Якаў Басін
Я́каў Зіноўевіч Ба́сін (28 жніўня 1939 - 17 лютага 2022, Ерусалім) — беларускі гісторык, культуроляг, публіцыст і дзеяч жыдоўскай грамады Беларусі. Арганізатар руху прагрэсіўнага юдаізму ў Беларусі, аўтар шэрагу кніг па гісторыі жыдоў у Беларусі, дасьледваньняў у галіне галакосту і барацьбы з антысэмітызмам.
Якаў Басін | |
 2009 год | |
| Дата нараджэньня | 28 жніўня 1939 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 17 лютага 2022 (82 гады) |
| Месца вучобы | |
| Занятак | журналіст, гулец КВЗ |
| Навуковая сфэра | гісторыя, культуралёгія |
| Узнагароды |  |
| Сайт | yazib.org |
Мэдычная кар’ера
рэдагавацьЯ. Басін скончыў Менскі мэдычны інстытут у 1964 годзе, з 1964 па 1998 год працаваў лекарам. Лекар I катэгорыі. Быў узнагароджаны знакам «Выдатнік аховы здароўя» ў 1972 годзе, ляўрэат Усесаюзнае прэміі па барацьбе з сухотамі ў 1974 годзе. З 1987 па 1998 год працаваў у Менскай клінічнай бальніцы хуткай мэдычнай дапамогі.
Грамадзкая дзейнасьць
рэдагавацьЗ 1988 году Я. Басін актыўна займаецца грамадзкай дзейнасьцю ў рамках жыдоўскай грамады Беларусі, тагачаснага СССР і на міжнародным узроўні. У сакавіку 1989 г. зрабіўся членам праўленьня Менскага аб’яднаньня жыдоўскай культуры[1]. З красавіка 1991 — сустаршыня (з 1993 — намесьнік старшыні) «Зьвязу жыдоўскіх грамадзкіх аб’яднаньняў і грамадоў Беларусі»[2]. Удзельнік шматлікіх прадстаўнічых канфэрэнцый міжнародных жыдоўскіх арганізацыяў і канфэрэнцыяў, прысьвечаных барацьбе з антысэмітызмам.
З 1989 году Я. Басін займаецца праваабарончай дзейнасьцю[3].
У 2015 годзе Якаў Басін браў удзел у першым Беларускім грамадзкім трыбунале над сталінізмам, які праводзілі міжнародная праваабарончая грамадзкая арганізацыя «Мэмарыял» разам з ініцыятывай «За ўратаваньне Курапатаў».
У чэрвені 2021 году Якаў Басін разам з чатырма дзясяткамі выхадцаў зь Беларусі падпісаў зварот да новага міністра замежных справаў Ізраілю Яіра Лапіда з заклікам выказаць пазыцыю Ізраілю што да сытуацыі ў Беларусі.
Навуковая праца
рэдагавацьЯ. Басін — аўтар шэрагу навуковых працаў па гісторыі жыдоў Беларусі, складальнік і рэдактар шэрагу зборнікаў навуковых прац. Удзельнік міжнародных навуковых канфэрэнцыяў з дакладамі па гісторыі і сучаснага жыцьця жыдоў Беларусі.
Складальнік і рэдактар навуковых зборнікаў:
- «Актуальныя праблемы вывучэння халакосту на тэрыторыі Беларусі» (2005, 2-е выд. 2006).
- «Вядомая „невядомая“» (2007), прысьвечаны падпольшчыцы Марыі Брускінай.
З 2002 году — выкладчык катэдры культуралёгіі факультэта міжнародных стасункаў БДУ, аўтар спэцкурсу «Міжнацыянальныя і міжканфэсійныя адносіны ў кантэксьце сусьветнай гісторыі і культуры».
Іншае
рэдагавацьЯ. Басін — адзін з заснавальнікаў Беларускага КВК у 1960-х гг.[4]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Мальцева, Е. Минское общественное объединение еврейской культуры (МООЕК) имени Изи Харика — первая еврейская общественная организация в Республике Беларусь (анг.) Праверана 10 лістапада 2006 г. Архіўная копія ад 25 жніўня 2011 г.
- ^ Совет общины (рас.) Праверана 6 лютага 2010 г.
- ^ Обзор-хроника нарушений прав человека в Беларуси, март 2007 год. Праваабарончы цэнтар «Вясна» (6 красавіка 2007).
- ^ Мы начинали Квн…
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Сайт Якава Басіна (рас.) Архіўная копія ад 27 верасьня 2010 г.
- Жажда идеала (монография) Архіўная копія ад 30 верасьня 2008 г.
- Зов Прометея (художественно-документальная повесть) Архіўная копія ад 30 верасьня 2008 г.
- И творцы, и мастеровые. Диплом 3-й ст. Всесоюзного конкурса научно-популярной литературы Архіўная копія ад 30 верасьня 2008 г.
- И творчество, и чудотворство Архіўная копія ад 30 верасьня 2008 г.
- Большевизм и евреи: Белоруссия, 1920-е гг. Архіўная копія ад 30 верасьня 2008 г.