Усьвейка

рака ў Беларусі
(Перанакіравана з «Усьвіца»)
Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Усьвея (неадназначнасьць), Усьвіж-Бук (неадназначнасьць), Усьвіца (неадназначнасьць).

Усьве́йка, Альша́нка, Усьве́я, У́сьвіж-Бук, Усьві́ца, Я́зва — рака ў Талачынскім і Чашніцкім раёнах Віцебскай вобласьці, правы прыток ракі Вулы (басэйн Дзьвіны). Даўжыня 116 км. Плошча вадазбору 708 км². Выдатак вады ў вусьці 4,5 м³/с. Агульны спад ракі 94,4 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,8‰.

Рака
Усьвейка
Агульныя зьвесткі
Выток каля в. Курчэўская Ўсьвейка
Вусьце Вула
Краіны басэйну Беларусь
Вобласьці Віцебская вобласьць
Даўжыня 116 км
Сярэднегадавы сьцёк 4,5 м³/с
Плошча басэйну 708 км²
Нахіл воднай паверхні 0,8 ‰

Найбольшы прыток — Чарвінка (правы).

Назва рэдагаваць

Гідронім гаворыць пра тое, што гэта месца, дзе «зьвеяны» пясок[1].

Агульныя зьвесткі рэдагаваць

Пачынаецца на вышыні 221 м над узроўнем мора каля ўсходняй ускраіны вёскі Курчэўская Ўсьвейка Талачынскага раёну, вусьце за 2 км на паўднёвы ўсход ад мястэчка Чашнікаў. Цячэ ў межах Аршанскага ўзвышша і Чашніцкай раўніны.

Даліна трапэцападобная, шырыня яе ў верхняй плыні да 0,3 км, найбольшая 1—1,5 км. Абалона двухбаковая (шырыня 200—300 м), у ніжняй плыні зьліваецца з балотамі. Рэчышча ў сярэдняй і ніжняй плыні зьвілістае і моцназьвілістае, на працягу 28 км у верхняй плыні каналізаванае; шырыня яго 2—5 м, у сярэдняй і ніжняй плыні 6—10 м, у вусьці да 28 м.

Вадазбор — дробнаўзгорыстая, перасечаная асушальнымі каналамі, значна забалочаная і аблесеная раўніна. Берагі пераважна стромкія, зарослыя мяшаным лесам. Азёры трапляюцца ў нізоўі па правабярэжжы ракі, найбольшае возера Жэрынскае.

Разводзьдзе звычайна з 3-й дэкады сакавіка да 3-й дэкады траўня. Сярэдняе перавышэньне ўзроўню над межаньню 2,9 м, найбольшае 4 м. Замярзае ў 2-й дэкадзе сьнежня, крыгалом у канцы сакавіка[2].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ Прыдзвінне
  2. ^ Блакітная кніга Беларусі. Энцыкл. — Мн.: 1994. С. 377

Літаратура рэдагаваць

  • Блакітная кніга Беларусі: энцыкл / Рэдкал.: Н. А. Дзісько, М. М. Курловіч, Я. В. Малашэвіч і інш.; Маст. В. Г. Загародні. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — ISBN 5-85700-133-1 С. 377