Брацлаў

Брацлаў (па-ўкраінску: Брацлав) — колішняе места, цяпер мястэчка ў Няміраўскім раёне Віньніцкай вобласьці Ўкраіны, на рацэ Паўднёвым Бугу. Адміністрацыйны цэнтар Брацлаўскай сельскай рады. Плошча 19,2 км². Насельніцтва на 2005 год — 6033 чал.

Брацлаў
укр. Брацлав
Герб Брацлава
Першыя згадкі:	1362
Магдэбурскае права:	1564
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Віньніцкая
Раён:	Няміраўскі
Плошча:	19,2 км²
Вышыня:	201 м н. у. м.
Насельніцтва (2005)
колькасьць:	6033 чал.
шчыльнасьць:	314,22 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+380 4331
Паштовы індэкс:	22870
КОАТУУ:	0523055300
Нумарны знак:	AB, КВ / 02
Геаграфічныя каардынаты:	48°48′53″ пн. ш. 28°56′41″ у. д.
Брацлаў на мапе Ўкраіны Брацлаў
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Знаходзіцца за 18 км ад Віньніцы, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Кароліна, на аўтадарозе Віньніца — Ямпаль.

Брацлаўская фартэцыя цягам доўгага часу зьяўлялася важным фарпостам у барацьбе за ўсходняе Падольле. За часамі Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай места было сталіцай Брацлаўскага ваяводзтва.

Гісторыя

• 1362: першыя згадкі пра Бряславль — замак Вялікага Княства Літоўскага.
• XV—XVI стагодзьдзі: неаднаразова цярпеў ад татарскіх набегаў.
• 1545: у Брацлаве было два вадзяныя млыны, мясцовыя фэўдалы атрымалі ад вялікага князя права ствараць у месьце юрыдыкі і прызначаць уласнага войта.
• 1552: у месьце было 770 будынкаў.
• 1564: атрымаў Магдэбурскае права, меў мескі герб «у чырвоным полі срэбны крыж, у цэнтры якога блакітны шчыт з маладзіком».
• 1565/1566: цэнтар Брацлаўскага ваяводзтва ВКЛ.
• 1569: згодна з умовамі Люблінскай уніі ўвайшоў у склад Каралеўства Польскага.
• XVI стагодзьдзе: праз Брацлаў праходзіў саляны шлях, які вёў з Кацюбеева да Луцку.
• XVII стагодзьдзе: Брацлаўскія замкавыя ўмацаваньні прыйшлі ў заняпад.
• 1648—1712: цэнтар Брацлаўскага полку.
• 1672—1699: знаходзіўся пад турэцкай акупацыяй.
• 1793: у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі.
• XIX стагодзьдзе: расейскі цар Мікалай II выдаў распараджэньне пра адбудову Брацлаўскага замку, аднак праект не ажыцьцявілі.
• 1941—1944: знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.

Насельніцтва

• 1896 год — 6277 чал., у т. л. праваслаўных 41,5 %, раскольнікаў 12 %, каталікоў 7 %, лютэранаў 0,3 % і юдаістаў 39,2 %, паводле стану: шляхты 3,3 %, купцоў 0,9 %, мяшчанаў 87,5 %, сялянаў 0,7 %, грамадзянаў 0,8 %, вайскоўцаў 5,6 % і замежнікаў 0,6 %.
• 1968 год — 4,5 тыс. чал.
• 2005 год — 6033 чал.

Славутасьці

Брацлаўскі замак стаяў на высокім мысе паміж Паўднёвым Бугам і Пуцаўкай. Даўжыня сьценаў складала 36 сажняў, шырыня 28 сажняў. У наш час ад колішняй вялікалітоўскай фартэцыі нічога не захавалася.

Сярод местачковых помнікаў архітэктуры — фрагмэнты забудовы канца XIX — пачатку XX стагодзьдзяў.

Глядзіце таксама

• Брацлаўскае ваяводзтва

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Bracław // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 345—348
• Брацлав // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.

Вонкавыя спасылкі

Брацлаў — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Неафіцыйны сайт