І́ржы Трнка (па-чэску: Jiří Trnka; 24 лютага 1912, г. Пльзень, Чэхія — 30 сьнежня 1969, Прага) — чэскі рэжысэр-мультыплікатар, мастак. Народны артыст Чэхіі (1963). Ляўрэат Дзяржаўнай прэміі Чэхаславаччыны (1954), ляўрэат прэміі Г. К. Андэрсэна (1968). З-за яго ўплыву на анімацыю яго назвалі «Ўолтам Дыснэям Усходняй Эўропы» нягледзячы на вялікія адрозненьні паміж іх творамі.

Іржы Трнка
Дата нараджэньня 24 лютага 1912(1912-02-24)[1][2][3][…]
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 30 сьнежня 1969(1969-12-30)[1][2][3][…] (57 гадоў)
Месца сьмерці
Месца пахаваньня
Месца вучобы
Занятак кінарэжысэр, сцэнарыст, кінапрадусар, пісьменьнік, ілюстратар, маляр, лялечнік, мастак-мультыплікатар, пэдагог, скульптар, сцэнограф, графік, puppet designer, малявальнік, настаўнік, плястычны артыст, мастак па касьцюмах, кінасцэнарыст, рэжысэр, кінэматаграфіст
Навуковая сфэра выяўленчае мастацтва[5], мультфільм[d][5], дызайн касьцюмаў[d][5], сцэнаграфія[d][5], кінасцэнарыстыка[d][5], літаратура[5] і лялькавы тэатар[d][5]
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографу

Жыцьцяпіс

рэдагаваць
 
Магіла Іржы Трнкі на Цэнтральных могілках Пльзеня

Іржы Трнка нарадзіўся ў Пльзене на захадзе Чэхіі. Бацька быў сантэхнікам, а маці краўчыхай, яны заставаліся вельмі блізкімі да свайго сялянскага паходжаньня. У дзяцінстве атрымліваў асалоду ад лепкай лялек з дрэва і ладзіў невялікія шоў для сяброў.

Пасьля ён наведваў урокі ў прафэсійным вучылішчы ў сваім родным горадзе, дзе сустрэў свайго настаўніка Ёзэфа Скупу, які з часам стаў вядучым грамадзкім дзеячам сьвеце чэскіх лялькаводаў. Скупа быў яго настаўнікам, даручаў Трнк ў пэўныя абавязкі і здолеў пераканаць яго сям’ю, якая спачатку не хацела, дазволіць хлопцу паступіць у прэстыжную школу прыкладнога мастацтва ў Празе, якую скончыў у 1929—1935 гадах.

Творчую дзейнасьць пачаў у 1928 годзе ў пльзенскім тэатры лялек. У 1941—1945 гг. мастак у Нацыянальным тэатры ў Празе.

Заснавальнік нацыянальнай школы лялечнай мультыплікацыі, дзіцячай мастацкай кінэматаграфіі. Ілюстраваў кнігі для дзяцей.

Узнагароды

рэдагаваць

Фільмаграфія

рэдагаваць

Караткамэтражныя фільмы

рэдагаваць
  • Zasadil dědek řepu (Пасадзіў дзед рэпу, 1945 р.). Мультфільмы.
  • Pérák SS (Спрынгман і СС, 1946 р.). Мультфільмы.
  • Дарек (Дар, 1947 р.). Мультфільмы.
  • Zvířátka a Petrovští (Пачвары і бандыты, 1947 р.). Мультфільмы.
  • Román s basou (Гісторыя баса, 1949 р.).
  • Čertův mlýn («Чортаў млын», 1 січня 1949 р.).[7]
  • Árie prérie (Песьня пра прэерыю, 1949).
  • O zlaté rybce (Золота рибка, 1951 р.). Мультфільмы.
  • Veselý cirkus (Вясёлы цырк, 1951 р.).
  • Dva mrazíci (Два марозы, 1954 р.)
  • Circus Hurvínek (Цыркус Гурвінак,1955).
  • Проч ЮНЕСКО? (Чаму ЮНЭСКА, 1958 р.). Мультфільмы
  • Vášen (Жарсьць, 1962 р.).
  • Kybernetická babička (Кібэрнэтычная бабка, 1962 р.).
  • Archanděl Gabriel a paní Husa (Архангел Гаўрыіл і місіс Гусак, 1964 р.).
  • Максплатт (1965)
  • Рука («Рука», 1965 р.).

Мастацкія фільмы

рэдагаваць
  • Шпалічек (Ческі год, 13 сьнежня 1947 р.)
  • Císařův slavík (Імпэратарскі салавей, 15 красавіка 1949 р.)
  • Баджаджа (Прынц Баяя, 26 жніўня 1950)
  • Staré pověsti české (Старадаўнія чэскія лягенды, 10 верасьня 1953)
  • Добрий вояк Швейк (Прыгоды бравага салдата Швейка, 1 жніўня 1955 р.)
  • Sen noci svatojánské (Сон летнюю ноч, 25 верасьня 1959 р.)

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць

  Іржы Трнкасховішча мультымэдыйных матэрыялаў