Шупеня

традыцыйная страва

Шупеня (па-летувіску: šiupinys, па-ўкраінску: шопень) — патраўка ці рагу на аснове груцы і скварак ці мяса, вядомая ў беларуска-літвінскай і ўкраінскай кухнях.

Шупеня
Нацыянальная стравабеларуская, летувіская, украінская
Асноўны складнікфасоля/гарох, сала/сьвініна
Распаўсюджаныя складнікіячныя крупы, бульба, грыбы, цыбуля, мука

Лявон Патоцкі апісвае шупеню ў «Мэмуарах пана Камэртона» як улюбёную страву жамойтаў, якую гатавалі на вясельле ці хрэсьбіны. Паводле Данэлайціса, елі яе таксама на Масьленіцу(lt) ды Каляды. У Клайпедскім краі падавалася з кавай ці півам.

На Беларусі распаўсюджаная ў межах гістарычнай Літвы. Ва Ўкраіне захавалася толькі на Гуцульшчыне. Пад Кракавам вядомая падобная страва пад назваю «дзядоўская суполка»(pl).

Прыгатаваньне

рэдагаваць

Беларускі варыянт

рэдагаваць

Бульбу абабраць, вымыць і адварыць да гатовасьці, так сама адварыць бабы і зьняць зь іх лупіньне. Цыбулю дробна парэзаць і спасіраваць да залацістага колеру. Да цыбулі дадаць сьмятану і прагрэць. Патаўчы бульбу, бабы й цыбулю ў таўканіцу, дадаць кроп і мелены перац. Падаваць можна зь сьвежай і салёнай гароднінай ды мясам.

Летувіскі варыянт

рэдагаваць

Сьвініну і цыбулю абсмажыць, дадаць крупы, гарох, фасолю (бабовыя папярэдне замачыць у халоднай вадзе на 6-8 гадзінаў), заліць булёнам і тушыць да гатовасьці мясапрадуктаў. Потым іх выняці і, памешваючы, увесьці таркаваную бульбу. Варыць, памешваючы, да гатовасьці (каб перастаў адчувацца крухмал). Падаваць з салёнымі гуркамі, хлебам, зяленівам, грыбамі, сьмятанаю і яйкам «у мяшэчак».

Украінскі варыянт

рэдагаваць
  • 1—1,5 кг маладой бульбы
  • 1-2 шклянкі фасолі
  • 50 г кукурузных крупаў
  • 1 цыбуля-рэпка
  • 3—4 ст. лыжкі сала
  • 0,5 шклянкі сьмятаны
  • кроп
  • соль
  • мелены чорны перац

Бульбу абабраць, памыць і адварыць да гатовасьці, так сама адварыць фасолю і зьняць лупіньне. Зварыць кукурузныя крупы. Цыбулю дробна нарэзаць і спасіраваць да залацістага колеру. Да цыбулі дадаць сьмятану і прагрэць. Патаўчы гарачую бульбу, фасолю й цыбулю ў таўканіцу, зьмяшаць з кукурузнаю кашаю, дадаць кроп і мелены перац. Падаваць з маласольнымі гуркамі ды мясам.

У Беларусі густую шупеню падаюць сватам са сьвіным хвастом, які стаіць тырчма, калі дзяўчына дае згоду выйсьці замуж, і паземна на паверхні пры адмове[1].

  1. ^ Ніна Шчарбачэвіч. «Рэстаратары нарэшце сталі да мяне прыслухоўвацца» // Ігуменскі тракт. — 5 лістапада 2013. — № 37 (52).

Літаратура

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць