ў летувіскай міталёгіі.
| Анафеляс | |
| Anafielas | |
| Жанр: | паэма |
|---|---|
| Аўтар: | Юзэф Ігнацы Крашэўскі |
| Мова арыгіналу: | польская |
| Год напісаньня: | 1840—1845 |
| Выдавецтва: | Друкарня Юзэфа Завадзкага |
Напісаная пісьменьнікам у 1840—1845 роках пад уплывам свайго настаўніка Тэадора Нарбута[1]. Успрымалася дзеячамі летувіскага нацыянальнага адраджэньня апошняе чвэрці XIX стагодзьдзя як нацыянальны эпас. Прапагандзе ліцьвінскае ідэалёгіі прысьвечаныя таксама і некаторыя наступныя творы Крашэўскага, напрыклад раман «Кунігас»[2].
Першая кніга трылёгіі — «Віталараўда» — перакладзеная берасьцейскай журналісткай Русланай Гусевай на расейскую мову і ўвайшла ў выдадзеную 2011 року кнігу «Песнь о Витоле», прысьвечаную Язэпу Крашэўскаму[3]. Трэцюю частку паэмы рэцэнзаваў вядомы беларускі паэт і фальклярыст Ян Чачот. Сьпярша ягоная рэцэнзія пад псэўданімам Ф. Кол была надрукаваная ў газэце «Tygodnik Petersburski», дзе рэцэнзію перакруцілі і дадалі кпінаў, высьмейваючы «стылёвую манеру, граматычныя памылкі, моўнае ўбоства, брак яснасьці і псыхалягічную ненатуральнасьць»[4] твору Крашэўскага. У выніку Ян Чачот быў вымушаны выдаць сваю рэцэнзію з апраўданьнямі асобнай брашурай «Некаторыя заўвагі, якія асабліва датычацца стылю трэцяй песьні „Анафеляс“, зь „Вітаўтавых баёў“ Ю. Крашэўскага» (Вільня, 1846)[5].
Бібліяграфія
рэдагаваць- Kraszewski Józef Ignacy. Anafielas. Pieśni podań z Litwy. Pieśń pierwsza, Witolorauda. — Wilno: Nakładem i Drukiem Józefa Zawadzkiego, 1840, 1846 (wydanie drugie). — 291 с.
- Kraszewski Józef Ignacy. Anafielas. Pieśni podań z Litwy. Pieśń druga, Mindows. — Wilno: Nakładem i Drukiem Józefa Zawadzkiego, 1843. — 336 с.
- Kraszewski Józef Ignacy. Anafielas. Pieśni podań z Litwy. Pieśń trzecia i ostatnia, Witoldowe boje. — Wilno: Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, 1845. — 362 с.
Крыніцы і заўвагі
рэдагаваць- ^ Хаўстовіч М. В. Беларускі літаратурна-грамадскі рух // Гісторыя беларускай літаратуры 30-40-х гг. XIX ст.: Дапаможнік для студэнтаў філал. спец. вышэйш. навуч. устаноў. — Мн.: БДУ, 2001. — С. 28. — ISBN 985—445——548—3
- ^ Мікола Хаўстовіч. Новы «Конрад Валенрод» // XIX стагоддзе. Навукова-літаратурны альманах. — Менск: БДУ, 1999.
- ^ Яўхім Рупайла. Канспекты паводле Крашэўскага // Культура. — 18-25 лютага 2012. — № 7 (1030).
- ^ Сяргей Паўлоўскі. Магіла Крышталевіча // Наша Ніва. — 2001.
- ^ Ян Антоні Чачот Гісторыя Беларусі. Асобы Праверана 26 сакавіка 2012 г.