Клюкавічы (Сямяціцкі павет)
Клюкаві́чы (па-польску: Klukowicze, па-падляску: Klukovýčy[1]) — вёска ў Сямяціцкім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы. Знаходзіцца ў гміне Нурэц-Станцыя.
| Клюкавічы | |
| польск. Klukowicze | |
| Дата заснаваньня: | 1499 |
| Мясцовая назва: | Klukovyčy |
| Краіна: | Польшча |
| Ваяводзтва: | Падляскае |
| Павет: | Сямяціцкі |
| Гміна: | Нурэц-Станцыя |
| Насельніцтва: | 150 чал. |
| Часавы пас: | UTC+1 |
| летні час: | UTC+2 |
| Тэлефонны код: | (+48) 85 |
| Паштовы індэкс: | 17-307 |
| Нумарны знак: | BSI |
| Геаграфічныя каардынаты: | 52°24′22.0″ пн. ш. 23°16′5.2″ у. д. / 52.406111° пн. ш. 23.268111° у. д.Каардынаты: 52°24′22.0″ пн. ш. 23°16′5.2″ у. д. / 52.406111° пн. ш. 23.268111° у. д. |
Клюкавічы на мапе Польшчы   Клюкавічы | |
Насельніцтва рэдагаваць
Жыхары вёскі ў большасьці этнічныя беларусы, праваслаўныя (прыход Іконы Божай Маці Ўсіх Смуткуючых Радасьць у Такарах[2]). Па набліжанасьці мясцовай гаворкі да ўкраінскай мовы ў меншай часткі жыхароў украінская нацыянальная ідэнтыфікацыя. Каталіцкая частка насельніцтва (парафія Узьнясеньня Крыжа Панскага ў Такарах[3]) па этнічных ідэнтыфікацыях — польская.
Гісторыя рэдагаваць
Пачаткі Клюкавічаў адносяцца да другой паловы 15 ст., калі вялікі князь Казімер Ягелончык дараваў баяру Туру землі, якія сягалі ажно пад вёску Нурэц на захадзе і Лумна на ўсходзе. У 1499 г. валоданьне гэтымі землямі пацьвердзілі ўнукі Тура Карніла ды Івашка Андрэйкавічы, з гэтага году паходзіць першая пісьмовая згадка пра вёску Клюкавічы. У 16 ст. вёска стаа цэнтрам падзеленага маёнтку, а ў 1567 г. валодаў ім Аўрам Букраба, які прыняў прозьвішча Клюковіцкі. Праз 17 ст. маёмасьцяй уладала сям'я Кахлеўскіх, а ў 18 ст. Кавалеўскіх. Пасьля паўстаньня 1863—1864 гадоў маёнтак быў адабраны ўладальнікам і пераданы царскаму маёру Эдуарду Мінкельдэ, які прадаў яго ў 1910 г. Крыштафу Атупе[4]. У міжваенны пэрыяд Клюкавічы прыналежалі да гміны Палоўцы, а з 1928 г. да гміны Вярховічы Берасьцейскага павету Палескага ваяводзтва. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывала тут 412 жыхароў у вёсцы (88 каталікоў, 320 праваслаўных, 4 юдаістаў; 88 палякаў, 318 беларусаў, 1 габрэяў і 2 чалавек невызначанай нацыянальнасьці) і 88 чалавек у фальварку (31 каталікоў, 36 праваслаўных, 3 пратэстантаў і 18 юдаістаў; 31 палякаў, 36 беларуса, 18 габрэяў і 3 чалавек невызначанай нацыянальнасьці)[5]. У міжваенны час да вёскі даходзілі ўплывы ўкраінскага нацыянальнага руху, пра што сьведчыць м. ін. карэспанденцыя з Клюковічаў да публікаванага ў Холме украінскага часопіса Наше Життя[6]. Пасьля 1945 г. вёска стала цэнтрам самастойнай гміны, якая была ліквідаваная толькі ў 1954 г..
Археалягічная спадчына рэдагаваць
У 1945 г. у час працы на полі мясцовы жыхар знайшоў каля 1000 манэтаў арабскага паходжаньня з 8-9 ст. ст.. Стала гэта прычынкам да зацікаўленасьці гарадзішчам, якое знаходзіцца побач зь вёскай. Першыя раскопкі былі праведзяныя тут толькі ў 1993 г. і дазволілі на датаваньне гарадзішча на раньняе сярэднявечча (8-9 ст. ст.)[7]. Пазьнейшыя раскопкі пацьвердзілі існаваньне заселянага гарадзішча ажно да 13 ст. і акрэсьлілі, што пачаткова было яно зьвязанае з Мазовіяй, аднак ад 11 ст. пераходзіла пад уплыў ўсходняславянскага Берасьця[8].
Зноскі рэдагаваць
- ^ Michał Kondratiuk, Nazwy miejscowe południowo-wschodniej Białostocczyzny, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, s. 87
- ^ Prawosławna Cerkiew w Tokarach z 1912 roku pw. Matki Bozej Wszystkich Strapionych Radość (пол.) Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ TOKARY – Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego (пол.). Diecezja drohiczyńska. Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Ewa Bończak-Kucharczyk, Józef Maroszek Klukowicze (пол.) Historyczne kompozycje ogrodowe i parkowe wschodniej Polski Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 8, Województwo poleskie, с. 8-9 (пол.) Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Rafał Zubkowicz Ukraińskie głosy z Północnego Podlasia (пол.) Над Бугом і Нарвою Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Dariusz Krasnodębski Klukowicze na arabskim Szlaku (пол.) Над Бугом і Нарвою Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Urszula Kobylińska, Zbigniew Kobyliński, Dariusz Wach Wyniki badań wykopaliskowych grodziska w Klukoiczach na Podlasiu (анг.). Wiadomości Archeologiczne. Праверана 31 траўня 2016 г.