Лубін
Лу́бін[1][2] (Lupinus) — род расьлін зь сямейства Бабовыя. Прадстаўлены аднагадовымі і шматгадовымі травяністымі расьлінамі, паўкхмызьнячкамі, паўхмызьнякамі, хмызьнякамі. налічвае ня менш за 200 відаў.
Лубін | |
Клясыфікацыя | |
---|---|
Царства | Расьліны |
Аддзел | Кветкавыя |
Кляса | Двухдольныя |
Атрад | Бабовакветныя |
Сямейства | Бабовыя |
Род | Лубін |
Бінамінальная намэнклятура | |
Lupinus texensis | |
Апісаньне
рэдагавацьКолеравая гама лубіну вельмі разнастайная — ад белай да пурпурова-фіялетавай. Сустракаюцца і двухколерныя камбінаваныя суквецьці. Кветкі сабраны ў вэртыкальны пэндзаль, які дасягае даўжыні 50 см. Агульная вышыня расьліны нярэдка дасягае 1-1,5 м. Плён — боб. Лубін шматгадовы на адным месцы можа расьці да 5-8 гадоў, потым губляе дэкаратыўны выгляд. Размножваюць лубін насеньнем і чаранкаваньнем.
Шырока распаўсюджаны ў Заходнім паўшар’і, ад Аляскі і Канады да Пэру і Чылі. Радзімай яго можна лічыць Міжземнамор'е. У Беларусі таксама сустракаецца паўсюль, бо марозаўстойлівы і непатрабавальны. Як і ўсе бабовыя, мае на каранёвай сыстэме калёніі клубеньчыкавых бактэрыяў, засвойвае азот з паветра і акумулюе яго ў тоўшчы грунту. Палі з лубінам здольныя назапашваць да 200 кг азоту на 1 га.
Месца пасадкі
рэдагавацьДа глеб асабліва ня патрабавальны, добра расьце на любых акультураных участках, за выключэньнем цяжкіх суглінкавых, таксама непажаданыя вільготныя тарфяныя грунты. Добра разьвіваецца на міні палянах, залітых сонечным сьвятлом. У цені выцягваецца і выглядае непрыгожа.
Гісторыя
рэдагавацьЛубін людзі вырошчваюць апошнія 4000[3] год. Самым першым ў культуру быў уведзены лубін белы (L. albus), які выкарыстоўваўся Старажытнай Грэцыі, Эгіпце, Рымскай імпэрыі для харчаваньня, кармоў, лекаў і ўгнаеньня. На Амэрыканскім кантынэнце быў акультураны лубін зьменлівы (L. mutabilis).
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Беларуская навуковая тэрміналёгія. Ботаніка. Выданьне Інстытуту беларускай культуры, Менск 1924
- ^ Напісаньне Лубін у адпаведнасьці з БЭ ў 18 тамах., Т.9. Мн., 1999, С.354
- ^ Агляд роду Lupinus — Любін
Літаратура
рэдагаваць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 354. — 560 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0155-9