Крагулі
Кра́гулі (па-славацку: Krahule, па-нямецку: Blaufuß, па-вугорску: Kékellő) — вёска ў раёне Ж’яр над Гронам Банскабыстрыцкага краю Славаччыны, разьмешчаная ў цэнтральнай частцы Крэмніцкіх гораў. Вядомая як «геаграфічны цэнтар Эўропы».
Крагулі | |||||
славац. Krahule | |||||
| |||||
Першыя згадкі: | 1331 | ||||
Краіна: | Славаччына | ||||
Край: | Банскабыстрыцкі | ||||
Раён: | Ж’яр над Гронам | ||||
Рэгіён: | Погранье | ||||
Староста: | Міраслаў Шварц | ||||
Плошча: | 10,76 км² | ||||
Вышыня: | 872 м н. у. м. | ||||
Насельніцтва: |
| ||||
Часавы пас: | UTC+1 | ||||
летні час: | UTC+2 | ||||
Тэлефонны код: | +421-45 | ||||
Паштовы індэкс: | 967 01 (Крэмніца 1) | ||||
NUTS: | 516961 | ||||
Нумарны знак: | ZH | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 48°43′32″ пн. ш. 18°56′25″ у. д. / 48.72556° пн. ш. 18.94028° у. д.Каардынаты: 48°43′32″ пн. ш. 18°56′25″ у. д. / 48.72556° пн. ш. 18.94028° у. д. | ||||
Крагулі | |||||
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||
www.krahule.sk |
Геаграфія
рэдагавацьВёска знаходзіцца ў цэнтральнай частцы Крэмніцкіх гораў на вышыні 872 м н. у. м., за 3 км на паўночны ўсход ад Крэмніцы. Ля вёскі, за 2,4 км на паўночны захад у бок Крэмніцкіх Баняў, знаходзіцца меркаваны геаграфічны цэнтар Эўропы.
Гісторыя
рэдагавацьВёска ўзьнікла падчас нямецкай калянізацыі, першыя згадкі пра яе адносяцца да 1331 року, калі ў дакумэнтах згаданы жыхар Бляўфус («блакітная нага»), праўдападобны заснавальнік паселішча. Сама вёска ўпершыню сустракаецца ў летапісах толькі ў 1442—1443 роках, а ейныя жыхары займаліся пастухоўствам(sk) і працавалі ў крэмніцкіх шахтах.
Амаль да канца XVIII стагодзьдзя адносілася да парафіі Пяргаў (цяпер Крэмніцкія Бані). У 1788 тут была пастаўленая капліца і заведзеная мэтрыка(sk). Асобная парафія ўтварылася ў 1806 року, калі быў высьвячаны касьцёл сьв. Яна Непамуцкага. Будынак сучаснай школы пастаўлены ў 1881 року, аднак падобная інстытуцыя дзейнічала ўжо з 1788.
У 1944—1945 роках мноства карпацкіх немцаў зьехалі перад надыходам Савецкай арміі. Камуністычная ўлада ў 1948 року перайменавала паселішча ў Крагулі і насяліла яго славакамі.
Частка жыхароў дагэтуль пражывае ў драўляных хатах і абрабляе высакагорныя палі і лугі. Тут добра расьце чорны авёс і «бляўфускі мак», які цэніцца на крэмніцкім рынку сваёй якасьцю.
Насельніцтва
рэдагавацьУ Крагулях найбольшая ў Славаччыне адносная колькасьць нямецкіх жыхароў. Паводле вынікаў перапісу 2001 року 35 са 144 жыхароў назваліся карпацкімі немцамі. У выніку кіраўніцтва муніцыпалітэту прыняло нямецкую мову другой афіцыйнай дадаткова да славацкай. Такім чынам, Крагулі — адзіная вёска ў Славаччыне, якая выкарыстоўвае дзьве афіцыйныя мовы.
Нацыянальны склад
рэдагавацьКрагулі | ||||
---|---|---|---|---|
Славакі | 61.42% | |||
немцы | 31.47% | |||
Іншыя | 7.11% | |||
Нацыя | Колькасьць (2011) | % (2011) | Колькасьць (2001) | % (2001) | Колькасьць (1930) | % (1930) |
---|---|---|---|---|---|---|
славакі | 121 | 61.42 | 107 | 74.31 | 2 | 0.28 |
чэхі | 1 | 0.51 | 2 | 1.39 | 0 | 0.00 |
немцы | 62 | 31.47 | 35 | 24.31 | 715 | 99.31 |
вугорцы | 0 | 0.00 | 0 | 0.00 | 2 | 0.28 |
украінцы | 1 | 0.51 | 0 | 0.00 | 0 | 0.00 |
іншыя | 12 | 6.09 | 0 | 0.00 | 1 | 0.14 |
Агулам | 197 | 100.00 | 144 | 100.00 | 720 | 100.00 |
Інфраструктура
рэдагавацьДзейнічаюць касьцёл, могілкі, футбольнае поле, кароўнік, аўчарня, 3 пад’ёмнікі, крама, адміністрацыя, пажарная станцыя, карчма, 2 аўтобусныя прыпынкі і паштовае аддзяленьне.
Турыстычная інфармацыя
рэдагавацьВыгадныя ўмовы для заняткаў зімовымі і летнімі відамі спорту вызначылі прымяненьне вёскі як спартовага цэнтры. Над Крагулямі пабудаваны лыжны курорт, а ў самой вёсцы знаходзіцца турыстычная база «Цэнтар Эўропы Крагулі» і гатэль «Бляўфус». На Крагульскай гары пачынаецца спускавая траса «Белая сьцежка(sk)».
Транспарт
рэдагавацьУ вёску вядуць дарогі з Крэмніцы (паварот з трасы II/578, якая ідзе да курорту Скалкі) і з Крэмніцкіх Баняў.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ The 2021 Population and Housing Census — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Афіцыйная бачына (славацк.)
Крагулі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў