Сяргей Антонавіч Дубінскі (5 кастрычніка 1884, в. Наройкі(pl) Бельскага пав. Гарадзенскай губ., цяпер гміна Дарагічын, Сямяціцкі павет, Падляскае ваяводзтва, Польшча — 27 жніўня 1937, Ленінград) — беларускі археоляг, гісторык.

Сяргей Дубінскі
Дата нараджэньня 25 кастрычніка (6 лістапада) 1884
Месца нараджэньня в. Наройкі Бельскага пав. Гарадзенскай губ., цяпер Польшча
Дата сьмерці 27 жніўня 1937(1937-08-27) (52 гады)
Месца сьмерці
Месца вучобы Пецярбурскі ўнівэрсытэт
Занятак археоляг, гісторык, навуковы супрацоўнік
Навуковая сфэра археалёгія, гісторыя
Месца працы

Перад першай сусьветнай вайною пасьпеў скончыць Пецярбурскі ўнівэрсытэт. З 1924 году працаваў у Менску, быў сябрам гісторыка-археалягічнае камісіі. З 1928 навуковы супрацоўнік Інбелкульту, з 1929 у Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Арыштаваны ГПУ БССР летам 1930 па справе «Саюзу вызваленьня Беларусі», але ў хуткім часе вызвалены.

З 1933 у Ленінградзе, навуковы супрацоўнік Акадэміі гісторыі матэрыяльнай культуры. Дасьледаваў помнікі жалезнага веку і эпохі сярэднявечча.

Адзін з «бацькоў беларускай археалёгіі». Падрыхтаваў і выдаў першую «Бібліяграфію па археалёгіі Беларусі і сумежных краін» (Менск, 1933), дзе названы і шэраг археалягічных помнікаў і на Койданаўшчыне[1].

Разам з Аляксандрам Ляўданскім, Аляксандрам Каваленем зьяўляецца адным з аўтараў трохтомнага выданьня «Працаў» — навуковага зборніка Інбелкульту па археалёгіі. Падрыхтаваны навукоўцамі чацьвёрты том «Працаў» не пабачыў сьвет быў зьнішчаны органамі НКВД у наборы. Таксама бясьледна зьнікла праца Сяргея Дубінскага, прысьвечаная сыстэматызацыі вядомых у 1930-я гг. археалягічных помнікаў Магілёўшчыны.

Рэпрэсіі

рэдагаваць

Арыштаваны ў 1937 г. Растраляны 28 жніўня 1937 г. Рэабілітаваны ў 1958 г.

Забойства Дубінскага, Кавалені, Ляўданскага сыход у нябыт іншых дасьледнікаў азначаў амаль поўнае вынішчэньне беларускай археалягічнай навукі. Страты павялічыліся другой сусьветнай вайной.

У Курапатах стаіць вялікі дубовы крыж — знак памяці сучаснага пакаленьня археолягаў пра нявінна забітых калег, якія закладалі падмурак акадэмічнай археалёгіі: Аляксандру Ляўданскаму, Аляксандру Каваленю, Сяргею Дубінскаму.

  1. ^ Дубінскі Сяргей Антонавіч // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Дзяржынскага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2004. С. 39-40.

Літаратура

рэдагаваць
  • Дубінскі Сяргей Антонавіч // Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 1. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9
  • Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Дзяржынскага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2004. — 704 с.: іл. ISBN 985-6302-64-1.