Ален Аспэ

Ален Аспэ
	Ален Аспэ
	па-француску: Alain Aspect
Дата нараджэньня	15 чэрвеня 1947 (77 гадоў)
Месца нараджэньня	Ажэн[d];
Месца вучобы	Найвышэйшая нармальная школа Парыж-Сакле[d]; Унівэрсытэт Парыж-Поўдзень[d] (1983);
Занятак	квантавы фізік, дасьледнік
Навуковая сфэра	квантавая фізыка
Месца працы	Найвышэйшая нармальная школа Парыж-Сакле[d]; Калеж дэ Франс; Нацыянальны цэнтар навуковых дасьледаваньняў[d]; Найвышэйшая школа оптыкі Парыж-Саклейскага ўнівэрсытэту[d]; CNRS Ile-de-France South Delegation[d];
Сябра ў	Француская акадэмія навук, Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Лёнданскае каралеўскае таварыства, Французская акадэмія тэхналогій[d], Аўстрыйская акадэмія навук[d], Эўрапейская акадэмія, Каралеўская акадэмія навук, літаратуры і прыгожых мастацтваў Бельгіі[d], Парламенцкі офіс па ажыццяўленні навуковых і тэхналагічных выбараў[d] і Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі[d]
Навуковая ступень	доктар[d] (1983)
Узнагароды	Залаты мэдаль НЦНД[d] (2005) Міжнародны залаты мэдаль Нільса Бора[d] (2013) мэдаль Фрэдэрыка Айвэза[d] (2013) прэмія Вольфа ў галіне фізыкі[d] (2010) прэмія Бальцана[d] (2013)
Сайт	lcf.institutoptique.fr/A…; lcf.institutoptique.fr/g…
	Ален Аспэ ў Вікісховішчы

Але́н Аспэ́ (па-француску: Alain Aspect; нар. 20 траўня 1945 году) — францускі фізык і ляўрэат Нобэлеўскай прэміі ў галіне фізыкі 2022 году^[9]. Вядомы, перш за ўсё, за сваю працу ў галіне квантавай заблытанасьці. Аспэ ёсьць сябрам Францускай акадэміі навук і Францускай акадэміі тэхналёгіяў, а таксама прафэсарам Політэхнічнай школы^[10].

У кастрычніку 2022 году быў узнагароджаны Нобэлеўскай прэміяй ў галіне фізыкі, сумесна з Джонам Клаўзэрам і Антонам Цайлінгерам за выдатную працу, зьвязаную з экспэрымэнтамі з зблытанымі фатонамі, выяўленьне парушэньня няроўнасьці Бэла і наватарства ў квантавай інфарматыцы^[11]. Адзначалася, што Аспэ поруч з Джонам Клаўзэрам даказалі, што квантавая заблытанасьць ня можа быць растлумачаная клясычнай фізыкай^[12].

Крыніцы

^ Who's Who in France (фр.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908
^ ^а ^б Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation (фр.) — Montpellier: ABES, 2001.
^ https://www.ae-info.org/ae/Member/Aspect_Alain
^ ^а ^б ^в ^г https://www.academie-sciences.fr/pdf/membre/Aspect_Alain_CV.pdf
^ https://www.radiofrance.fr/personnes/alain-aspect
^ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
^ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
^ https://www.ae-info.org/ae/User/Aspect_Alain
^ «The Nobel Prize in Physics 2022». The Nobel Prize.
^ «Alain Aspect». Université Paris-Saclay.
^ «Нобэлеўскую прэмію ў фізыцы прысудзілі за дасьледаваньні квантавай мэханікі». Радыё Свабода.
^ «„Квантавая заблытанасць“: за што тройцы навукоўцаў далі Нобелеўскую прэмію па фізіцы». Наша Ніва.

Вонкавыя спасылкі

Профіль на бачыне Нобэлеўскага камітэту.
Біяграфія на CNRS.

[_4cba92fa28acacaf-1] Who's Who in France (фр.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908

[_bc034552f1497df2-2] а ^б Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation (фр.) — Montpellier: ABES, 2001.

[_d43254424d606ebb-3] ttps://www.ae-info.org/ae/Member/Aspect_Alain

[_aa71a09636f45433-4] а ^б ^в ^г https://www.academie-sciences.fr/pdf/membre/Aspect_Alain_CV.pdf

[_dc0c92dde78aa073-5] ttps://www.radiofrance.fr/personnes/alain-aspect

[_0649f61b7908ce58-6] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1

[_b18802deebac72d5-7] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1

[_99b0fe4a5416b4e9-8] ttps://www.ae-info.org/ae/User/Aspect_Alain

[9] «The Nobel Prize in Physics 2022». The Nobel Prize.

[10] «Alain Aspect». Université Paris-Saclay.

[11] «Нобэлеўскую прэмію ў фізыцы прысудзілі за дасьледаваньні квантавай мэханікі». Радыё Свабода.

[12] «„Квантавая заблытанасць“: за што тройцы навукоўцаў далі Нобелеўскую прэмію па фізіцы». Наша Ніва.

[9]

[10]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[11]

[12]

Ален Аспэ
па-француску: Alain Aspect

Дата нараджэньня	15 чэрвеня 1947(1947-06-15)^[1] (77 гадоў)
Месца нараджэньня	Ажэн^[d]
Месца вучобы	Найвышэйшая нармальная школа Парыж-Сакле^[d] Унівэрсытэт Парыж-Поўдзень^[d] (1983)^[2]
Занятак	квантавы фізік, дасьледнік
Навуковая сфэра	квантавая фізыка
Месца працы	Найвышэйшая нармальная школа Парыж-Сакле^[d] Калеж дэ Франс^[3] Нацыянальны цэнтар навуковых дасьледаваньняў^[d]^[4]^[5] Найвышэйшая школа оптыкі Парыж-Саклейскага ўнівэрсытэту^[d]^[6] CNRS Ile-de-France South Delegation^[d]^[7]
Сябра ў	Француская акадэмія навук^[4], Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Лёнданскае каралеўскае таварыства, Французская акадэмія тэхналогій^[d], Аўстрыйская акадэмія навук^[d], Эўрапейская акадэмія^[8], Каралеўская акадэмія навук, літаратуры і прыгожых мастацтваў Бельгіі^[d]^[4], Парламенцкі офіс па ажыццяўленні навуковых і тэхналагічных выбараў^[d] і Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі^[d]^[4]
Навуковая ступень	доктар^[d]^[2] (1983)
Узнагароды	Залаты мэдаль НЦНД^[d] (2005) Міжнародны залаты мэдаль Нільса Бора^[d] (2013) мэдаль Фрэдэрыка Айвэза^[d] (2013) прэмія Вольфа ў галіне фізыкі^[d] (2010) прэмія Бальцана^[d] (2013)
Сайт	lcf.institutoptique.fr/A… lcf.institutoptique.fr/g…
Ален Аспэ ў Вікісховішчы