Люі-Жан Кальвэ
Люí-Жáн Кальвэ (па-француску: Louis-Jean Calvet; 5 чэрвеня 1942, Бізэрта, Туніс) ― францускі лінгвіст, сацыялінгвіст.
Люі-Жан Кальвэ | |
| Louis-Jean Calvet | |
 | |
| Дата нараджэньня | 5 чэрвеня 1942 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Бізэрта, Туніс |
| Месца вучобы | Ніцкі ўнівэрсытэт, Сарбона |
| Занятак | прафесар універсітэта, сацыялінгвіст |
| Навуковая сфэра | Сацыялінгвістыка |
| Месца працы | Унівэрсытэт Парыж V, Унівэрсытэт Экс-Марсэль |
| Вядомы як | Адзін з стваральнікаў і тэарэтыкаў францускай сацыялінгвістыкі |
| Навуковая ступень | Доктар |
| Навуковы кіраўнік | Андрэ Марцінэ |
| Узнагароды | Прэмія Sociolinguists Worlwide Award, 2012, Прэмія Жоржа Д'юмэзіля Францускай акадэміі, 2017 |
| Сайт | louis-jean.calvet.pagesperso-orange.fr |
Жыцьцяпіс
рэдагавацьНарадзіўся ў 1942 годзе ў Бізэрце, у Тунісе. Па ўспамінах Л.-Ж. Кальвэ, дзяцінства прайшло ў цёплых шматмоўных і шматкультурных умовах[1].
Пасьля пераехаў у Францыю. Навучаўся ў Ніцкім унівэрсытэце, потым у Парыжы ў Сарбоне, дзе абараніў доктарскую дысэртацыю на тэму «Langue, corps, société» («Мова, цела, грамадзтва»).
Прафэсар унівэрсытэту Парыж-Дэкарт (Парыж V), а таксама да 2012 году ўнівэрсытэту Экс-Марсэль.
Адзін з галоўных стваральнікаў і тэарэтыкаў францускай сацыялінгвістыкі[2].
Навуковая дзейнасьць
рэдагавацьЗ сваёй першай сацыялінгвістычнай публікацыі ― «Лінгвістыка і каляніялізм» (1974) ― Люі-Жан Кальвэ аналізуе сувязі паміж мовай і палітыкай, паміж моўным дыскурсам і каляніяльным дыскурсам. У дадзенай працы дасьледнік стварыў і абгрунтаваў панятак «глётафагіі», то бок паглынаньне адной мовы іншай[3]. Гэта найбольш актуальнае ў беларускім кантэксьце дасьледаваньне францускага лінгвіста. Л.-Ж. Кальвэ закранае тэму культурнага і моўнага імпэрыялізму, у тым ліку францускага[4], які захоўваецца і праяўляецца да сёньня ў некаторых міжнародных структурах, напрыклад, Міжнароднай франкафоннай арганізацыі. Дасьледнік прапануе дзейны сродак барацьбы з моўным імпэрыялізмам - пашырэньне веды пра іншыя мовы і вывучэньне гэтых моваў.
У іншых працах дасьледнік цікавіцца сувязямі паміж мовай і ўладай («La Guerre des Langues», 1987), мовай ва ўмовах урбанізму («Les Voix de la ville», 1994). Такім парадкам, Л.-Ж. Кальвэ ўдзельнічаў ў стварэньні францускай сацыялінгвістыкі, стаў адным з самых вядомых ейных прадстаўнікоў. Ягоныя працы перакладзеныя на дваццаць моваў.
Апрача гэтага ягоныя інтарэсы ахопліваюць такія тэмы, як арго, францускі шансон, шматмоўе, француская мова Афрыкі, экалінгвістыка[5].
У 2012 годзе яму была ўручаная прэмія Sociolinguists Worlwide Award. У 2017 годзе Л.-Ж. Кальвэ атрымаў прэмію Жоржа Д'юмэзіля Францускай акадэміі за твор «La Méditerranée, mer de nos langues» («Міжземнамор'е, мора нашых моваў»)[6].
