Белгарад-Днястроўскі

	Белгарад-Днястроўскі; лац. Biełharad-Dniastroŭski
	укр. Білгород-Дністровський
	; Фартэцыя
Герб Белгарад-Днястроўскага	Сьцяг Белгарад-Днястроўскага
Першыя згадкі:	498 да н. э.
Былая назва:	Белгарад
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Адэская
Раён:	Белгарад-Днястроўскі
Плошча:	31 км²
Вышыня:	28 м н. у. м.
Насельніцтва (2005)
колькасьць:	51 000 чал.
шчыльнасьць:	1645,16 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+380 4849
Паштовыя індэксы:	67700—67719
Геаграфічныя каардынаты:	46°11′38.101″ пн. ш. 30°20′28.000″ у. д. / 46.19391694° пн. ш. 30.34111111° у. д.Каардынаты: 46°11′38.101″ пн. ш. 30°20′28.000″ у. д. / 46.19391694° пн. ш. 30.34111111° у. д.
	Белгарад-Днястроўскі на мапе Ўкраіны Белгарад-Днястроўскі
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	Афіцыйны сайт

Белгарад-Днястроўскі (па-ўкраінску: Білгород-Дністровський) — места ў Адэскай вобласьці Ўкраіны, на Днястроўскім лімане. Адміністрацыйны цэнтар Белгарад-Днястроўскага раёну. Знаходзіцца за 18 км ад Чорнага мора, за 100 км ад Адэсы. Чыгуначная станцыя. Порт.

ЮНЭСКО занесла Белгарад у сьпіс найстарэйшых местаў Эўропы, што мелі бесьперапыннае існаваньне — побач з Рымам, Атэнамі і Ерусалімам.

Гісторыя

Век Белгараду-Днястроўскага складае каля 2500 гадоў. Места шмат разоў зьмяняла назву (Ціра, Альба, Аспракастрон, Акчакерман, Чатаця-Албэ, Манкастра, Акерман), апошняе перайменаваньне адбылося пасьля далучэньня паўднёвай Бесарабіі да СССР (1940).

У IX ст. плямёны ўлічаў і тывэрцаў стварылі тут эканамічны, палітычны і гандлёвы цэнтар — Белгарад. З XIII ст. уваходзіў у склад Галіцка-Валынскага княства. У XIV ст. яго захапілі генуэзцы і перайменавалі ў Манкастра (Маўракастра).

У выніку бітвы на Сініх Водах (1362) перайшоў да пляменьніка Альгерда князя Юрыя Карыятавіча, які вёў актыўную барацьбу супраць татарскіх уладароў.

У XV ст. вядомы пад назвай Чататаальба (Белая фартэцыя) перайшоў да Малдаўскага княства. У 1484 годзе места захапіла Турэччына, перайменаваўшы яго ў 1503 годзе ў Акерман (Белы камень). У XVI—XVIII стагодзьдзях быў сталіцай Белгарадзкай Арды. Паводле Бухарэсцкай мірнай дамовы 1812 году, якой скончылася расейска-турэцкая вайна, Акерман увайшоў у склад Расейскай імпэрыі.

З 1991 году ў складзе незалежнай Украіны.

Чорны Горад

У 1421 годзе^[1] на месцы цяперашняга прадмесьця Белгараду-Днястроўскага (на супрацьлеглым ад цэнтру места беразе Днястра) вялікі князь літоўскі Вітаўт заснаваў умацаванае места, якое атрымала назву Чорны Горад.^[2]

Фартэцыя згадваецца ў сьпісе замкаў, складзеным па яго сьмерці ў 1430 годзе.^[3]

Турыстычная інфармацыя

Белгарад-Днястроўскі мае шэраг цікавых турыстычных аб’ектаў:

Акерманская фартэцыя (XV ст.)
Армянская царква (XІV ст.)
Баўгарская царква (1840)
Грэцкая царква (XIII ст.)
Падземная царква Іаана Сучаўскага (XIV—XIX ст.)
Раскопкі старадаўняга места Ціра (V ст. да н. э.)
Сьвята-Ўшэсьценскі сабор (1815—1820)
Сьвята-Мікалаеўская царква (1867)
Скіфская магіла
Сармацкі склеп (III ст. н. э.)

Крыніцы

^ Віктар Цемушаў. Белгарад // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 63
^ Додаток В: Оригінальні тексти та їх давні і сучасні переклади (до розділу 2) // Вирський Д. Річпосполитська історіографія України (ХVI — середина ХVII ст.) — К.: Інститут історії України НАН України, 2008. — У 2-х ч. — Ч.2 (Додатки). С. 99
^ Р. Ю. Кочкуров. История символов Николаевщины // «Гербоведъ» №57, С. 39—44.

Вонкавыя спасылкі

Белгарад-Днястроўскі — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] Віктар Цемушаў. Белгарад // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2010 Т. 3. С. 63

[rp-2] Додаток В: Оригінальні тексти та їх давні і сучасні переклади (до розділу 2) // Вирський Д. Річпосполитська історіографія України (ХVI — середина ХVII ст.) — К.: Інститут історії України НАН України, 2008. — У 2-х ч. — Ч.2 (Додатки). С. 99

[3] Р. Ю. Кочкуров. История символов Николаевщины // «Гербоведъ» №57, С. 39—44.

[1]

[2]

[3]