Ikarus
«Ikarus» (па-беларуску: І́карус — Ікар; у простай мове Іка́рус) — вугорская аўтобусабудаўнічая кампанія, заснаваная ў 1895 року. У 1970-80-я была найбуйнейшым вытворцам аўтобусаў у Эўропе, пастаўляючы прадукцыю ў асноўным у краіны сацыялістычнага блёку.
Заснаваная | 1895 |
---|---|
Краіна | |
Разьмяшчэньне | Будапэшт, Сэкешфэхэрвар |
Закрытая | 2003 |
Ключавыя фігуры | Габар Сэлеш |
Галіна | машынабудаваньне |
Прадукцыя | аўтобусы |
Матчына кампанія | Muszertechnika Holding Zrt. |
Даччыныя кампаніі | Ikarus Egyedi Autóbuszgyár[d] |
Мінуўшчына
рэдагавацьЗаснаваная Імрэм Уры ў Пэшце як карэтная майстэрня. У 1920-я пачала вытворчасьць аўтобусных кузаваў. У 1933 року кампанія перайшла да сыноў і атрымала назву ТАА «Браты Уры». У 1939 сабраны 1000-ы аўтобус. У часе Другой сусьветнай вайны выпускала летакі, рамантавала аўтамабільную тэхніку для вэрмахту, а з 1945 — для Савецкай арміі. У 1947 фірма нацыяналізаваная камуністычным урадам. У 1948 аб’яднаная з нацыяналізаваным акцыянэрным таварыствам «Ікарус», заснаваным у 1916 року. На базе гэтага аб’яднаньня ў 1949 паўстаў завод «Ікарус». У 1962 да яго далучаны Агульны мэханічны завод у Сэкешфэхэрвары.
Прадпрыемства выйшла на прынцыпова новы ўзровень у канцы 1960-х з увядзеньнем у строй заводу ў Сэкешфэхэрвары гадавой магутнасьцю 15 тыс. аўтобусаў, пабудаваным адмыслова для вытворчасьці мадэляў 200-й сэрыі. Спэцыялізавалася на вытворчасьці гарадзкіх, міжгародніх і спэцыяльных аўтобусаў. Большая частка прадукцыі ішла на экспарт. Больш за 90% экспарту складалі пастаўкі ў СССР; пастаўкі зьдзяйсьняліся таксама ў краіны СЭУ, Альжыр, Мазамбік, Танзанію й іншыя краіны Афрыкі, спэцыяльныя мадэлі вырабляліся для ФРН і скандынаўскіх краінаў. У 1970-я гады завод пастаўляў у СССР да 12 тыс. аўтобусаў шторок, пік паставак прыйшоўся на 1984. Улетку 1984 сабраны 200-тысячны аўтобус. З часам супольная вытворчасьць аўтобусаў «Ікарус» была арганізаваная ў ЗША, Канадзе, Інданэзіі, КНДР, Кубе.
Пасьля ліквідацыі СЭУ ды развалу СССР «Ikarus» апынуўся без асноўнага рынку збыту, з-за чаго прадпрыемства спыніла масавую вытворчасьць аўтобусаў і было падзеленае. Першым на пачатку 90-х быў зачынены цэх масавых сэрыяў у Будапэшце, пасьля быў скарочаны да мінімуму выпуск аўтобусаў у Сэкешфэхэрвары, а прадпрыемства EAG у Будапэшце, пераемнік даваеннай фірмы, вярнулася да зборкі аўтобусаў толькі паводле індывідуальных замоваў і на імпартаваных шасі.
У 1999—2006 прадпрыемства ўваходзіла ў холдынг Irisbus. У 2003 року канчаткова была спыненая вытворчасьць у Сэкешфэхэрвары. У 2007 року збанкрутавала прадпрыемства EAG. У студзені 2010 року Габар Сэлеш зноўку адкрыў вытворчасьць «Ikarus», пад старой маркай пачалі выпускацца мадэлі V134, E134, V187, E127, таксама прадпрыемства па-ранейшаму выконвае капітальны рамонт і мадэрнізацыю аўтобусаў 200, 400 і С-сэрыяў. У сакавіку 2013 году была прадстаўлена новая мадэль «Ikarus Tr187.2», распрацаваная ў супрацоўніцтве з чэскай кампаніяй «Skoda».