На сваёй віртуальнай старонцы (http://louis-jean.calvet.pagesperso-orange.fr/) вядзе адкрыты сацыялінгвістычны дзёньнік.
Бібліяграфія
рэдагаваць● 1969: Dynamique des groupes et pédagogie, Bureau pour l'enseignement de la langue et de la civilisation françaises à l'étranger
● 1973: Roland Barthes; un regard politique sur le signe, Payot (Petite bibliothèque Payot)
● 1974: Linguistique et colonialisme, petit traité de glottophagie, Payot (Petite bibliothèque Payot)
● 1975: Pour et contre Saussure: vers une linguistique sociale Payot (Petite bibliothèque Payot)
● 1977: Marxisme et linguistique. Marx, Engels, Lafargue, Staline, précédé de Sous les pavés de Staline la plage de Freud?, Paris, Payot, coll. "Langages et sociétés"
● 1978: Faut-il brûler Sardou?, avec Jean-Claude Klein, Savelli
● 1980: Les Sigles, PUF (Que sais-je?, n° 1811)
● 1981: Les Langues véhiculaires, PUF (Que sais-je?, n° 1916)
● 1984: La Tradition orale, PUF (Que sais-je?, n° 2122)
● 1985: direction du dossier «Les musiques métissées» de la revue Vibrations. Musiques, médias, société
● 1988: direction du dossier «La scène» de la revue Vibrations. Musiques, médias, société
● 1990: Roland Barthes, Flammarion
● 1993: La Sociolinguistique, PUF (Que sais-je?, n° 2731)
● 1994: L'Argot, PUF (Que sais-je?, n° 700)
● 1994: Les Voix de la ville, Introduction à la sociolinguistique urbaine, Payot
● 1996: Les Politiques linguistiques, PUF (Que sais-je?, n° 3075)
● 1996: Histoire de l'écriture, Plon
● 1999: Pour une écologie des langues du monde, Plon
● 2003: Léo Ferré, Flammarion
● 2004: Essais de linguistique, la langue est-elle une invention des linguistes?, Plon
● 2006: 100 ans de chanson française, l'Archipel
● 2006: Combat pour l'Élysée, en collaboration avec Jean Véronis, Seuil
● 2008: Les Mots de Nicolas Sarkozy, en collaboration avec Jean Véronis, Seuil
● 2010: Le Jeu du signe, Seuil
● 2010: Le Français en Afrique, l'Archipel
● 2011: Il était une fois 7000 langues, Fayard
● 2013: Chansons, la bande son de notre histoire, l'Archipel
● 2013: Les Confettis de Babel. Diversité linguistique et politique des langues, en collaboration avec Alain Calvet, Ecriture 2014: Georges Moustaki, une vie, l'Archipel
● 2016: La Méditerranée, mer de nos langues, CNRS éditions
● 2019: My tailor is still rich, les glottotropies à travers l'histoire de la méthode Assimil, CNRS éditions.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ «Rencontre avec Louis-Jean Calvet: Le sens n'est pas dans le mot», propos recueillis par Nicolas Journet, Sciences Humaines, no 217, juillet 2010, p. 32-35.
- ^ Sous la direction de Médéric Gasquet-Cyrus, Alain Giacomi, Yvonne Touchard, Daniel Véronique, Pour la (socio) linguistique - Pour Louis-Jean Calvet, Éditions L'Harmattan, Paris, 2010.
- ^ Уладзіслаў Гарбацкі, Фэмінізацыя беларускай мовы. Сацыялінгвістычнае дасьледваньне. — Вільня: Таварыства беларускай культуры ў Летуве, 2019, с. 30.
- ^ Louis-Jean Calvet, Linguistique et colonialisme, petit traité de glottophagie, Payot? 1974, p. 11.
- ^ Parcours et recherches d'un linguiste atypique, https://www.canal-u.tv/video/fmsh/parcours_et_recherches_d_un_linguiste_atypique.28989
- ^ «Prix Georges Dumézil | Académie française», www.academie-francaise.fr