Шумэг

Шу́мэг (па-вугорску: Sümeg) — горад на захадзе Вугоршчыны, у мэд’е Вэспрэме. Насельніцтва на 2014 год — 6283 чалавекі.

Шумэг
вуг. Sümeg
Выгляд на фартэцыю з паветра
Герб Шумэгу Сьцяг Шумэгу
Краіна:	Вугоршчына
Мэд’е:	Вэспрэм
Плошча:	64,13 км²
Насельніцтва (2014)
колькасьць:	6283 чал.
шчыльнасьць:	97,97 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	87
Паштовы індэкс:	8330
Геаграфічныя каардынаты:	46°58′39″ пн. ш. 17°16′54″ у. д.
Шумэг на мапе Вугоршчыны Шумэг
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
Сайт (вуг.)

Геаграфія

Шумэг разьмешчаны прыкладна за 150 км на паўднёвы захад ад Будапэшту, за 25 км на поўнач ад Кэстхэю і ўзьбярэжжа возера Балатон, і за 50 км на захад ад Вэспрэму.

Гісторыя

Амаль уся гісторыя Шумэгу зьвязана з фартэцыяй, заснаванай у XI стагодзьдзі ў час кіраваньня караля Іштвана Сьвятога, на высокім узгорку (270 м). У 1241 годзе кароль Бэла IV схаваўся ў Шумэскай фартэцыі ад нашэсьця манголаў, якія ня здолелі яе ўзяць. У пэрыяд турэцкага нашэсьця XVI—XVII стагодзьдзяў фартэцыя шматразова бралася ў аблогу, але гэтак і не была пакоранай туркамі. Пасьля заняпаду Вэспрэму ў 1552 годзе, рэзыдэнцыя вэспрэмскага біскупа была перанесеная ў Шумэг.

Па выгнаньні турак і ўваходзе Вугоршчыны ў склад імпэрыі Габсбургаў, у краіне выбухнула нацыянальна-вызвольнае паўстаньне на чале з Фэрэнцам Ракацы. Па здушэньні паўстаньня аўстрыйцы ўзарвалі муры амаль усіх фартэцыяў Вугоршчыны, у т. л. Шумэскай. Нягледзячы на гэта, многія часткі фартэцыі даволі добра захаваліся, і ў ёй неаднаразова праводзіліся рэстаўрацыйныя работы.

У XVIII стагодзьдзі пачаўся рост гораду пад мурамі фартэцыі, быў пабудаваны біскупскі палац, каменная Ўзьнясенская царква, вялікая колькасьць выдатных будынкаў. Аднак у XIX стагодзьдзі хуткі рост суседніх Вэспрэму, Кэстхэю й Тапольцы ператварыў Шумэг у невялічкае правінцыйнае мястэчка.

Славутасьці

• Шумэская фартэцыя — найбуйнейшая й адна з самых вядомых сярэднявечных фартэцыяў Вугоршчыны
• Узьнясенская царква (1757 год, пабудаваная ў стылі ракако)
• Кляштар францішканаў (1657 год, барока)
• Біскупскі палац (1755 год, барока)

Асобы

• Фэрэнц Энц — вугорскі лекар, батанік, садавод