Крысьціёнас Данэлайціс
Крысьціёнас Данэла́йціс (лет. Kristijonas Donelaitis; 1 студзеня 1714, Лаздынэлен, ням. Lasdinehlen, Малая Летува ва Ўсходняй Прусіі, цяпер тэрыторыя Калінінскага сельскага паселішча Гусеўскага раёну Калінінградзкай вобласьці Расеі — 18 лютага 1780, Тольмінген, ням. Tolmingen, цяпер Чыстыя Пруды Калінінградзкае вобласьці Расеі) — летувіскі паэт, пачынальнік летувіскае мастацкае літаратуры. Адзін зь першых летувіскіх паэтаў, якія атрымалі вядомасьць па-за межамі Летувы. Прадстаўнік рэалістычнага кірунку ў эўрапейскай літаратуры XVIII стагодзьдзя.
Крысьціёнас Данэлайціс | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 1 студзеня 1714[1][2] |
Памёр | 18 лютага 1780[1][2] (66 гадоў) |
Пахаваны | |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | пісьменьнік, паэт |
Мова | летувіская мова[3] |
Біяграфія
рэдагавацьПрацаваў Лютэранскім пастарам. У 1736—1740 гадох вывучаў тэалёгію ва ўнівэрсытэце Кёнігсбэргу. У 1743 годзе стаў пастарам у вёсцы Тольмінген, дзе пражыў усё сваё жыцьцё.
Нацыянальнае вызначэньне
рэдагавацьУ паэме «Поры году» пісаў[4]:
Але цяпер і мы, хоць і хрысьціянскія прусы,
Так, мы, летувінінкі, надта перапаўняем сябе… Арыгінальны тэкст (лет.)
Ogi dabar jau mes, krikščionimis būdami prūsai,
Mes lietuvninkai taip baisiai ryt nesigėdim… |
||
Жамойцкі паэт Сымон Станевіч у 1829 годзе выдаў у Вільні кнігу «Шэсьць басьняў», у назове якой азначыў сябе як «žemaycze», а Данэлайціса — як «lituwynynka prusa».
Памяць
рэдагавацьУ 1964 годзе да 250-годзьдзя Крысьціёнаса Данэлайціса ў двары Віленскага ўнівэрсытэту паставілі помнік (скульптар Канстанцінас Багданас).
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Корсакас К. Донелайтис Кристионас // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1972. — Т. 8 : Дебитор — Евкалипт. — С. 439.
- ^ а б Kristijonas Donelaitis // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ Dundzila V. R. A Summer that Offers No Respite // Draugas News. Nr. 6, 2014. P. 12.
Літаратура
рэдагаваць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — ISBN 985-11-0106-0
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Kristijonas Donelaitis, Encyclopædia Britannica