Апэрацыя «Фаўстшляг»
Апэра́цыя «Фаўстшляг» (па-нямецку: Unternehmen Faustschlag; 18 лютага — 3 сакавіка 1918) — наступальная апэрацыя войскаў нямецкай ды аўстра-вугорскай армій па акупацыі заходняй часткі колішняй Расейскай імпэрыі пасьля ейнага распаду.
Апэрацыя «Фаўстшляг» | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Мапа нямецкай акупацыі тэрыторыі колішняй Расейскай імпэрыі ў хадзе апэрацыі «Фаўстшляг» | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
Чацьвярны Саюз: Нямеччына Аўстра-Вугоршчына | Расейская СФСР | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
Леапольд Баварскі Макс Гофман Эрых фон Фалькенгайн | Мікалай Крыленка | ||||||||
Колькасьць | |||||||||
53 дывізіі | |||||||||
Мінуўшчына
рэдагавацьЗ развалам расейскага войска ў кантэксьце падзей 1917 року, кастрычніцкага перавароту ды пачатку Грамадзянскай вайны расейскія войскі былі няздольныя чыніць сыр’ёзны супраціў акупацыйным сілам Нямеччыны ды Аўстра-Вугоршчыны. Таму арміі Цэнтральных Дзяржаваў амаль бесьперашкодна прасоўваліся тэрыторыяй колішняга магутнага суперніка і займалі калясальныя тэрыторыі Балтыі, Беларусі, Украіны, тым самым прымушаючы бальшавіцкі ўрад Расеі да хутчэйшага падпісаньня Берасьцейскай дамовы.
Наступ зьдзяйсьняўся на трох асноўных стратэгічных кірунках 53 дывізіямі і хутчэй нагадваў марш, чым наступальную апэрацыю. Першая групоўка прасоўвалася на поўначы з Пскову на Нарву, цэнтральная групоўка — на Смаленск, найбольшая частка войск ішла на Кіеў.
Паўночная групоўка ў складзе 16 дывізіяў першага ж дня наступу з ходу захапіла Дзьвінск. Наступным паў Пскоў, і 28 лютага немцы падыйшлі да Нарвы.
Цэнтральная групоўка, касьцяком якой была 10-я армія і XLI корпус, хутка прасоўваліся тэрыторыяй сучаснай Беларусі і ўжо 21 лютага занялі Менск, у якім была захопленая штаб-кватэра Заходняй армейскай групы расейскіх войскаў.
Паўднёвая групоўка прарвала няшчыльную абарону Паўднёва-Заходняга фронту і 24 лютага захапіла Жытомір. 2 сакавіка нямецкія войскі ўвайшлі ў Кіеў.
Прасоўваньне нямецкіх войскаў па тэрыторыі колішняй Расейскай імпэрыі адбывалася зь сярэдняй хуткасьцю 250 км у тыдзень, практычна без супраціву. Немцы падыйшлі на адлегласьць 180 км да Петраграду, змусіўшы бальшавіцкі ўрад уцякаць у Маскву. Такія тэмпы наступу атрымалі ў немцаў назву «рэйкавая вайна» (па-нямецку: der Eisenbahnfeldzug), паколькі яны карысталіся для прасоўваньня на ўсход пераважна расейскаю чыгункаю.
Нямецкі генэрал Макс Гофман у сваім дзёньніку за 22 лютага пісаў:
Мне яшчэ не даводзілася бачыць такой недарэчнай вайны. Мы вялі яе практычна на цягніках і аўтамабілях. Саджаеш на цягнік купку пяхоты з кулямётамі і адной гарматай і едзеш да наступнай станцыі. Бярэш вакзал, арыштоўваеш бальшавікоў, саджаеш на цягнік яшчэ жаўнераў і едзеш далей. | ||
Крыніцы
рэдагавацьЛітаратура
рэдагаваць- Vejas Gabriel Liulevicius. Kriegsland im Osten. Eroberung, Kolonisierung und Militärherrschaft im Ersten Weltkrieg 1914—1918. — Hamburg: Hamburger Edition, 2002. — ISBN 3-930908-81-6
- William C. Fuller jr. The Eastern Front // The Great War and the twentieth century / Jay Winter, Geoffrey Parker, Mary R. Habeck. — New Haven/London: Yale University Press, 2000. — ISBN 0-300-08154-5
Вонкавыя спасылкі
рэдагавацьГэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |