Бітва пад Віцебскам (1664)
Бітва пад Віцебскам — перамога войска ВКЛ 6 чэрвеня 1664 году над Маскоўскім войскам падчас Трынаццацігадовай вайны.
Бітва пад Віцебскам | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
 Рэч Паспалітая | .svg){kind=small} Маскоўская дзяржава | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
| Міхал Казімер Пац | Іван Хаванскі | ||||||||
Колькасьць | |||||||||
| 3749 [1] | |||||||||
Восеньню 1663 году кароль Ян Казімер рушыў на праваўзьбярэжнюю Ўкраіну зь вялікім польскім і літоўскім войскам. У студзені 1664 году войска Рэчы Паспалітай уварвалася на тэрыторыю Расейскага Царства. Вясною 1664 году частка войска начале гетмана польнага літоўскага Міхала Казімера Паца пакінула галоўныя каралеўскія сілы і рушыла на поўнач, каб супрацьстаяць войску Івана Хаванскага.
Маскоўскае войска пасоўвалася па ўсходняй часты ВКЛ, «выпаліла і весекла» на сваім шляху Дуброўна, Оршу, Чарэю і Талачын, «палілі да самога Барысава»[2], а пазьней стаяла да лета каля Віцебска зьбіраючы ежу і чакаючы папаўненьня.
У лютым разьбіўшы пад Бранскам маскоўскае войска начале Баратынскага[3], Пац рушыў ад Старадуба да Магілёву.
Першыя сутычкі адбыліся 5 чэрвеня 1664 году. Бітва пачалася 6 чэрвеня на раце Лучосе. Падчас бою маскоўцамі было захоплена гетманская харугва Паца[4]. Але пасьля маскоўская коньніца, што наступала без падтрымкі пяхоты, был адкінутая назад і разьбеглася, замест таго каб сабрацца ў лягеры. Так ноўгарадзкія казакі ўцякалі да самога Ноўгараду[5]. Пасьля гэтага рэшткі войска Хаванскага, дзе засталася адна пяхота, былі разьбітыя жаўнерамі ВКЛ.
Хаванскі з часткай арміі ледзь прабіўся да Віцебска, дзе яму дапамог гарадзкі гарнізон.
Пасьля гэтай паразы цар адхіліў Хаванскага ад камандваньняі і прызначыў новага ваяводу — Юрыя Доўгарукага.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ По состоянию на 8 апреля 1664. Акты Московского государства, изданные Императорскою Академиею наук, СПб., 1901, т.3, стр.562.
- ^ Курбатов О. А. Из истории военных реформ в России во 2-й половине XVII века. Реорганизация конницы на материалах Новгородского разряда 1650-х — 1660-х гг./Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 2002, стр. 162—163
- ^ Pacowie : materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa
- ^ РГАДА. Ф. 210. Смотренные списки, № 20, л 640—643. Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология. Ежегодник, 2003 / 2004. Новые научные направления. М., 2005. С. 193—213.
- ^ Курбатов О. А. Морально-психологические аспекты тактики русской конницы в середине XVII века // Военно-историческая антропология: Ежегодник, 2003/2004: Новые научные направления. — М., 2005. — С. 193—213