Жан-Мат’ё-Філібэр Сэрур’е
Жан-Мат’ё-Філібэр Сэрур’е (па-француску: Jean Mathieu Philibert Sérurier; 8 сьнежня 1742, Лян, Іль-дэ-Франс — 21 сьнежня 1819, Парыж) — францускі граф з 3 чэрвеня 1808 году, ганаровы маршал Францыі зь 19 траўня 1804 году.
| Жан-Мат’ё-Філібэр Сэрур’е | |
| 8 сьнежня 1742[1][4][2][…] — 21 сьнежня 1819[1][2][3] (77 гадоў) | |
 Жан-Мат’ё-Філібэр Сэрур’е | |
| Месца нараджэньня | |
|---|---|
| Месца сьмерці | |
Сэрур’е нарадзіўся ў Ляне ў сям’і прыдворнага службоўцы, які адказваў за лоўлю кратоў у каралеўскіх стайнях. У сакавіку 1755 году прызваны ў войска (па-француску: milice provinciale), з кастрычніка 1759 году — прапаршчык Амонскага пяхотнага палка каралеўскага войска.
Сэрур’е адзін зь нешматлікіх камандзіраў на чале Напалеона, якія ваявалі ў Сямігадовую вайну. У 1760 годзе ён быў паранены ў бітве пры Варбурзе. У 1762 годзе Сэрур’е атрымаў чын лейтэнанту і быў адпраўлены ў Партугалію.
Рэвалюцыя і вайна
рэдагавацьЗ пачаткам рэвалюцыі пачалася эміграцыя старога шляхцтва, у зьвязку з чым вызвалялася вялікая колькасьць камандных пасад. У сакавіку 1789 году, як раз перад пачаткам Францускай рэвалюцыі, Сэрур’е атрымаў чын маёру, а ўжо 1 студзеня 1791 году — падпалкоўніка.
Пасьля жнівеньскіх хваляваньняў 1792 году Сэрур’е стаў палкоўнікам 70-га пяхотнага палка, які стаіць гарнізонам у Пэрпіньяне. Народжаны ў арыстакратычнай сям’і і які апынуўся ў асяродзьдзі рэвалюцыйна наладжаных жаўнераў Сэрур’е ўжо думаў пра эміграцыю, аднак яго спыніла чарговае падвышэньне.
25 чэрвеня 1793 году ён быў падвышаны да брыгаднага, а 22 сьнежня 1794 году — да дывізіённага генэралу. У гэтым чыне Сэрур’е ваяваў у Італіі з 1793 па 1799 гады, спачатку пад камандаваньнем Келермана і Жазэфа Шэрэра, а затым і Напалеона Банапарта. Сэрур’е ўдзельнічаў у бітвах пры Лёана, Мандаві, Ля-Фаварытэ, П’яве, Тальямэнта, Градыскэ. 28 красавіка 1799 году ў бітве пры Адзе быў акружаны з усёй сваёй дывізіяй і склаў зброю, але неўзабаве быў адпушчаны Суворавым пад слова гонару.
Консульства і Імпэрыя
рэдагавацьСэрур’е актыўна ўдзельнічаў у перавароце 18 брумэра. Пасьля гэтага ён зрабіў уражлівую кар’еру. Спачатку 27 сьнежня 1799 году ўведзены ў склад Дзяржаўнай рады, затым 22 сьнежня 1802 году прызначаны Напалеонам віцэ-прэзыдэнтам Сэнату. 23 красавіка 1804 году як адзін з найболей заслужаных вайскоўцаў, заняў ганаровую пасаду губэрнатара Дому інвалідаў. Падчас каранаваньня Напалеона 1804 году Сэрур’е нёс залатое кольца імпэратрыцы Жазэфіны. З 3 верасьня 1809 году Сэрур’е кіруе Нацыянальнай гвардыяй Парыжа.
Пасьля паразы францускага войска пад Парыжам у ноч з 30 на 31 сакавіка 1814 году загадаў спаліць у двары Дому інвалідаў 1417 трафэйных сьцягоў, захопленых французамі ў шматлікіх войнах пачынальна ад Людовіка XIV. Ён асабіста спаліў шпагу і пояс Фрыдрыха Вялікага. Попел быў кінуты ў Сэну.
Рэстаўрацыя
рэдагавацьГаласаваў за адхіленьне Напалеона ад улады, у падзяку за гэта Бурбоны далі яму тытул пэра Францыі. Падчас «Ста дзён» Напалеон увёў яго ў склад створанай ім Палаты пэраў. Пасьля канчатковай паразы Напалеона на судзе над маршалам Нэям галасаваў за сьмяротнае пакараньне. З 1815 году адпраўлены ў адстаўку. Пахаваны на могілках Пэр-Ляшэз (Парыж). У 1847 годзе перапахаваны ў Доме інвалідаў.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г д J.-B. Richard Le véritable conducteur aux Cimetières du Père La Chaise, Montmartre, Mont-Parnasse et Vaugirard (фр.) — Paris: 1836. — P. 148.
- ^ а б в Jean Mathieu Philibert Sérurier // GeneaStar
- ^ а б Philibert Serurier // Roglo — 1997.
- ^ Jean Mathieu Philbert Serurier // база зьвестак Léonore (фр.) — ministère de la Culture.