Пэрыфраза

(Перанакіравана з «Перыфраз»)

Пэрыфраза, пэрыфраз (па-старажытнагрэцку: περίφρασις: περί — навокал і φράσις — гавару) — адзін з тропаў, у якім назва зьяў або прадметаў падаецца праз апісаньне іх асобных вызначальных прыметаў. У перыфразе заключаны элемэнт своеасаблівай паэтычнай адгадкі, «ключ» да якой знаходзіцца тут жа, у паэтычным кантэксьце. Вось некаторыя пэрыфразы беларускіх паэтаў: «кроў сіняя любай краіны» (Нёман; Л. Геніюш), «чырвоныя сны Дэлакруа» (карціны Дэлакруа; М. Танк), «бязвоблачная званіца» (неба; Ю. Гаўрук), «пасьвіць між моху вочы» (шукаць грыбы; П. Панчанка), «ластаўка роднага слова» (Леся Украінка; Я. Янішчыц), «кароль зьвяроў, цар джунгляў і гаспадар тайгі» (леў, тыгар, мядзьведзь; А. Вярцінскі). Многія народныя ідыёмы маюць пэрыфрастычны характар (класьці баразну — араць, заглядаць у бутэльку — піць гарэлку, пусьціць агнём — спаліць, сысьці ў магілу — памерці). Пэрыфразы даволі шырока ўжываюцца ў фальклёры, у прыватнасьці ў народных песьнях. Пэрыфраза часам ляжыць у аснове эўфэмізма і антанамазіі.

Літаратура рэдагаваць