Эрых Фром
Эрых Фром (па-нямецку: Erich Fromm; 23 сакавіка 1900,Франкфурт-на-Майне — 18 сакавіка 1980, Лякарна) — нямецка-амэрыканскі філёзаф, сацыяльны псыхоляг, прадстаўнік нэафрайдызму. Скончыў Гайдэльбэрскі ўнівэрсытэт, атрымаў ступень доктара філязофіі (1922). Вучыўся ў Бэрлінскім псыхааналітычным інстытуце (1923—1924). У 1929—1932 супрацоўнік Інстытуту сацыяльных досьледаў у Франкфурце-на-Майне. Пасьля прыходу да ўлады нацыянал-сацыялістаў эміграваў у ЗША. Выкладаў у Інстытуце псыхааналізу ў Чыкага, у Калюмбійскім, Ельскім, Мічыганскім унівэрсытэтах. У 1951—1967 жыў у Мэксыцы, быў прафэсарам псыхіятрыі Нацыянальнага ўнівэрсытэту ў Мэхіка. У 1974 перасяліўся ў Швайцарыю.
Эрых Фром | |
| Erich Fromm | |
 | |
| Дата нараджэньня | 23 сакавіка 1900[1][2][3][…] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Франкфурт-на-Майне, вобласьць Гэсэн-Насаў, Каралеўства Прусія, Нямецкая Імпэрыя |
| Дата сьмерці | 18 сакавіка 1980[1][2][3][…] (79 гадоў) |
| Месца сьмерці | Муральта, Лякарнскі раён, кантон Тычына, Швайцарыя |
| Месца вучобы | Гайдэльбэрскі ўнівэрсытэт (акруга Карлсруэ, Рэспубліка Бадэн, Нямеччына) |
| Занятак | прафэсар унівэрсытэту, сацыёляг, псіхааналітык, пісьменьнік, псыхоляг, філёзаф, эканаміст |
| Навуковая сфэра | грамадазнаўства, псыхалёгія |
| Месца працы | Нью-Ёрскі ўнівэрсытэт (1962—1974) |
| Сябра ў | William Alanson White Institute[d] |
| Навуковая ступень | доктар філязофіі (1922) |
| Навуковы кіраўнік | Альфрэд Вэбэр |
| Вучні | Эліяс Портэр |
| Узнагароды | |
| Сайт | www.erich-fromm.de |
Філязофія Эрыха Фрома
рэдагавацьПаводле Фрома, асоба зьяўляецца прадуктам дынамічнага ўзаемадзеяньня паміж прыроджанымі патрэбамі і ўплывам культуры, сацыяльных нормаў і прадпісаньняў. Лічыў, што ў кожнага чалавека ёсьць свая нязьменная сутнасьць, якая захоўваецца як ядро ва ўсіх культурах і гістарычных абставінах. Адзначаў, што неад’емнай рысай чалавечага існаваньня ў сучасным «хворым» грамадзтве зьяўляюцца адзінота, ізаляцыя і адчужэньне, якія спадарожнічаюць дасягнутаму ўзроўню свабоды. Фром расчыніў некалькі шляхоў, якія выкарыстоўваюцца людзьмі дзеля пераадоленьня гэтых пачуцьцяў, «уцёкаў ад свабоды»: аўтарытарызм (празьмерная залежнасьць ад зьнешняй моцы і бездапаможнасьць альбо дамінаваньне і кантроль над другімі людзьмі), дэструктыўнасьць (пераадоленьне пачуцьця непаўнавартасьці празь зьнішчэньне або пакарэньне іншых), аўтаматызаваны канфармізм (страта індывідуальнасьці, абсалютнае падпарадкаваньне сацыяльным нормам і правілам). На ягоную думку, шлях да пабудовы «здаровага» грамадзтва ляжыць праз маральную абнову, творчую працу, духоўнае ачышчэньне чалавека, паглыбленьне ягонай здольнасьці да любові ў шырокім сэнсе слова. Распрацаваў канцэпцыю «сацыяльнага характару», пад якім разумеў ядро структуры характару, уласьцівае большасьці прадстаўнікоў пэўнай культуры. Адрозьніваў асноўныя сацыяльныя тыпы характару: 1) рэцэптыўны (пасіўнасьць, спадзяваньне на дапамогу іншых людзей, даверлівасьць); 2) эксплюатуючы (эгацэнтрызм, выжываньне за кошт іншых, агрэсіўнасьць); 3) назапашвальны (жаданьне авалодаць як мага большай колькасьцю матэрыяльных дабротаў, улады і любові, кансэрватыўнасьць, падазронасьць); 4) рыначны (уяўленьне пра асобу як тавар, неразборлівасьць у сродках дасягненьня мэты, духоўная спустошанасьць); 5) прадуктыўны (незалежнасьць, здольнасьць да творчага мысьленьня, да шчырай любові, адказнай працы). Людзі з прадуктыўнай арыентацыяй маглі б скласьці ў будучым дасканалае грамадзтва, якое Фром называў «гуманістычным абшчынным сацыялізмам». Асноўныя працы — «Уцёкі ад свабоды» (1941), «Чалавек для сябе» (1947), «Псіхааналіз і рэлігія» (1950), «Забытая мова (1951), «Здаровае грамадства» (1955), «Мастацтва любові» (1956), «Анатомія чалавечай дэструктыўнасьці» (1973) і інш. У 1986 у ФРН (г. Тубінген) заснавана Міжнароднае таварыства Фрома.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Erich Fromm // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
- ^ а б Erich Fromm // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ а б Erich Fromm // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- www.erich-fromm.de (ням.)