Прадукцыя
рэдагавацьАпрача масавых мадэляў, завод у адзінкавых колькасьцях вырабляў унікальныя аўтобусы, у прыватнасьці: пярэднематорны 14-мэтровы нізкападлогавы «Ікарус-290» для абслугоўваньня аэрапортаў (1978), гарадзкія з паніжаным узроўнем падлогі і заднім разьмяшчэньнем рухавіку — адзіночны «Ікарус-242» і сучленены «Ікарус-284» (1984), паўтарапавярховы «Ікарус-270» (1975), міжгародні «Ікарус-254» з падвышанай вышынёй салёну (1977), 23-мэтровы чатырохвосевы трохсэкцыйны «Ікарус-293» (1988).
Прадпрыемства займалася таксама выпускам тралейбусаў.
Мадэлі
рэдагаваць1950—1960 гады
рэдагаваць- Ikarus-55
- Ikarus-556
- Ikarus-620
- Ikarus-180 — мескі, сучленены
1970—1980 гады
рэдагаваць- Ikarus-211 — міжгародні
- Ikarus-212 — міжгародні
- Ikarus-242 — мескі (нізкі)
- Ikarus-246 — мескі, даўжыня 12 м, рухавік RABA D10 UTSLL-184
- Ikarus-250 — міжгародні
- Ikarus-250 SL — адмысловага прызначэньня, павышанай выгоднасьці
- Ikarus-254 — турыстычны
- Ikarus-255 — міжгародні
- Ikarus-256 — міжгародні, даўжыня 11 м, 43-45 сядзеньняў
- Ikarus-259 — міжгародні
- Ikarus-260 — мескі, даўжыня 11,1 м, 22 сядзеньні
- Ikarus-263 — мескі, даўжыня 11,9 м, рухавік RABA D10 UTSLL-160 (180 л.с.)
- Ikarus-270 — турыстычны, вопытны ўзор
- Ikarus-280 — мескі, сучленены, даўжынёй 16,5 м, 37 сядзеньняў
- Ikarus-281 — мескі, сучленены з правым рулём
- Ikarus-282 — мескі, сучленены (нізкі)
- Ikarus-283 — мескі, сучленены, даўжынёй 18 м
- Ikarus-284 — мескі, сучленены з разьмяшчэньнем рухавіку ў задняй частцы (нізкі)
- Ikarus-286 — мескі, сучленены
- Ikarus-290 — выкарыстоўваўся ў аэрапортах для пасадкі/высадкі пасажыраў
- Ikarus-293 — мескі, трохсэкцыйны сучленены
1990—2000 гады
рэдагаваць- Ikarus-350
- Ikarus-386 — турыстычны, даўжыня 11,6 м, рухавік RABA D10 UTSLL-218 (180 л.с.), сядзеньняў 46 (+1). Хуткасьць да 113 км/г
- Ikarus-412 — мескі, нізкападлогавы, даўжыня 12 м
- Ikarus-415 — мескі, даўжыня 11,4 м, рухавік RABA D10 UTS (180 л.с.), сядзеньняў 20 (+1)
- Ikarus-416 — мескі, даўжыня 11,4 м, для рынку ЗША
- Ikarus-417 — мескі, сучленены, нізкападлогавы, даўжынёй 18 м
- Ikarus-435 — мескі, сучленены, даўжынёй 18 м
- Ikarus-436 — мескі, сучленены, даўжынёй 18 м, для рынку ЗША
- Ikarus-489 — мескі, даўжыня 12 м
- Ikarus-E91 — мескі, даўжыня 8 м
Крыніцы
рэдагавацьЛітаратура
рэдагаваць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 7: Застаўка — Кантата. — 604 с. — ISBN 985-11-0130-3
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Афіцыйная бачына (вуг.) (анг.) (рас.)
- Тэхнічнае апісаньне аўтобусаў «Ікарус» (рас.)
- Гісторыя «Ікарусу» ад заснаваньня (чэс.)
- Вытворчасьць «Ікарусаў» у Беларусі (рас.)