Аляксандар Брукнэр
Аляксандар Брукнэр (па-польску: Aleksander Brückner; 29 студзеня 1856, Беражаны — 24 траўня 1939, Бэрлін) — польскі гісторык літаратуры й мовазнаўца, Замежны сябра-карэспандэнт Імпэратарскай Санкт-Пецярбургскай акадэміі навук(be) (1889), сябра Польскай (1888) і Сэрбскай(uk) акадэмій навук, Каралеўскага навуковага таварыства Чэхіі(pl).
Аляксандар Брукнэр | |
| па-польску: Aleksander Brückner[1] | |
 | |
| Дата нараджэньня | 29 студзеня 1856[2][3][4] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 24 траўня 1939[6][2][3][…] (83 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Месца пахаваньня | |
| Месца вучобы | |
| Занятак | лексыкограф, мовазнаўца, гісторык літаратуры, прафэсар, славіст, прафэсар унівэрсытэту |
| Навуковая сфэра | філялёгія і славістыка[d][7] |
| Месца працы | |
| Бацька | Аляксандар Брукнэр[d][1] |
| Узнагароды | |
| Подпіс | 
|
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Брукнэр.
БіяграфіяРэдагаваць
У 1875 годзе скончыў Львоўскі ўнівэрсытэт, дзе спэцыялізаваўся па клясычных мовах, займаўся індаэўрапейскім і славянскім мовазнаўствам. У 1877 годзе абараніў доктарскую дысэртацыю на тэму «Летувіска-славянскія пошукі. Славянская лексіка ў летувіскай мове». З 1876 па 1878 год вывучаў славістыку ў Ляйпцыскім(be) і Бэрлінскім унівэрсітэтах(be). З 1878 па 1881 год прыват-дацэнт у Львоўскім унівэрсытэце, выкладаў граматыку славянскіх моваў. З 1881 году прафэсар славянскіх моваў і літаратураў Бэрлінскага ўнівэрсітэту. Дасьледаваў этымалёгію й тапаніміку, летуваністыку(pl), этнаграфію, гісторыю расейскай літаратуры й фальклёру.
У 1904 годзе зьвярнуўся з прапановаю вылучыць Элізу Ажэшку на Нобэлеўскую прэмію ў галіне літаратуры.
ЛіцьвіныРэдагаваць
- Асноўны артыкул: Ліцьвіны
У 1928 годзе Аляксандар Брукнэр падкрэсьліў повязь паміж гістарычнымі ліцьвінамі і сучаснымі беларусамі[8][9]:
 |
Кажам заўжды «літоўскі, ліцьвін» — але тое адно замест «беларускі, беларус», бо ў 1510 годзе ніхто яшчэ «Літву этнічную» і ня сьніў, яшчэ Рэй у 1562 годзе ліцьвіном менаваў беларуса, а ў Маскве і ў XVII стагодзьдзі «літоўскі» — тое самае што беларускі. |  |
КрыніцыРэдагаваць
- ^ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #118515861 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
- ^ а б Aleksander Brückner // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ^ а б Aleksander Brückner // Польскі біяграфічны інтэрнэт-слоўнік (пол.)
- ^ Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.
- ^ zespół autorów Інтэрнэт-энцыклапедыя PWN (пол.)
- ^ а б Брюкнер Александр // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ Brückner A. Ruskopolski rękopis z r. 1510 // Slavia: časopis pro slovanskou filologii. VII, 1928. S. 10.
- ^ Станкевіч Я. Нарысы зь гісторыі Вялікалітвы-Беларусі // Станкевіч Я. Гістарычныя творы. — Менск, 2003. С. 637.
ЛітаратураРэдагаваць
- Дзендзелівський Й. О. Брюкнер Александр // Енциклопедія сучасної України : у 30 т. / ред. кол. І. М. Дзюба [та ін.]. — К.: НАН України, НТШ, Координаційне бюро енциклопедії сучасної України НАН України, 2004. — Т. 3 : Біо — Бя.. — С. 497.
- Дзендзелівський Й. О. Брюкнер Александр // Українська мова(uk) : енциклопедія. — К. : Українська енциклопедія, 2000. — ISBN 966-7492-07-9.
- Ісаєвич Я. Д. Брюкнер Александер // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К.: Наук. думка, 2003. — Т. 1 : А — В. — С. 384.
- Ткачов С., Ханас В. Брюкнер Александер // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004. — Т. 1 : А — Й. — С. 189. — ISBN 966-528-197-6.
- Шевченківський словник : у 2 т. / Інститут літератури ім. Т. Г. Шевченка Академії Наук УРСР. — Київ : Головна редакція УРЕ, 1978.